De Europese Ster

Nederland scoort slecht op milieuranglijst

Nederland deelt met Luxemburg de laatste plek op de ranglijst van het Europees Milieuagentschap. De ranglijst bekijkt of de EU-lidstaten hun klimaat- en energiedoelen in 2020 gaan halen. Er is gekeken naar de uitstoot van broeikasgassen, het aandeel duurzame energie en energiebesparing.

De 20-20-20 afspraken

De lidstaten van de EU hebben in 2008 de zogenoemde 20-20-20 doelen afgesproken. In 2020 willen de EU lidstaten 20% reductie van de broeikasgassen (t.o.v. het niveau in 1990), 20% van de totale energieconsumptie uit duurzame energiebronnen, en 20% energiebesparing (t.o.v. groeiprojecties).

Voortgang Nederland

Het Europees Milieuagentschap meet met het rapport ‘Trends and projections in Europe 2015 – Tracking progress towards Europe’s climate and energy targets’ de voortgang van de lidstaten.

Hieruit blijkt dat Nederland met de huidige maatregelen de doelen op het gebied van energiebesparing en duurzame energie niet gaat halen. Het terugdringen van broeikasgassen lijkt Nederland wel te gaan lukken.

Vergelijking andere lidstaten

Dertien EU-lidstaten liggen op koers om de doelstellingen in alle categorieën te halen. Vorig jaar waren dat nog negen lidstaten. Het Milieuagentschap stelt dat de EU-lidstaten de gestelde doelen in 2020 kunnen halen als zij hun beleid aanscherpen.

Overzicht EU-lidstaten

De klimaatzaak

Ook de Rechtbank in Den Haag sprak zich onlangs uit over het milieu. Dit gebeurde in de welbekende klimaatzaak: stichting Urgenda tegen de Nederlandse Staat. De Rechtbank Den Haag stelde dat de Nederlandse overheid te weinig maatregelen neemt om klimaatverandering te voorkomen. Nederland heeft een zorgplicht, voortvloeiende onder andere uit de Europese verdragen, om het emissieniveau te reduceren. Ook al gaat de Nederlandse Staat in hoger beroep, moet zij ook al maatregelen nemen om het emissieniveau te reduceren.

Door:

Roxanne Koenis, Huis van de Nederlandse Provincies en Femke Salverda, Europa decentraal

Bronnen:

Rapport Trends and projections in Europa 2015 – Tracking progress towards Europe’s climate and energy targets, Europees Milieuagentschap
Nederland scoort slecht op milieuranglijst Europese Unie, nieuwsbericht nu.nl

Meer informatie:

Website Europees Milieuagentschap
Klimaatzaak: Stichting Urgenda tegen de Nederlandse Staat, Rechtspraak.nl

Het Hof van Justitie spreekt zich uit over de bescherming van persoonsgegevens

Het Europees Hof van Justitie stelt dat de privacy van Europeanen onvoldoende beschermd is onder de Amerikaanse wetgeving. Begin oktober heeft het Europese Hof van Justitie de Safe Harbor overeenkomst tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten ongeldig verklaard. In deze overeenkomst zijn voorwaarden vastgelegd over de uitwisseling van Europese persoonsgegevens met Amerikaanse bedrijven en overheidsinstanties en de verwerking van die gegevens.

Arrest

Uit het arrest is af te leiden dat de Safe Harbor overeenkomst een inbreuk is op grondrechten van Europese burgers over privacy. Denk hierbij aan het recht op bescherming van persoonsgegevens (art. 8 Handvest) en het recht op eerbiediging van het privéleven en het familie- en gezinsleven (art. 7 Handvest). Volgens het EU Hof beperkt de Safe Harbor overeenkomst de bevoegdheid van nationale toezichthouders onterecht. Ook geeft het Hof aan dat er in de overeenkomst geen beroepsmogelijkheid voor burgers bestaat om hun gegevens te laten verwijderen.

Reactie van de Europese Commissie

De Europese Commissie geeft in een reactie op de uitspraak van het Hof aan dat er genoeg alternatieve juridische constructies beschikbaar zijn voor de uitwisseling van data tussen Europa en de VS. De prioriteiten zijn dat persoonsgegevens goed beschermd moeten worden; de opslag van gegevens door moet blijven gaan, zodat de trans-Atlantische economie blijft functioneren; en er sprake moet zijn van een uniforme uitvoering van EU-wetgeving.

