Abonneer u dan op de Europese Ster en mis niks van de belangrijkste Europese ontwikkelingen voor gemeenten, provincies en waterschappen.
Eurocommissaris Crețu heeft op 24 maart de pilot REGIO PEER2PEER gelanceerd. Met deze pilot wil de Europese Commissie een platform bieden waar ambtenaren die zich bezighouden met implementatie van EFRO…
Lees meerEurocommissaris Crețu heeft op 24 maart de pilot REGIO PEER2PEER gelanceerd. Met deze pilot wil de Europese Commissie een platform bieden waar ambtenaren die zich bezighouden met implementatie van EFRO en het Cohesiebeleid kennis en ervaringen kunnen uitwisselen.
Het platform is per 24 maart online. Geïnteresseerden die werken voor overheden of instituties die zich bezighouden met EFRO of het Cohesiebeleid kunnen zich online aanmelden als aanbiedende of vragende partij.
De pilot concentreert zich in eerste instantie op vraag vanuit Management Autoriteiten en controle-instellingen. Geïnteresseerden vanuit decentrale overheden kunnen zich aanmelden als expert voor de peer2peer expert database. “We hebben 18 maanden om het potentieel van dit programma te verkennen” zei Eurocommissaris Crețu tijdens de presentatie van het platform. In augustus 2016 zal een evaluatie volgen.
Het platform is geënt op de infrastructuur van TAIEX (Technical Assistance and Information Exchange instrument). TAIEX is een kennisplatform waar EU kandidaat-lidstaten en buurlanden terecht kunnen voor (Institutionele capaciteit) ondersteuning. In de database zitten zo’n 5000 experts.
Pascal Boijmans, hoofd van het competentiecentrum ‘Institutionele capaciteitsopbouw’ bij DG REGIO van de Europese Commissie, lichtte de pilot toe. “Institutionele capaciteit is de belangrijkste factor voor een succesvol cohesiebeleid.” Volgens Boijmans heeft de Europese Commissie een vraaganalyse uitgevoerd, waarbij 90% van de geïnterviewden bij de Management Autoriteiten aangaf geïnteresseerd te zijn in peer2peer learning. “De vraag kwam niet alleen uit de nieuwe lidstaten, maar ook uit de oude lidstaten zoals Nederland en het Verenigd Koninkrijk.”
Boijmans benadrukte de meerwaarde van het PEER2PEER platform ten opzichte van de bestaande programma’s. “Peer 2 Peer concentreert zich op uitwisseling op de korte termijn.” Lazar Todorov, team leader van de TAIEX, Twinning en Institutionele capaciteitsopbouw unit bij DG NEAR (Nabuurschapsbeleid en Uitbreidingsonderhandelingen), benadrukte ook de snelle levering van assistentie. “We richten ons op een reactieperiode van 6 tot 8 weken”.
Er zijn drie soorten van assistentie:
– Expert bezoeken: experts worden naar instituties in andere EU lidstaten gestuurd. Zo’n bezoek duurt 2 tot 5 dagen.
– Studiebezoeken: Medewerkers (max. drie) van de vragende partij worden naar een andere lidstaat gestuurd. Zo’n bezoek duurt 2 tot 5 dagen.
– Workshops: wordt georganiseerd bij de vragende partij. Zo’n workshop duurt max. 2 dagen.
In de EU houden zo’n 24.000 ambtenaren zich bezig met de implementatie van het Europees Regionaal Ontwikkelingsfonds en het Cohesiebeleid. “We willen optimaal gebruik maken van deze kennis” zei Eurocommissaris Crețu. Tijdens de presentatie van de pilot noemde Boijmans drie specifieke terreinen waar PEER2PEER voor ingezet kan worden:
– Programma management (zoals simplified cost options)
– Ex ante condities (zoals staatssteun)
– Thematische objectieven
De pilot loopt van maart 2015 tot augustus 2016. De verwachting is dat er 80 tot 100 uitwisselingen zullen plaatsvinden. In eerste instantie zal de Commissie niet met prioriteitencriteria gaan werken. Landen met een zwakke institutionele capaciteit worden echter aangemoedigd om gebruik te maken van dit platform. Het budget ligt rond de 500.000 euro en komt uit de portefeuille van DG REGIO.
