Gebouwen gebruiken ongeveer 40% van het totale eindverbruik van energie en zorgen voor ongeveer 36% van de CO2 uitstoot in de EU. Gebouwen hebben daarmee een groot energiebesparingspotentieel, en spelen dus een rol in het beperken van de afhankelijkheid van energie en het tegengaan van klimaatverandering.
Green Deal
Om de doelstellingen op het gebied van energie-efficiëntie en klimaat te behalen is de renovatie van het gebouwenbestand opgenomen in de Green Deal. De Commissie wil een renovatiegolf van openbare en particuliere gebouwen op gang brengen. De Commissie wil hiervoor met belanghebbenden samenwerken aan een nieuw initiatief inzake renovatie in 2020.
Daarnaast zal de Commissie de nationale langetermijnrenovatiestrategie die in het kader van Richtlijn (2018/844) wordt opgesteld evalueren en de bouwproductenverordening (305/2011) herzien. Ook kijkt de Commissie naar de mogelijkheid om emissies van gebouwen op te nemen in de Europese handel in emissierechten.
Energie-efficiëntiedoelstellingen
In 2020 moet de energie-efficiëntie met 20% zijn verbeterd ten opzichte van de prognoses voor 2020 opgesteld in 2007. In 2030 moet de energie-efficiëntie moet met 32 % zijn verbeterd ten opzichte van de prognoses voor 2030 opgesteld in 2007.
De regels op het gebied van de energieprestaties van gebouwen zijn hoofdzakelijk vastgelegd in Richtlijn 2010/31/EU betreffende de energieprestatie van gebouwen. Deze staat ook wel bekend als de REPG-Directive of de EPDB richtlijn. Richtlijn 2010/31 is in 2018 herzien door Richtlijn 2018/844/EU. Daarnaast zijn er in de richtlijn energie-efficiënte (2012/27) en de richtlijn elektriciteitsmarkt (2019/944) afspraken gemaakt over specifieke elementen van gebouwen.
De richtlijn bevat voorschriften over:
De REPG richtlijn verplicht lidstaten om lange termijn renovatiestrategieën vast te stellen. Deze strategieën moeten ervoor zorgen dat vóór het einde van 2050 het nationale gebouwenbestand (zowel openbare als particuliere, al dan niet voor bewoning bestemde gebouwen), tot een energie-efficiënt en koolstofvrij gebouwenbestand wordt gerenoveerd. Ook moet het de transformatie van bestaande gebouwen in bijna energie-neutrale gebouwen bevorderen. De lange termijnrenovatiestrategie moet hiervoor een stappenplan met maatregelen vastleggen.
Ook bevat de REPG richtlijn minimumeisen voor energieprestatie van gebouwen. Sommige categorieën gebouwen kunnen van deze minimumeisen worden vrijgesteld. Wel geldt dat:
Energieprestatiecertificaten gebouwen
Om inzicht te krijgen in de energieprestaties van gebouwen moeten EU-landen volgens de REPG beschikken over een systeem voor energieprestatiecertificering. Naast informatie over de energieprestaties van een gebouw bevat dit certificaat ook referentiewaarden, zoals minimumeisen inzake energieprestatie en aanbevelingen voor kosteneffectieve verbeteringen.
Naast minimumeisen op het gebied van energie aan gebouwen zijn er ook afspraken over specifieke elementen van gebouwen.
– Oplaadpunten
In de REPG richtlijn staan verplichtingen over oplaadpunten van gebouwen: Parkeerterreinen van nieuwe gebouwen of gebouwen die een ingrijpende renovatie ondergaan moeten worden voorzien van minimaal een oplaadpunt voor elektrische auto’s. Dit geldt voor parkeerterreinen met meer dan tien auto’s van niet voor woning bestemde gebouwen. Bij het plaatsen van deze laadinfrastructuur moet rekening gehouden worden met de latere installatie van meerdere oplaadpunten.
– Metersystemen
Om de energie-efficiëntie te bevorderen bevatten de richtlijn energie-efficiënte (2012/27 herzien door 2018/2002) en de richtlijn elektriciteitsmarkt (2019/944) afspraken op het gebied van individuele meters voor gas en elektriciteit en slimme metersystemen.
Een conventionele meter is een analoge meter of een elektronische meter zonder capaciteit om gegevens zowel te verzenden als te ontvangen. Een slimme meter is een elektronisch systeem dat het energieverbruik kan meten en meer informatie levert dan een traditionele meter en dat data kan verzenden en ontvangen voor informatie-, monitoring- en controledoeleinden door middel van een vorm van elektronische communicatie.