De Europese Commissie en de VS hebben inmiddels een aangepaste versie van de Safe Harbor-overeenkomst opgesteld, die de privacy van Europese burgers beter moet waarborgen. Dit voorstel ligt nu ter beoordeling bij het Europees Parlement.

De EU en bescherming van persoonsgegevens

In Europa wordt de bescherming van persoonsgegevens onder andere geregeld in de Richtlijn bescherming persoonsgegevens. Echter, deze richtlijn stamt uit 1995. In twintig jaar is er veel gebeurd: internet heeft een enorme vlucht genomen en de wereld is gedigitaliseerd. Onder andere daarom heeft de Europese Commissie in 2012 een nieuwe Verordening omtrent gegevensbescherming voorgesteld. Voor de sectoren politie en justitie wordt gewerkt aan een aparte richtlijn over gegevensbescherming en –uitwisseling.  Het Europese Parlement, de Europese Raad en de Europese Commissie zijn nog in gesprek om tot een uiteindelijke Verordening en Richtlijn te komen.

De nieuwe Verordening en de richtlijn voor politie en justitie bevatten ook regels over de uitwisseling van persoonsgegevens met derde landen buiten de Europese Unie en de bescherming van die gegevens. Volgens de concept Verordening dienen bedrijven die werken met persoonsgegevens van Europese burgers zich in principe te houden aan de Europese regels.

Relevantie nieuwe EU regels voor provincies, gemeenten en waterschappen

Uw waterschap, provincie of gemeente verwerkt en gebruikt de persoonsgegevens van haar burgers. Sociale wijkteams gebruiken bijvoorbeeld persoonsgegevens om klanten zo goed mogelijk van dienst te zijn. Ook bij de uitvoering van alledaagse taken worden persoonsgegevens geregistreerd en verwerkt, zoals naam, geboortedatum en e-mailadres.

Door:

Femke Salverda en Paul Zondag, Europa decentraal

Meer informatie:

Arrest, Europese Hof van Justitie
Persbericht, Ministerie van Buitenlandse Zaken (ECER)
Praktijkvraag: ‘wat verplicht de toekomstige Verordening bescherming persoonsgegevens decentrale overheden?’, Europa decentraal
Praktijkvraag: ‘hoe verhoudt de concept-Verordening bescherming persoonsgegevens zicht tot de huidige Nederlandse wet?’, Europa decentraal

Werkloosheid en gezondheidszorg zijn regio’s grootste zorgen

Werkloosheid en de staat van de gezondheidszorg zijn de grootste zorgen van inwoners van de verschillende EU-regio’s. Dat blijkt uit een enquête van Eurobarometer over de onderwerpen waar de bevolking van de diverse Europese regio’s zich mee bezighouden.

Eurobarometer meet en analyseert sinds 1973 de trends in de publieke opinie voor de EU. Voor deze enquête zijn van 3 tot 23 september 62.511 telefonische interviews in de EU-lidstaten gehouden. De resultaten zijn op 21 oktober 2015 gepubliceerd.

Immigratie

Naast werkloosheid (46%) en de staat van de gezondheidszorg (26%) noemen mensen immigratie (24%) als belangrijkste onderwerp dat in de regio speelt. Het leefmilieu staat onderaan het lijstje. Slechts 9 procent van de ondervraagden is van mening dat de toestand van het leefmilieu hen grote zorgen baart.

Vorige enquête

In de vorige Eurobarometer enquête over de publieke opinie in de EU-regio’s uit 2012 waren vooral de economie en werkloosheid de grootste zorgenposten.

Door:

Roxanne Koenis, Huis van de Nederlandse Provincies

Bron:

Overzicht Public opinion in the EU regions 427, Eurobarometer

Commissie publiceert Nederlandstalige AGVV checklists

In juli 2014 is de nieuwe Algemene Groepsvrijstellingsverordening (AGVV) van de Europese Commissie (hierna: de Commissie) in werking getreden. Om het gebruik van deze verordening te vergemakkelijken, heeft de Commissie onlangs een aantal checklists opgesteld. Met behulp van deze checklists kunnen decentrale overheden op eenvoudige wijze nagaan aan welke voorwaarden steunmaatregelen onder de AGVV moeten voldoen.