Roxanne Koenis, Huis van de Nederlandse Provincies
Website TAIEX REGIO PEER 2 PEER, Europese Commissie
Het Europees Comité van de Regio’s (CvdR) heeft bijgedragen aan de 3e Wereld Conferentie van de VN over Disaster Risk Reduction die plaatsvond van 14-18 maart in Sendai, Japan. Tijdens…
Lees meerHet Europees Comité van de Regio’s (CvdR) heeft bijgedragen aan de 3e Wereld Conferentie van de VN over Disaster Risk Reduction die plaatsvond van 14-18 maart in Sendai, Japan. Tijdens deze conferentie is een internationaal kader voor het verminderen van rampenrisico’s 2015-2030 aangenomen.
De vertegenwoordiger van het Comité van de Regio’s binnen de EU-delegatie, Harvey Siggs, heeft tijdens de conferentie het belang van instrumenten voor decentrale overheden benadrukt in de strijd tegen rampenrisico’s.
Decentrale overheden hebben binnen de EU de verantwoordelijkheid om verwoesting naar aanleiding van rampen zoveel mogelijk te beperken, maar vaak missen zij de instrumenten om dit te bereiken. Volgens Harvey Siggs is het onder meer belangrijk dat de communicatiestrategieën van lokale en regionale overheden verbeterd worden door intensiever gebruik te maken van digitale technologie. Hij onderstreepte tegelijkertijd het belang van publiek-private samenwerking op dit gebied.
Decentrale overheden zijn de eerste autoriteiten die moeten reageren wanneer er een ramp plaatsvindt in hun regio. Zij zijn verantwoordelijk voor de civiele bescherming en moeten beschikken over de juiste middelen om dit te waarborgen. Binnen de EU is het daarom van belang dat er meer wordt samengewerkt tussen lokale overheden om de risico’s van rampen te bestrijden. Tussen 2002 en 2012 is er alleen al in Europa 95 biljoen euro uitgegeven aan de gevolgen van rampen. Dit geld kan volgens Siggs beter preventief besteed worden door lokale en regionale overheden beter voor te bereiden op rampen in hun regio.
Volgens Harvey Siggs hebben decentrale overheden drie rollen op zich te nemen wat betreft de rampenrisicovermindering: verbetering van de weerstand, reageren door middel van betere coördinatie en adequaat omgaan met de schade die de ramp heeft achtergelaten. Op al deze gebieden is het van belang dat lokale en regionale overheden samenwerken met de private sector om zodoende de impact van rampen te beperken. Deze publiek-private samenwerking komt ook terug in een open data-beleid waarin informatie over de ramp kan leiden tot een vermindering van de effecten van een dergelijke ramp in de toekomst.
De EU heeft in 2010 een EU-internetveiligheidsstrategie opgesteld. Een van de doelstellingen hiervan is te zorgen voor meer veerkracht bij natuurrampen en antropogene rampen. Dit EU-beleid is vastgesteld voordat het internationaal kader in Japan werd aangenomen. Vanzelfsprekend zal vanuit de EU nu verder worden gekeken hoe de internationale afspraken verder binnen de EU uitgewerkt kunnen gaan worden.
Als lid van de ‘United Nations making Cities Resilient Campaign’ heeft Harvey Siggs ook bijgedragen aan de ontwikkeling van een nieuwe checklist bestaande uit tien essentiële indicatoren voor decentrale overheden om beter bestand te zijn tegen rampenrisico’s.
