Aanbestedingsprocedures
Aanbestedingswet, Europa decentraal
Aankondigen en bekendmaken, Europa decentraal
Termijnen Aanbestedingswet 2012, PIANOo
Decentrale overheden kunnen bij het aanbesteden van overheidsopdrachten te maken hebben met verschillende Europese aanbestedingsprocedures. In Richtlijn 2014/24 zijn zes soorten aanbestedingsprocedures opgenomen voor het plaatsen van overheidsopdrachten. Deze pagina gaat in op vragen zoals: wanneer heeft een decentrale overheid te maken met de Europese openbare aanbestedingsprocedure? Of: welke instrumenten voor gegroepeerd en elektronisch aanbesteden kent de aanbestedingsrichtlijn?
Overheidsopdrachten waarbij Richtlijn 2014/14 van toepassing is dienen Europees te worden aanbesteed. In artikel 26 (e.v.) van Richtlijn 2014/24 en artikel 2.25 (e.v.) van de Aanbestedingswet 2012 worden de te volgen procedures beschreven. De meest voorkomende procedures zijn de openbare en de niet-openbare procedure. Van aanbestedende diensten wordt verwacht dat zij op objectieve gronden een procedure kiezen. Op verzoek van een inschrijver is de aanbestedende dienst verplicht om de keuze voor een bepaalde procedure schriftelijk toe te lichten.
De Europese openbare procedure en niet-openbare procedure worden het meest toegepast, wanneer de richtlijn in acht moet worden genomen. Beiden beginnen met een aankondiging in het Europese publicatieblad en op TenderNed. Het verschil tussen deze procedures is dat de niet-openbare procedure een voorselectie kent waarbij de op basis van de selectiecriteria gekozen inschrijvers worden uitgenodigd om een offerte in te dienen. De selectie vindt derhalve in twee rondes plaats. De openbare procedure kent slechts één ronde waarbij de inschrijving en de offerte tegelijk worden ingediend. De procedures worden in artikel 26 e.v. Richtlijn 2014/24 en artikel 2.25 e.v. Aanbestedingswet 2012 behandeld.
De openbare en niet-openbare procedures worden de Europese standaardprocedures genoemd en mogen in principe altijd worden toegepast. Onderstaande aanbestedingsprocedures kunnen in specifieke gevallen worden toegepast.
De aanbestedingsrichtlijn kent ook een vereenvoudigde procedure voor het plaatsen van overheidsopdrachten voor sociale en andere specifieke diensten (artikel 74 Richtlijn 2014/24 en 2.38 e.v. Aanbestedingswet 2012). Over deze procedure schreef Europa decentraal een praktijkvraag.
Wat is de aanbestedingsprocedure voor sociale en andere specifieke diensten?
U kunt meer informatie over bovenstaande procedures en wanneer u deze kunt toepassen op de desbetreffende webpagina’s vinden. De procedurele regels voor concessieovereenkomsten voor werken en diensten zijn te vinden in Richtlijn 2014/23.
Richtlijn 2014/24 benoemt ook een aantal aanbestedingstechnieken. Deze worden in de Aanbestedingswet 2012 deels aangemerkt als bijzondere aanbestedingsprocedures. Van belang hierbij is dat decentrale overheden deze procedures alleen mogen toepassen indien er sprake is van aantoonbare bijzondere omstandigheden. Het onterecht toepassen van een bijzondere aanbestedingsprocedure leidt tot een overtreding van de aanbestedingsregels. Het gaat om de volgende procedures:
U kunt meer informatie over bovenstaande bijzondere procedures en wanneer u deze kunt toepassen op de desbetreffende webpagina’s en op pagina 31 e.v. van notitie Implementatie nieuwe aanbestedingsrichtlijnen van 15 juni 2016
Richtlijn 2014/24 kent een aantal instrumenten voor gegroepeerd en elektronisch aanbesteden. Het om de volgende instrumenten:
Een uitgebreidere beschrijving van de regulering van elektronische veilingen, elektronische catalogi, aankoopcentrales en gezamenlijke aanbesteding, vindt u op pagina 26 e.v. van bovengenoemde notitie.
Lidstaten kunnen een lichter aanbestedingsregime introduceren voor niet-centrale overheden (artikel 2 en 26 Richtlijn 2014/24). Nederland maakt hier echter geen gebruik van.
Nationale aanbestedingsprocedures zijn met de komst van de Aanbestedingswet 2012 in Nederlandse regelgeving verankerd. In het zogenaamd flankerend beleid bij de Aanbestedingswet 2012, zoals de Gids Proportionaliteit en het ARW 2016, zijn voorschriften omtrent de nationale aanbestedingsprocedures opgenomen.
Onder de Aanbestedingswet 2012 bestaan er geen nationale aanbestedingsprocedures die wettelijk verplicht zijn. De procedures die kunnen worden toegepast bij aanbestedingen onder de Europese drempel zijn:
Meer informatie over nationale aanbestedingsprocedures vindt u op de pagina Aanbestedingswet 2012.
HvJ EU, 10 december 2009. Zaak C-299/08. In deze zaak gaat het om de uitputtendheid van de aan te wenden procedures conform de Aanbestedingsrichtlijn 2004/18. Het Hof bepaalde dat Frankrijk niet mag afwijken van de opgesomde procedures in artikel 28. Lidstaten hebben enkel de vrijheid binnen de geldende procedures de materiële en procedurele regels betreffende de aanbesteding van overheidsopdrachten te handhaven of vast te stellen.