Nieuwe AGVV

De Commissie heeft in de nieuwe AGVV het aantal steuncategorieën waarvoor geoorloofde staatssteun kan worden verleend, aanzienlijk uitgebreid. Steunmaatregelen die worden verleend onder toepassing van de AGVV, zijn vrijgesteld van voorafgaande aanmelding bij de Commissie. Decentrale overheden die gebruik maken van de AGVV dienen de Commissie enkel via een kennisgeving op de hoogte te stellen van de steunverlening.

Checklists

Om van de vrijstellingen uit de AGVV gebruik te maken, dienen decentrale overheden uiteraard wel de voorwaarden neergelegd in deze verordening in acht te nemen. Om op eenvoudige wijze na te kunnen gaan of aan de toepasselijke voorwaarden is voldaan, heeft de Commissie nu voor alle steuncategorieën uit de AGVV een checklist opgesteld. Hierin zijn per steuncategorie de voorwaarden te vinden waar aan moet worden voldaan. Daarnaast zijn ook de toepasselijke algemene voorwaarden uit hoofdstuk 1 van de AGVV in de verschillende checklists opgenomen.

Geen officieel document

De door de Commissie gepubliceerde checklists kunnen een handig hulpmiddel zijn voor decentrale overheden die gebruik willen maken van de AGVV. Wel is het zo dat deze checklists geen officiële documenten van de Commissie zijn. Om van de AGVV gebruik te kunnen maken, zal dus te allen tijde moeten worden nagegaan of aan de toepasselijke voorwaarden zoals neergelegd in AGVV, is voldaan.

Door:

Lukas Ament, Europa decentraal

Meer informatie:

AGVV checklists, Vrijstellingen, Staatssteun, Europa decentraal
Algemene Groepsvrijstellingsverordening, Vrijstellingen, Staatssteun, Europa decentraal
Kennisgevingsprocedure, Procedures staatssteun, Staatssteun, Europa decentraal
Algemene Groepsvrijstellingsverordening, Europese Commissie

Nederlands project ‘Europa om de hoek’ valt in de prijzen

Het Nederlandse project Europa om de hoek/de kijkdagen heeft de eerste prijs gewonnen tijdens de jaarlijkse European Public Communication awards. De awards zijn 22 oktober uitgereikt tijdens de zesde Europese Conferentie voor Overheidscommunicatie (EuroPCom) in het Europees Parlement in Brussel.

Met Europa om de hoek en de kijkdagen presenteren de Nederlandse EFRO managementautoriteiten en het Ministerie van Economische Zaken, samen met andere Europese programma’s, projecten die financieel zijn ondersteund door de diverse Europese fondsen. Tijdens de kijkdagen in mei 2015 konden bezoekers onder meer een melkveehouderij bekijken of een afvalwaterzuiveringsgebouw bezoeken.

Kijkdagen

Tijdens een EuroPCom workshop ‘the power of local EU events’ op 21 oktober lichtte Marianne Schrama van het Ministerie van Economische Zaken het project en de kijkdagen toe: “We hebben ervoor gekozen om niet de overheid het verhaal te laten vertellen, maar de projecten zelf.”

EuroPCom

De zesde editie van EuroPCom, de Europese Conferentie voor Overheidscommunicatie vond plaats op 21 en 22 oktober 2015. Het brengt meer dan 900 communicatiemanagers en experts van lokale, regionale, nationale en Europese overheden samen om te discussiëren over de overheids- en EU-communicatie.

Door:

Roxanne Koenis, Huis van de Nederlandse Provincies

Bron:

Persbericht “Europa om de hoek / Kijkdagen Nederland” wint de European Public Communication Award, Comité van de Regio’s

Meer informatie:

Website EuroPCom, Comité van de Regio’s

CEF Transport/TEN-T informatie-en netwerkbijeenkomst aangekondigd

De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland organiseert op 19 november 2015 in samenwerking met het Ministerie van Infrastructuur en Milieu een informatie- en netwerkbijeenkomst in Apeldoorn over het programma Connecting Europe Facility (CEF)/Trans European Network – Transport (TEN-T). U kunt zich hiervoor gratis aanmelden tot 16 november.