De Wereldconferentie over de Disaster Risk Reduction is onderdeel van een serie conferenties van de Verenigde Naties inzake de voorbereiding van, het reageren op en het beperken van de risico’s van natuurrampen. De conferentie vindt om de 10 jaar plaats en omvat de deelname en bijdrage van alle relevante stakeholders zoals ambtenaren, niet-gouvernementele en maatschappelijke organisaties en intergouvernementele vertegenwoordigers en specialisten uit de hele wereld. Het doel van deze conferentie in Japan was om het internationale kader vast te stellen.
Jonneke Huijser en Lisanne Vis-Boer, Europa decentraal
Internationaal kader Rampenrisicovermindering 2015-2030
Rampen en crisisbeheersing, Europa decentraal
Impel, het Europese netwerk voor de implementatie en handhaving van de milieuwetgeving, heeft een rapport gepubliceerd waarin duidelijk wordt dat de implementatie van de Europese milieuwetgeving nog altijd niet optimaal…
Lees meerImpel, het Europese netwerk voor de implementatie en handhaving van de milieuwetgeving, heeft een rapport gepubliceerd waarin duidelijk wordt dat de implementatie van de Europese milieuwetgeving nog altijd niet optimaal is. Dit heeft voornamelijk te maken met het gebrek aan middelen op decentraal niveau.
Impel heeft dit onderzoek uitgevoerd door middel van enquêtes onder Impel-leden en andere relevante organisaties. Daarnaast heeft Impel een workshop georganiseerd waar experts hun aanpak en uitdagingen konden uitwisselen.
De Europese milieuwetgeving zorgt op het gebied van afval voor de grootste problemen. De 2020 doelstellingen omtrent afval zijn een uitdaging voor de lidstaten in de EU en daarmee ook voor decentrale overheden omdat zij zich aan de Kaderrichtlijn afvalstoffen moeten houden. Daarnaast vraagt de stijging van afvalcriminaliteit om een betere implementatie van de wetgeving, met name op het gebied van afvaltransport.
Naast de 2020 doelstellingen zijn de belangrijkste uitdagingen volgens dit rapport de definitie van afval, de milieu-impact van het sluiten van en de nazorg voor stortplaatsen en gevaarlijk afval zonder duidelijke herkomst.
Het gros van de respondenten geeft te kennen dat er te weinig informatie beschikbaar is om effectieve implementatie te ondersteunen. Deze informatie moet vooral van de Europese Commissie en Eurostat komen. Maar ook het uitwisselen van best practices tussen regio’s in de lidstaten is van groot belang.
Nieuwsbericht Impel
Jonneke Huijser en Merit van Veen, Europa decentraal
Milieu en klimaat, Europa decentraal
Rapport, Impel
De Industriecommissie van het Europees Parlement steunt een herziening van de Nationale Emissie Plafonds (NEC Richtlijn). De Industriecommissie heeft in lijn met het IPO/VNG standpunt gepleit voor een bindende interim…
Lees meerDe Industriecommissie van het Europees Parlement steunt een herziening van de Nationale Emissie Plafonds (NEC Richtlijn). De Industriecommissie heeft in lijn met het IPO/VNG standpunt gepleit voor een bindende interim doelstelling in 2025. Dit verhoogt de kans dat de einddoelen in 2030 daadwerkelijk gehaald kunnen worden.
De industriecommissie houdt vast aan het ambitieniveau van de Europese Commissie. Die heeft de ambitie om tegen 2030 de kloof met 67% te dichten, om zo een uitstootniveau te bereiken dat volgens de Wereld Gezondheidsdienst acceptabel is. Aan de lijst van vervuilende stoffen voegt de Industriecommissie nu ook lood toe.
Het voorstel zal binnenkort in de Milieucommissie van het Europees Parlement worden behandeld. Rond de zomer komt het in de plenaire vergadering voor een eerste lezing. De kans is groot dat het Nederlands Voorzitterschap de besluitvorming mag afronden in 2016. Vervolgens zijn er nog een aantal uitvoerende wetgevingshandelingen te verwachten, gedelegeerd aan de Europese Commissie.