In de bijlage van richtlijn elektriciteitsmarkt is vastgelegd dat 80% van de eindafnemers binnen 7 jaar moet worden voorzien van slimme meter. Ook zijn er in de richtlijn elektriciteitsmarkt afspraken gemaakt over het recht op een slimme of individuele meter. In de richtlijn energie-efficiënte wordt verder ingegaan op meter systemen bij eindafnemers van stadsverwarming, stadskoeling en warm water in appartementsgebouwen en multifunctionele gebouwen
De richtlijn energie-efficiënte (2012/27/EU) bevat ook afspraken over het bevorderen van hoogrenderende warmtekrachtkoppeling en/of efficiënte stadsverwarming en -koeling. Zo moet de (ontwikkeling van de) woningsector en de gebouwensector worden opgenomen in beoordeling efficiëntiepotentieel inzake verwarming en koeling.
De REPG richtlijn stelt verder specifieke eisen aan de ruimteverwarming, airconditioning en waterverwarming in gebouwen.
De REPG richtlijn is onder andere geïmplementeerd in de woningwet, Besluit energieprestatie gebouwen, en de Regeling energieprestatie gebouwen. Voor de implementatie van richtlijn energie-efficiënte en de richtlijn elektriciteitsmarkt zie onze pagina’s energie-efficiënte en energiemarkt.
De nationale plannen en de renovatiestrategie zijn opgenomen in de de Nederlandse Lange Termijn Renovatie Strategie.
In het Nederlandse Klimaatakkoord zijn er al afspraken gemaakt over het verduurzamen van gebouwen. Voor 2030 moeten er ongeveer 1,5 miljoen woningen verduurzaamd worden.
Decentrale overheden zijn nauw betrokken bij de uitvoering van de richtlijnen en bij het realiseren van de genoemde doelstellingen. Zo hebben overheidsgebouwen een voorbeeldfunctie. Vanaf 2019 moeten alle nieuwe overheidsgebouwen daarom bijna energie-neutraal zijn. Een gebouw is een overheidsgebouw:
Meer informatie over de eisen waaraan nieuwe overheidsgebouwen moeten voldoen vindt u op de website van de RvO.
Daarnaast moeten overheidsgebouwen met een oppervlakte van 250 m2 of meer hun energieprestatiecertificaat op een opvallende plaats bevestigen;
Gemeenten spelen verder een bijzonder grote rol met betrekking tot de doelstellingen in de gebouwde omgeving. Zo dient elke gemeente in 2021 een transitievisie warmte te hebben. Hierin leggen gemeenten het tijdpad vast voor een (stapsgewijze) aanpak richting de doelstelling van aardgasvrij wonen.
Daarnaast zijn er verschillende financieringsinstrumenten om de renovatie van gebouwen te ondersteunen. Binnen het cohesiebeleid is was er bijvoorbeeld financiering bestemd voor investeringen in energie-efficiëntie van gebouwen. In het MFK van 2021 tot 2027 zullen er meer specifieke financiële instrumenten worden ontwikkeld. Zo zal de aangekondigde renovatiegolf uit de Europese Green Deal een sterk financieringscomponent hebben. Ook heeft de Europese Commissie een leenfaciliteit aangekondigd voor leningen aan de publieke sector voor bijvoorbeeld investeringen in stadsverwarmingsnetten en de renovatie van gebouwen.
Er zijn aanhoudende tekortkomingen op het gebied van kosteneffectiviteit bij de EU-uitgaven ter verbetering van de energie-efficiëntie van gebouwen. Dat concludeert de Europese Rekenkamer in een verslag over energie-efficiëntie in gebouwen. De kosteneffectiviteit van de EU-uitgaven werden onderzocht ter voorbereiding op het vaststellen van uitgaven voor het cohesiebeleid voor de periode 2021-2027.
Eind 2018 hebben het Europees Parlement en de Raad een compromis bereikt over de laatste onderdelen van het pakket Clean energy for all Europeans. Het uitonderhandelen van dit pakket was een van de doelen van het Oostenrijkse voorzitterschap voor de tweede helft van 2018. Provincies en gemeenten vervullen een belangrijke rol bij de verwezenlijking van energiebesparing en een verduurzaming van de energieconsumptie. Lees het volledige bericht
De Europese Raad heeft op 14 mei 2018 het voorstel tot herziening van de EU-richtlijn Energieprestaties gebouwen aangenomen.