HvJ EG, 16 september 1999. Zaak C-27/98. In deze zaak wordt uitleg gegeven over het beëindigen van een aanbestedingsprocedure.
HvJ EU, 15 oktober 2009. Zaak C-138/08. Het Hof heeft in deze zaak bepaald dat er van de verplichting om een minimumaantal geschikte gegadigden toe te laten voor een opdracht volgens de procedure van gunning via onderhandelingen kan worden afgeweken als de aanbestedende dienst aan de economische en technische voorwaarden voor deze procedure heeft voldaan.
Aanbestedingswet, Europa decentraal
Aankondigen en bekendmaken, Europa decentraal
Termijnen Aanbestedingswet 2012, PIANOo
De werkgroep Sportief aanbesteden van de Vereniging Sport en Gemeenten (VSG) publiceerde onlangs het document Sportief aanbesteden. Dit document bevat ‘gouden regels’ voor gemeenten en aanbieders bij het aanbesteden en inkopen van de bouw en inrichting van sportvoorzieningen. De regels kunnen worden gebruikt bij het vormgeven van een aanbestedingsprocedure en exploitatiemodel.
Op 7 juni 2018 zijn er door verschillende Tweede Kamerleden moties ingediend over onder andere het hoger beroep bij aanbestedingen, de rol van de Commissie van Aanbestedingsexperts en duurzame criteria. Door middel van de moties leggen de Kamerleden bepaalde discussiepunten voor aan de Kamer. In dit artikel vindt u een overzicht van de ingediende moties.
Afgelopen weken is in de Tweede Kamer gesproken over de actieagenda Beter Aanbesteden. Woensdag 16 mei 2018 vond een rondetafelgesprek plaats met de vaste commissie voor Economische Zaken en Klimaat van de Tweede Kamer. Daarnaast stond op donderdag 24 mei 2018 een Algemeen Overleg Aanbesteden met deze Tweede Kamercommissie op de planning.
Op vrijdag 16 februari 2018 nam staatssecretaris Mona Keijzer van Economische Zaken en Klimaat de actieagenda Beter Aanbesteden in ontvangst. Deze overhandiging vond plaats tijdens haar bezoek aan het Amsterdamse bedrijf NPSP dat duurzame kunststoffen produceert. In deze agenda staan aanbevelingen en concrete acties om de aanbestedingspraktijk te verbeteren. Kenniscentrum Europa decentraal is in samenwerking met Rob Jonkman, regiovertegenwoordiger Noord van het traject Beter Aanbesteden, betrokken geweest bij de totstandkoming van de actieagenda.
Naar aanleiding van het in oktober door de Europese Commissie gepubliceerde Aanbestedingspakket heeft het kabinet een standpunt ingenomen. Verschillende Kamerleden hebben hierover Kamervragen gesteld. De staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat heeft deze vragen schriftelijk beantwoord op 28 november 2017.
Om de interne markt te versterken en investeringen in de EU te blijven stimuleren, heeft de Europese Commissie op 3 oktober jl. een niet-bindend aanbestedingspakket voor een meer efficiënte en duurzame aanpak van overheidsopdrachten gelanceerd. Europa decentraal heeft een factsheet geschreven waarin nader wordt ingegaan op de verschillende onderdelen van het aanbestedingspakket.
Kan het inkopen van jeugdbescherming en jeugdreclassering worden uitgezonderd van de Europese aanbestedingsplicht? Op deze vraag willen het ministerie van Veiligheid en Justitie (VenJ), het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) antwoord.
De Eerste Kamer heeft op 21 juni 2016 het voorstel voor de gewijzigde Aanbestedingswet aangenomen. De nieuwe wet zal Aanbestedingswet 2012 gaan heten. Minister Kamp van Economische Zaken heeft eerder aangegeven te streven naar inwerkingtreding van de gewijzigde Aanbestedingswet per 1 juli 2016. Dit zal nu afhangen van de herziening van het Aanbestedingsbesluit, dat samen met de wet inwerking zal treden.
De nieuwe Europese aanbestedingsrichtlijnen moesten voor 18 april 2016 geïmplementeerd zijn in de nationale wetgeving van de lidstaten van de Europese Unie. Slechts vijf lidstaten – te weten: Denemarken, Hongarije, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Bulgarije – hebben de Europese Commissie laten weten dat zij de Europese richtlijnen hebben geïmplementeerd. De overige 23 lidstaten hebben de implementatiedeadline niet gehaald.
De deadline van 18 april 2016 voor de implementatie van de nieuwe Europese aanbestedingsrichtlijnen en de nieuwe concessierichtlijn gaat niet gehaald worden. Hierdoor leven er veel vragen over de mogelijke rechtstreekse werking van deze richtlijnbepalingen. De komende tijd zullen er meerdere initiatieven worden ontplooid om ook decentrale overheden meer duidelijkheid te kunnen verschaffen over welke bepalingen uit de nieuwe Europese richtlijnen wel en mogelijk niet direct per 18 april al toegepast dienen te worden.
Op 22 maart 2016 stemde de Tweede Kamer over de voorgestelde wijzigingen van de Aanbestedingswet. Dit in verband met de implementatie van de Europese Aanbestedingsrichtlijnen 2014/23, 2014/24 en 2014/25. Het wetsvoorstel is door de Tweede Kamer met een ruime meerderheid aangenomen.
Feuilleton voorstellen nieuwe aanbestedingsrichtlijnen
Explanatory note competitive dialogue, over de concurrentiegerichte dialoog
Groenboek modernisering overheidsopdrachten, met wijzigingen in EU aanbestedingsprocedures