Om te kunnen voldoen aan de plafonds in grote steden blijft het van belang dat Europa haar beloftes nakomt om vervuiling bij de bron aan te pakken. Helaas is in dezelfde week de besluitvorming over schonere dieselauto’s opnieuw uitgesteld door een aantal Oost-Europese landen en Italië.
Het dossier “testcycli euro 6 normen voor dieselauto’s” is weinig bekend. Om daar verandering in te brengen heeft het AIR netwerk vorige week een twitter-actie gelanceerd. Ook zal een brandbrief uitgaan naar de verantwoordelijke bestuurders. Snelle invoering van “euro6 auto’s” zal het leefklimaat in grote steden aanzienlijk verbeteren.
Sidony Venema en Roxanne Koenis, Huis van de Nederlandse Provincies
Artikel “MEPs vote to scrap methane limit in pollution law”, ENDS Daily
Artikel “Air quality: ITRE strengthens NEC directive”, Europolitics
Voorstel voor een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad ter vermindering van de nationale emissies van bepaalde luchtverontreinigende stoffen en tot wijziging van Richtlijn 2003/35/EG /* COM/2013/0920 final, Europese Commissie
Hoe kun je er als gemeente voor zorgen dat een steunmaatregel binnen de huishoudelijke hulp toelage geen (verboden) staatssteun oplevert? Europa decentraal krijgt regelmatig vragen over deze nieuwe tijdelijke maatregel…
Lees meerHoe kun je er als gemeente voor zorgen dat een steunmaatregel binnen de huishoudelijke hulp toelage geen (verboden) staatssteun oplevert? Europa decentraal krijgt regelmatig vragen over deze nieuwe tijdelijke maatregel van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) in relatie tot de staatssteunregels. Een praktische uitleg over hoe deze maatregel ‘staatssteunproof’ te maken.
Op 23 maart jl. heeft de minister van VWS een brief gestuurd naar de Tweede Kamer waarin de inzet van de huishoudelijke hulptoelage (HHT) nader wordt toegelicht Deze tijdelijke maatregel is door het ministerie van VWS vorig jaar geïntroduceerd met als doel het bevorderen van de werkgelegenheid door de vraag naar huishoudelijke hulp te stimuleren. Uit de brief aan de Tweede Kamer is op te maken dat het aantal gemeenten waar de HHT verkrijgbaar is, wekelijks toeneemt. Deze voortgang van de HHT wordt door de ministeries van VWS en Sociale zaken en Werkgelegenheid (SZW) nauwlettend gevolgd en in overleg met gemeenten en aanbieders wordt beoogd belemmeringen in de uitvoering weg te nemen. Voor gemeenten is het ook belangrijk –zoals het ministerie ook in zijn factsheet over de HHT aangeeft- projecten binnen de Europese staatssteunkaders uit te voeren.
De Europese Unie wil gelijke concurrentievoorwaarden scheppen voor alle ondernemingen op de interne markt. Controle op overheids- of staatssteun aan ondernemingen is dan ook één van de belangrijkste onderdelen van het Europese mededingingsbeleid. Kort gezegd kan er sprake zijn van staatssteun als de gemeente een financiële bijdrage aan een onderneming geeft, waarmee die een voordeel krijgt ten opzichte van andere ondernemingen. Dat kan een subsidie zijn, maar ook een lening tegen een niet-marktconforme rente. Met dat voordeel krijgt de onderneming een voorsprong op andere ondernemingen, waardoor de concurrentie en het handelsverkeer op de Europese markt kan worden verstoord. Voor een uitgebreide uitleg zie onze website.