Over CEF Transport/TEN-T

Met subsidies vanuit het CEF/TEN-T programma stimuleert de Europese Commissie projecten die het vervoersnetwerk binnen de EU verbeteren. Het programma heeft als doel om binnen de EU tot één grensoverschrijdend hoofdnetwerk te komen voor het vervoer over land, water en door de lucht.

Onderwerpen

Tijdens de middag komen de volgende onderwerpen aan bod:
•             De call 2015 die hoogst waarschijnlijk begin november gepubliceerd wordt;
•             Alternatieve projectfinancieringsinstrumenten met het accent op EFSI;
•             De beheerfase van projecten;
•             Het Zeehavenloket.

Programma

De informatie-en netwerkbijeenkomst vindt plaats in het Theater & Congrescentrum Orpheus Apeldoorn, Churchillplein 1, 7314 BZ in Apeldoorn op dinsdag 19 november 2015, van 12:00 – 17:00 uur. De bijeenkomst is bedoeld voor overheden, brancheorganisaties, semipublieke organisaties, NGO’s en het bedrijfsleven.

Het volledige programma vindt u op de website van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland.

Aanmelden

U kunt zich voor deze bijeenkomst tot 16 november 2015 aanmelden via de website van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland.

Contact

Voor meer informatie over de bijeenkomst kunt u contact opnemen met de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland via de TEN-T postbus: rvotent@rvo.nl.

Door:

Bart Meijer, Huis van de Nederlandse Provincies

Bron:

Website informatie- en netwerkbijeenkomst, Rijksdienst voor Ondernemend Nederland

Meer informatie:

Programma informatie- en netwerkbijeenkomst, Rijksdienst voor Ondernemend Nederland
Aanmeldformulier, Rijksdienst voor Ondernemend Nederland

Waterpijp roken in de jeugdsoos: wat is het Europese rookbeleid?

Onze gemeente heeft een aanvraag voor een vergunning binnengekregen voor het oprichten van een jeugdsoos waar waterpijptabak zal worden gerookt. Wij begrepen dat de Europese Tabaksrichtlijn recent is herzien. Een van de belangrijkste doelen van deze richtlijn is om het roken onder jongeren te ontmoedigen. Moeten wij bij het beoordelen van de aanvraag rekening houden met deze richtlijn? En zo ja: valt waterpijptabak er ook onder?

Antwoord in het kort

Ja, de beleidsdoelen van de Europese Tabaksrichtlijn zijn ook relevant voor de gemeentelijke praktijk. Gemeenten hebben formeel echter geen handhavende taken in het kader van de Tabakswet. De gemeente kan wel bijdragen aan het bereiken van de Europese doelen van de Tabaksrichtlijn. Dit door horecabedrijven te stimuleren om rookvrij te worden en te blijven, bijvoorbeeld door eisen te stellen bij het verlenen van een vergunning.

Anders dan voorheen valt waterpijptabak nu ook onder de richtlijn. Om te voorkomen dat consumenten misleid worden, vindt de Europese Unie dat voor waterpijptabak, die vaak als minder schadelijk dan gewone rooktabakproducten wordt beschouwd, de volledige etiketteringsregelgeving van toepassing moet zijn. Doordat waterpijptabak toegevoegd is aan de reikwijdte van de richtlijn, kan de gemeente  met deze strengere regels rekening houden bij het verlenen van de vergunning.

Hieronder lichten we het antwoord nader toe.

Europese Tabaksrichtlijn

De Tabaksproductenrichtlijn (2014/40/EU) vervangt Richtlijn 2001/37/EU. Het doel van de richtlijn is om de werking van de interne markt te verbeteren. De richtlijn regelt de productie, verpakking en verkoop van tabak en verwante producten. Het gaat daarbij onder meer om sigaretten, shag (roltabak), pijptabak, sigaren, cigarillo’s, waterpijptabak, niet voor roken bestemde tabaksproducten, elektronische sigaretten, kruidensigaretten en nieuwe tabaksproducten.