De Europese Investeringsbank heeft een nieuw financieel instrument genaamd ‘Slimme financiering voor slimme gebouwen’ goedgekeurd. Dit instrument is onderdeel van de implementatie van de afspraken uit het COP21 Klimaatakkoord dat in 2015 in Parijs is gesloten. Doel van het instrument is om investeringen in energie-efficiëntieprojecten in woongebouwen aantrekkelijker te maken voor particuliere investeerders, door het gebruik van EU-subsidies als garantie.
De commissie voor Industrie, onderzoek en energie (ITRE) in het Europees Parlement heeft begin oktober 2017 ingestemd met nieuwe maatregelen die ervoor moeten zorgen dat gebouwen in de EU efficiënter omgaan met energie. Vooral het belang van renoveren wordt benadrukt. Deze energiemaatregelen vallen onder het ‘schone energie voor alle Europeanen’ pakket, dat in 2016 door de Commissie werd gepubliceerd. Lees het volledige bericht
Op 20 juni 2017 organiseerde het Comité van de Regio’s, in het kader van de EU duurzame energie week, de Energy Day conferentie. Gedeputeerde van de provincie Flevoland, Michiel Rijsberman, is rapporteur voor het CvdR op de dossiers energie-efficiëntie en energieprestaties van gebouwen. In zijn speech benadrukte Rijsberman het belang van ambitieuze doelstellingen.
Lees het volledige bericht
Op 24 april heeft de milieucommissie van het Comité van de Regio’s een rapport aangenomen over EU wetgeving voor energie-efficiëntie en energieprestaties van gebouwen. Het advies van rapporteur Michiel Rijsberman, gedeputeerde in de Provincie Flevoland, werd in de vergadering vastgesteld. Belangrijk streven in dit advies is een Europees ambitieniveau van 40% energie-efficiëntie.
Energie-efficiëntie moet volgens de Europese Commissie een prioriteit in Europa gaan zijn. Op 30 november presenteerde de Commissie een pakket met maatregelen om de omschakeling naar een koolstofarme economie te voltooien. De maatregelen zijn in drie hoofdlijnen onderverdeeld. Naast het prioriteren van energie-efficiëntie moet de EU wereldwijd een voortrekkersrol nemen op het gebied van hernieuwbare energie. Bovendien moet energie betaalbaar blijven voor de burger. De maatregelen genoemd in het pakket dragen bij aan het klimaat en energiebeleid 2030 en internationale klimaatafspraken.
2016 is hét jaar voor de Energie Unie, daar maakt Eurocommissaris Maros Šefčovič zich hard voor. Nieuwe voorstellen ter bevordering van de energietransitie en in lijn met de COP21 afspraken worden nog dit najaar gepresenteerd. Regio’s en steden vormen de drijvende kracht voor een succesvolle transitie. Tijdens het HNP seminar op 15 juni jl. stond een aantal kritieke succesfactoren op weg naar meer duurzaamheid en energie efficiëntie centraal. Lees het volledige bericht
De Europese Commissie probeert op meerdere fronten innovatie te stimuleren. Bijvoorbeeld door initiatieven omtrent innovatie en duurzaamheid aan te moedigen: door de toekenning van een subsidie of door het organiseren van de jaarlijkse Energy Week. Daarnaast wil de Commissie innovatie een nieuwe impuls geven door een European Innovation Council op te richten.
Lees het volledige bericht
Op 29 april heeft de Europese Commissie aan de Nederlandse regering laten weten dat zij nog niet tevreden is over de omzetting van de Europese Richtlijn betreffende de energieprestatie van gebouwen. Ook geeft de Commissie aan dat overheidsinstanties in Nederland te weinig energiebesparende maatregelen uitvoeren in hun beleid.
Lees het volledige bericht
De auteursrechten op de inhoud van deze website behoren toe aan Europa decentraal, tenzij expliciet anders is vermeld. Aan de op de website opgenomen en via de links te ontsluiten informatie kunnen geen rechten worden ontleend.
Europa decentraal heeft aan het opstellen van de inhoud van de pagina’s de nodige zorg besteed. Desondanks is het mogelijk dat de site onvolledig is of onjuistheden bevat. Europa decentraal aanvaardt daarvoor geen enkele aansprakelijkheid.
Europa decentraal aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid voor schade, hoegenaamd ook, direct of indirect veroorzaakt door de inhoud van de site of de inhoud van de pagina’s die door externe links beschikbaar zijn gemaakt.