Maar hoe zorg je als gemeente nu dat een steunmaatregel staatssteunproof is en dus voldoet aan de regelgeving en tegelijkertijd mogelijke kansen benut? Eerste optie is om te zorgen dat een maatregel überhaupt geen staatssteun inhoudt. Lukt dat niet? Zorg er dan voor dat de staatsteun als geoorloofd wordt aangemerkt. Beide opties lichten we hieronder nader toe.
Een steunmaatregel is alleen staatssteun als deze aan vijf criteria voldoet (artikel 107 VwEU). Voldoet een maatregel niet aan alle criteria, dan is er überhaupt geen sprake van staatssteun.
Een van die criteria is dat de steun een onderneming een economisch voordeel oplevert dat deze niet op marktconforme wijze zou hebben kunnen verkrijgen. Als de steun niet aan een onderneming wordt verleend, is er dus geen sprake van staatssteun. Hoe kan de gemeente daarvoor zorgen? Door de toelage direct te verlenen aan mantelzorgers of hulpbehoevenden.
Een belangrijk aandachtspunt bij steun direct aan betrokkenen is wel te controleren of er niet indirect toch staatssteun bij ondernemingen terechtkomt. Wanneer de gemeente contracten heeft afgesloten met bepaalde aanbieders, heeft zij vooraf bepaald waar de mantelzorgers diensten mogen afnemen. Mantelzorgers kunnen dan niet meer vrij kiezen bij wie ze diensten afnemen. Hierdoor komt het voordeel uiteindelijk bij enkele bedrijven terecht waardoor er toch mogelijk ‘via de achterdeur’ sprake kan zijn van staatssteun.
Als de bedrijven waarmee de gemeente contracten heeft afgesloten zijn geselecteerd middels een openbare aanbestedingsprocedure, dan kan het vermoeden van staatssteun worden uitgesloten. Gebeurt dat niet, dan rest de tweede optie (zie hieronder) de vrijstellingen op het staatssteunverbod te bekijken. De gemeente dient dan te onderzoeken hoeveel steun in totaal via de mantelzorgers bij de gecontracteerde bedrijven terechtkomt. En voor dat bedrag een staatssteunoplossing te zoeken.
Voldoet een steunmaatregel aan alle vijf staatssteuncriteria? Ook dan is er niet direct een man over boord. Want in verschillende gevallen is staatssteun toch geoorloofd. Voor de HHT toelage zijn de de-minimis regeling en de vrijstelling voor Diensten van Algemeen Economisch Belang (DAEB) het meest relevant.
Decentrale overheden kunnen over een periode van drie jaar tot € 200.000 aan steun verstrekken zonder dat er sprake is van staatssteun. Dit kan op basis van de de-minimisverordening. Er moet wel aan alle voorwaarden van de verordening worden voldaan. Het de-minimisplafond van € 200.000 geldt per zelfstandige onderneming. Dat betekent onder andere dat bij de berekening ervan alle de-minimisssteun die een onderneming van overheden ontvangt bij elkaar moet worden opgeteld.
Past de steunmaatregel niet onder de de-minimisverordening? Dan kan deze mogelijk worden aangemerkt als compensatie voor de verrichting van een zogenoemde Dienst van Algemeen Economisch Belang (DAEB). DAEB zijn diensten die een publiek belang dienen. Overheidsoptreden bij de uitvoering van deze diensten is noodzakelijk, omdat deze diensten anders niet (vanzelf) door de markt naar maatschappelijk aanvaardbare voorwaarden worden verricht of door de markt zelf worden opgepakt. Er is in die zin sprake van enige vorm van marktfalen.
Compensatie aan ondernemingen om een DAEB uit te voeren is zijn onder voorwaarden verenigbaar met de interne markt. Deze voorwaarden staan vermeld in het zogenoemde Altmark-arrest.
