Bij het verlenen van steun krijgen decentrale overheden te maken met de Europese staatssteunregels. Deze regels zijn neergelegd in de artikelen 107, 108 en 109 van het Verdrag betreffende de Werking van de Europese Unie (VWEU). Wanneer decentrale overheden steun verlenen zonder het in acht nemen van de Europese wet- en regelgeving kan dit grote gevolgen hebben.
Nederland mag aanzienlijke financiële steun verlenen voor de productie van waterstof. Op 28 juli 2023 heeft de Europese Commissie daartoe een Nederlandse steunregeling van 246 miljoen euro goedgekeurd. Nederland gaat deze regeling inzetten voor het ondersteunen van de productie van hernieuwbare waterstof.
Op 1 juli 2023 is de vernieuwde Algemene Groepsvrijstellingsverordening (AGVV) in werking getreden. Op basis van de nieuwe AGVV wordt het gemakkelijker om staatssteun te verlenen voor milieubescherming, voor training […]
Nederland mag voor 1,47 miljard euro steun verlenen aan Nederlandse landbouwers om de stikstofuitstoot in de buurt van Natura-2000-gebieden te verminderen. De Europese Commissie keurde op 2 mei de twee aangemelde Nederlandse steunregelingen goed die als doel hebben om de stikstofdepositie verder te beperken.
Op 9 maart 2023 heeft de Europese Commissie het nieuwe tijdelijk crisis- en transitiekader vastgesteld. Dit kader dient ter bevordering van steunmaatregelen in sectoren die belangrijk zijn voor de transitie naar een klimaatneutrale economie, in overeenstemming met het industrieel plan voor de Green Deal.
Overheden mogen in principe geen financiële steun aan ondernemingen verlenen, omdat deze vaak de concurrentie vervalst.
De herziene richtsnoeren inzake regionale steunmaatregelen voor de periode van 2022 tot 2027 bevatten voorwaarden waaronder (decentrale) overheden regionale steun mogen verlenen aan ondernemingen die zich in de aangewezen achterstandsregio’s bevinden.
De Europese Commissie heeft een vernieuwde versie van de Mededeling over de handhaving van de staatssteunregels door de nationale rechterlijke instanties voorgesteld. Decentrale overheden en andere stakeholders kunnen hun mening over het voorstel geven in een consultatie.
De Commissie verlengt de tijdelijke kaderregeling inzake staatssteun tot en met 31 december 2021, ook het toepassingsgebied wordt verruimd. Plafonds worden verhoogd en lidstaten krijgen de mogelijkheid om terugbetaalbare instrumenten om te zetten in rechtstreekse subsidies.
Het Hof van Justitie van de EU heeft inzicht gegeven in de toepassing van een nationale verjaringstermijn bij de terugvordering van onverenigbare staatssteun. De manier waarop steun wordt teruggevorderd wordt bepaald door de nationale lidstaat. Hierbij moet wel rekening gehouden worden met het doeltreffendheidsbeginsel van het EU-recht.
Niet enkel subsidies van decentrale overheden aan ondernemingen kunnen staatssteun opleveren. Ook andere vormen van steunmaatregelen kunnen als staatssteun kwalificeren. Zo kan er bijvoorbeeld sprake van staatssteun zijn indien decentrale overheden de economische lasten die ondernemingen normaliter moeten dragen, verlichten.
Hebt u als overheid een Europese subsidie toegekend die achteraf onterecht blijkt? Vaak is het dan op basis van nationaal recht niet mogelijk deze terug te vorderen. Het Financieel reglement van de EU kan dan soms wel uitkomst bieden, zo blijkt uit een recente uitspraak van het Hof van Justitie in de zaak SOMVAO.
Een onherroepelijke uitspraak van een rechter mag opzij gezet worden wanneer de Europese staatssteunregels van toepassing zijn. Wanneer deze uitspraak de toepassing van het ‘stand-still’ principe in artikel 108 VWEU belet, moeten maatregelen getroffen kunnen worden om de uitvoering van het Europese staatssteunrecht wel degelijk mogelijk te maken.