Maatregelen voor industrie en lidstaten

Een van de belangrijkste beleidsdoelen van de richtlijn is om kinderen en jongeren te ontmoedigen te starten met roken. Een groot deel van de maatregelen die de Tabaksrichtlijn neemt, gaan daarom over etikettering van tabaksproducten en zijn gericht op de industrie

• Het verplicht gebruik van beeldmateriaal en tekstwaarschuwingen op verpakkingen van voor roken bestemde tabaksproducten. Algemene tekstwaarschuwingen zijn ‘Roken is dodelijk, Stop Nu’ of ‘Roken is dodelijk’. De teksten die zijn aangebracht dienen 65% van de voor- en de achterkant van de verpakking te beslaan. Daarnaast dienen deze verpakkingen informatie te bevatten over het stoppen met roken;
• Het verbod op karakteristieke sigarettensmaken en -geuren. Smaaktoevoegingen blijven wel toegestaan voor waterpijpen;
• Het verbod op pakjes met minder dan twintig sigaretten, om roken minder aantrekkelijk te maken voor jongeren. Volgens de huidige nationale wetgeving zijn pakjes met minder dan negentien sigaretten verboden.

Hiernaast wil Europa met de richtlijn de lidstaten ertoe aanzetten de verkoop van tabaksproducten aan kinderen en jongeren te voorkomen door leeftijdsgrenzen te stellen.

Relevantie voor gemeenten

De Europese Tabaksrichtlijn wordt straks geïmplementeerd in de Tabakswet. Gemeenten hebben formeel geen handhavende taken in het kader van de Tabakswet. In Nederland is de handhaving van wet- en regelgeving over roken belegd bij de Voedsel- en Warenautoriteit (VWA). Bij het beoordelen van de vergunningaanvraag voor de jeugdsoos kan de gemeente echter wel rekening houden met de beleidsdoelen van de Europese en nationale regelgeving. De gemeente kan bijvoorbeeld bedingen dat er niet gerookt mag worden bij activiteiten waar kinderen bij zijn.

Het beleidsuitgangspunt van de Europese Tabaksrichtlijn is verder relevant voor lokale en regionale doelen op het gebied van jeugd- en gezondheidsbeleid. De gemeente kan bijvoorbeeld bijdragen aan het bereiken van de Europese doelen van de Tabaksrichtlijn door horecabedrijven te ondersteunen en stimuleren om rookvrij te worden en te blijven. Naast het toepassen van de regels bij het verlenen van vergunningen, kan de gemeente er rekening mee houden bij het maken van afspraken met bijvoorbeeld jeugd- en buurtcentra. Op de website van het Loket gezond leven vindt u meer concrete voorbeelden van manieren waarop uw gemeenten het Europese en nationale beleid op het gebied van roken kan ondersteunen.

Waterpijptabak onder reikwijdte Tabaksrichtlijn?

De vorige versie van de Tabaksrichtlijn was nog niet van toepassing op waterpijptabak. Waterpijptabak wordt geconsumeerd door middel van een waterpijp. Omdat waterpijptabak rookloos is, stelt de Europese Unie dat  consumenten onterecht denken dat waterpijptabak minder schadelijk is dan gewone sigaretten. Volgens de EU is daarom een gezondheidswaarschuwing nodig op de etikettering. De hiervoor genoemde maatregelen zullen daarom nu ook gaan gelden voor waterpijptabak, met uitzondering van het verbod op smakentoevoegingen (artikel 11 Tabaksrichtlijn).

Status richtlijn en implementatie in Nederland

De richtlijn moet door Nederland worden omgezet in nationale wetgeving, de Tabakswet. Daar is in de regel twee jaar de tijd voor na publicatie. De publicatie van richtlijn 2014/40/EG was op 16 mei 2014. De richtlijn moet uiterlijk 16 mei 2016 zijn omgezet in nationale wetgeving. De wijziging van de Tabakswet naar aanleiding van de nieuwe richtlijn is op 7 september 2015 voor het laatst behandeld in de Tweede Kamer.

Door:

Lisanne Vis-Boer, Europa decentraal

Meer informatie:

Richtlijn 2014/40/EU, Publicatieblad Europese Unie
Behandeling wijziging van de Tabakswet, Tweede Kamer
Gemeenten en roken, Loket gezond leven van de Rijksoverheid
Europa en jeugdbeleid, Europa decentraal

Meer weten over dit onderwerp?

Werkt u voor een decentrale overheid of het Rijk en hebt u een vraag over dit onderwerp? Neem dan contact op met de helpdesk van Europa decentraal:

STEL UW VRAAG