Wordt niet aan alle Altmarkcriteria voldaan, dan kan het zogenoemde DAEB pakket mogelijk soelaas bieden. Voor de HHT zijn met name de DAEB de-mimimisverordening en het DAEB Vrijstellingsbesluit relevant. Onder de DAEB de-minimisverordening geldt namelijk een plafond van € 500.000 voor compensaties in plaats van € 200.000. Indien de DAEB de-minimisverordening geen uitkomst biedt, kan mogelijk van het DAEB Vrijstellingsbesluit gebruik worden gemaakt. Ook daarbij geldt een aantal voorwaarden.
Hebt u nog vragen? Aarzel dan niet contact op te nemen met de helpdesk van Europa decentraal.
Emile Perton, Europa decentraal
Staatssteun, Europa decentraal
De-minimis, staatssteun, Europa decentraal
DAEB, Europa decentraal
Handreiking DAEB, Europa decentraal
Factsheet van het ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport
Meer dan 60 participanten vanuit diverse Europese regio’s, onderzoeksinstituten, universiteiten en bedrijven namen woensdag 25 maart deel aan de eerste editie van de RIS3 Water Workshop bij het Huis van…
Lees meerMeer dan 60 participanten vanuit diverse Europese regio’s, onderzoeksinstituten, universiteiten en bedrijven namen woensdag 25 maart deel aan de eerste editie van de RIS3 Water Workshop bij het Huis van de Nederlandse Provincies (HNP) in Brussel.
Het evenement werd georganiseerd door WaterCampus Leeuwarden in samenwerking met het Europees water technologie platform WssTP en het European Regions Research and Innovation Network (ERRIN).
Het evenement richtte zich op partijen met een specifieke belangstelling in smart specialisation op het gebied van watertechnologie en cross-over sectors, en de daarbij gerelateerde regionale clusterontwikkeling. De deelnemers wisselden tijdens de drie parellele sessies water management, water technology en water and agriculture contacten, kennis en kunde uit. De presentaties van het evenement staan online.
De Europese Commissie organiseert op 27 en 28 april ook een RIS3 evenement: GROW your REGIOn.
Kelly Bezema, provincie Friesland
Aankondiging GROW your REGIOn conferentie, Europese Ster
De jaarlijkse selectieprocedure, het zogenoemde concours, is 19 maart van start gegaan. Interesse in een baan als startende beleidsmedewerker bij de EU of als auditor bij de Europese Rekenkamer in…
Lees meerDe jaarlijkse selectieprocedure, het zogenoemde concours, is 19 maart van start gegaan. Interesse in een baan als startende beleidsmedewerker bij de EU of als auditor bij de Europese Rekenkamer in Luxemburg? Inschrijven voor het concours kan tot respectievelijk 21 en 28 april.
Er worden kandidaten gezocht voor functies als beleidsmedewerker in diverse vakgebieden. Inschrijven voor het beleidsmedewerker concours kan vanaf donderdag 19 maart tot 21 april 2015. De inschrijving voor het auditor concours vindt plaats van donderdag 26 maart tot 28 april 2015.
Als beleidsmedewerker ondersteun en adviseer je de beleidsmakers van de EU bij de uitvoering van de opdracht van hun instelling of orgaan. Je maakt bijvoorbeeld strategische analyses en werkt mee aan beleid, begrotingen, rapportages en/of controles.
Je hebt een afgeronde studie op universitair niveau (minimaal bachelor, diploma moet uiterlijk 31 juli 2015 behaald zijn) of een opleiding waarvan het niveau daarmee overeenstemt. Voor deze beleidsmedewerkers is geen specifieke studierichting vereist. Ook als hbo-talent met minimaal een 3-jarige bachelor kun je deelnemen. Je beheerst 1 officiële taal van de EU en het Engels, Frans of Duits goed.
Artikel over het concours, werkenbijdeeu.nl
Het is mogelijk om als ambtenaar voor een aantal jaren te worden gedetacheerd bij de Europese Commissie (EC) als zogenaamde ‘nationaal expert.’ Deze vacatures hebben als deadlines 27 april en…
Lees meerHet is mogelijk om als ambtenaar voor een aantal jaren te worden gedetacheerd bij de Europese Commissie (EC) als zogenaamde 'nationaal expert.' Deze vacatures hebben als deadlines 27 april en 26 mei 2015.
Nationaal experts worden voor een periode van twee of drie jaar ingezet bij een van de Directoraten Generaal van de EC of in sommige gevallen bij een andere Europese instelling. De betaling geschiedt vanuit de detacherende overheidsorganisatie.
Wie interesse heeft in een functie als nationaal expert bij de EC moet hierover eerst intern akkoord bereiken binnen de eigen overheidsorganisatie, welke zorg moet dragen voor de doorbetaling van het salaris. Van de EC krijgt de nationaal expert in de meeste gevallen een aanvullende dagelijkse toeslag voor het werken bij deze Europese instelling. Vervolgens loopt de sollicitatie via de Permanente Vertegenwoordiging van Nederland bij de Europese Unie (PV EU) met behulp van een CV in het Europese format. Sollicitaties rechtstreeks gericht aan de EC worden niet in behandeling genomen.
Voor meer informatie over de interne procedure kunt u contact opnemen met Rob van Eijkeren, coördinator van het Huis van de Nederlandse Provincies te Brussel: vaneijkeren@nl-prov.eu Voor meer achtergrondinformatie over het solliciteren op ‘nationaal expert’ functies bij de Commissie kunt u contact opnemen met de PV EU: bre-abd@minbuza.nl
Seconded National Expert Directorate General MOVE
Seconded National Expert Directorate General CLIMA
Seconded National Expert Directorate General COMP
Seconded National Expert Directorate General ENER
Seconded National Expert Directorate General MOVE
Website Europees CV
CV moet in PDF of Word format worden opgemaakt in Engels, Frans of Duits.
Roxanne Koenis, Huis van de Nederlandse Provincies
Antwoord in het kort Ja. Met het oog op de gesignaleerde trend van bevolkingsdaling en de geringe aantrekkingskracht van diverse (grens)regio’s zijn er door de Minister voor Wonen en Rijksdienst…
Lees meerAls grensregio hebben wij in toenemende mate te maken met een sterke bevolkingsdaling en in relatie daarmee ook een afnemende vraag naar arbeidskrachten. Zijn er in dit kader ook Europese (beleids)initiatieven waar ik mij voor mogelijke oplossingen bij aan kan sluiten?
Ja. Met het oog op de gesignaleerde trend van bevolkingsdaling en de geringe aantrekkingskracht van diverse (grens)regio’s zijn er door de Minister voor Wonen en Rijksdienst zeven zogenoemde “Kansenatlassen” opgesteld. Deze atlassen zetten per grensregio de kansen uiteen om de arbeidsmarkt te stimuleren en de bevolkingsdaling tegen te gaan. Het is aan betrokken decentrale overheden zelf om, in samenwerking met bewoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties, hier in de praktijk invulling aan te geven.
Elke kansenatlas brengt in kaart hoe de agglomeratievoordelen in het gebied kunnen toenemen. Er wordt een indicatie gegeven van de initiatieven die er momenteel al zijn op het gebied van grensoverschrijdende samenwerking en welke daarvan kansrijk zijn voor de desbetreffende regio. In de atlas wordt voornamelijk ingegaan op de thema’s van aanpak van migratie, vergrijzing, ontgroening en de dalende beroepsbevolking. Elke atlas geeft de kansen weer voor grensregio’s op drie beleidsgebieden: arbeidsmarkt, woningmarkt en het voorzieningsniveau.
Een ander initiatief vanuit BZK zijn twee zogenaamde ‘ontgrenzers’. Deze ontgrenzers hebben de taak om vraag en aanbod van arbeidskrachten aan beide zijden van de grens bij elkaar te brengen. Zodoende zijn zij in staat om barrières op het gebied van grensoverschrijdende arbeidsmobiliteit te signaleren om vervolgens doelgerichte oplossing te bedenken.
Grensregio’s signaleren steeds vaker een bevolkingsdaling of een lager dan gemiddelde aantrekkingskracht van hun woningmarkt. De voornaamste oorzaak hiervoor betreft de agglomeratievoordelen die wonen en werken in het binnenland aantrekkelijker maken. Deze voordelen van ruimtelijke concentratie van mensen en bedrijven gaan vaak gepaard met het aanbod van natuur in de nabije landelijke omgeving. Op deze manier versterken dorpen en steden elkaar wel in het binnenland, maar ondervinden grensregio’s bevolkingsdaling.
De grensregio’s hebben juist te maken met grensbarrières waardoor dorpen en steden minder goed kunnen profiteren van de banen en voorzieningen aan de andere kant van de grens. Deze grensbarrières zorgen ervoor dat de inwoners aan de ene kant van de grens veel lastiger gebruik kunnen maken van voorzieningen aan de andere kant van de grens doordat er bijvoorbeeld geen goede ov-aansluiting is of omdat diploma’s niet worden erkend. Regelgeving die een paar kilometer verderop ineens geheel anders is, belemmert het functioneren van de arbeidsmarkt waardoor veel mensen vervolgens naar het binnenland trekken waar zij meer carrièrekansen hebben.
Het voornaamste is daarom nu dat de grensbarrières zoveel mogelijk verdwijnen zodat er meer carrièrekansen voor werkzoekenden in de grensregio’s vrijkomen waardoor ook de aantrekkingskracht van de regio toeneemt. Daarnaast groeit de arbeidsmarkt op deze manier omdat de vraag (meer banen in de buurt) en het aanbod (meer potentiële werknemers) dan toenemen.
Onlangs (februari 2015) publiceerde het ministerie van BZK een voortgangsrapport met betrekking tot grensoverschrijdende samenwerking. Daarin wordt aangegeven dat ook de afgelopen periode er veel aandacht is besteed aan het verbeteren van de grensoverschrijdende arbeidsmarkt. Dit heeft onder andere geleid tot een betere informatievoorziening voor grensarbeiders over gevolgen van werken en wonen over de grens, betere informatie voor met name Duitse werkgevers over de beroepskwalificaties en competenties van Nederlandse werkzoekenden en diploma-erkenning voor academici tussen Vlaanderen en Nederland. Desalniettemin moet er nog steeds veel werk verzet worden om de grensproblematiek te verminderen.
Wanneer grensgebieden beter samenwerken en de grens barrières steeds meer vervagen zal dit positieve gevolgen hebben voor de Europese interne markt. Een goed functionerende grensregio zal zorgen voor economische groei en bijdragen aan een toename van werkgelegenheid.
Jonneke Huijser en Ann-Marie Kühler, Europa decentraal
Dossier Gros, Europa decentraal
Kamerbief over voortgang GROS, ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
Beantwoording kamervragen programma bevolkingsdaling, ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
· Atlas van kansen voor de grensregio Achterhoek-Borken
· Atlas van kansen voor Zuidoost-Drenthe en Emsland
· Atlas van kansen voor Noord-Limburg, Viersen en Kleve
· Atlas van kansen voor Midden-Limburg, Viersen, Heinsbergen en Maaseik
· Atlas van kansen voor Zuid-Limburg, Tongeren, Luik en Aken
· Atlas van kansen voor Oost-Groningen en Kreis Leer
· Atlas van Kansen voor de Euregio Scheldemond
Werkt u voor een decentrale overheid of het Rijk en hebt u een vraag over dit onderwerp? Neem dan contact op met de helpdesk van Europa decentraal:
Wekelijks op de hoogte gehouden worden van de belangrijkste Europese ontwikkelingen voor gemeenten, provincies en waterschappen? Neem dan een gratis abonnement op nieuwsbrief de Europese Ster.