Europees immigratiebeleid
De EU streeft naar een gemeenschappelijk beleid tussen lidstaten op het terrein van immigratie vanuit derde landen naar de EU (art. 79 VWEU). In het bijzonder gaat het om het beheren van de migratiestromen, het optimaal benutten van legale migratie en het tegengaan van irreguliere migratie. Om deze doelstellingen te behalen zijn verschillende richtlijnen van toepassing en is onder andere de Europese Migratieagenda vastgesteld.
De EU probeert in haar beleid de verschillende manieren van legale migratie te harmoniseren en te verbeteren. Er zijn verschillende vormen van legale migratie. De meest voorkomende zijn arbeidsmigratie en gezinshereniging.
ARBEIDSMIGRATIE
Er is geen algemene Europese regeling voor alle arbeidsmigranten van buiten de EU. Wel zijn er verschillende specifieke (Europese) regelingen, afhankelijk van de vorm van arbeidsmigratie. Het kan bijvoorbeeld gaan om hoogopgeleide werknemers, wetenschappelijke onderzoekers of seizoenarbeiders. Meer informatie over de verschillende richtlijnen met betrekking tot arbeidsmigratie vindt u onder wet- en regelgeving.
Sinds 2009 kunnen hoogopgeleide arbeidsmigranten uit derde landen gebruikmaken van de EU Blue Card. De EU Blue Card is een werk- en verblijfsvergunning en is ingesteld om meer hoogopgeleide niet-EU-burgers aan te trekken om in de EU te komen werken. Om in aanmerking te komen voor de Blue Card moet de aanvrager een geldig arbeidscontract van minimaal een jaar hebben. Verder moet de aanvrager aan een salarisdrempel en een opleidingseis voldoen.
GEZINSHERENIGING
Wanneer een migrant een verblijfsvergunning heeft, is het mogelijk gezinsleden over te laten komen door middel van een aanvraag voor gezinshereniging. Het gaat dan in beginsel om de echtgenoot of partner en minderjarige kinderen. Het is ook mogelijk voor statushouders (migranten met een erkende vluchtelingenstatus) om een verzoek tot gezinshereniging te doen. Lidstaten kunnen op grond van de Gezinsherenigingsrichtlijn voorwaarden stellen aan een aanvraag tot hereniging. Zo moet er sprake zijn van een voldoende en duurzaam inkomen van de aanvrager. Daarnaast kunnen er onder meer eisen worden gesteld met betrekking tot huisvesting en integratie.
In het arrest Ruiz Zambrano (C-34/09) oordeelde het EU-Hof dat ouders die zelf geen EU burger zijn, maar wel een minderjarig kind of kinderen hebben die het EU burgerschap bezitten, verblijfsrecht hebben als de minderjarige anders wordt gedwongen de EU met hen te moeten verlaten.
illegale MIGRATIE
Naast legale migratie, heeft de EU te maken met vormen van irreguliere migratie. Het gaat hierbij om onderdanen van derde landen die niet rechtmatig op het grondgebied van een lidstaat verblijven. De EU heeft zich tot doel gesteld om irreguliere migratie zoveel mogelijk te voorkomen en te verminderen. Dit kan onder andere worden bewerkstelligd door het wegnemen van de onderliggende oorzaken voor migratie zoals oorlog, armoede of klimaatverandering. Dit moet met name gebeuren door middel van ontwikkelingssamenwerking en humanitaire hulp. Ook wordt er actie ondernomen om mensensmokkel tegen te gaan.
Frontex is het Europees Grens- en kustwachtagentschap dat de EU-lidstaten helpt bij het bewaken van de buitengrenzen van de EU. Het agentschap bevordert de samenwerking tussen nationale grensbewakingsinstanties en biedt technische ondersteuning. Frontex heeft geen eigen materieel of grenswachters, maar treedt op als coördinator. Op 12 september 2018 heeft de Europese Commissie een voorstel gedaan om de mogelijkheden en bevoegdheden van Frontex uit te breiden. Dit wil zij doen door een korps van 10.000 grenswachters op te zetten en het budget voor Frontex te verdrievoudigen. Ook beoogt het voorstel de bevoegdheid van de Commissie in te voeren om Frontex in sommige gevallen zonder toestemming van de lidstaten in te zetten aan de buitengrenzen. Dit voorstel is momenteel in behandeling door de lidstaten en de EU-instanties.
AMIF
Met betrekking tot migratie, is voor de periode 2014-2020 het Asiel-, Migratie- en Integratiefonds (AMIF) opgezet. Met behulp van het fondsmoet worden bijgedragen aan verdere ontwikkeling van onder andere het migratiebeleid en integratie in lidstaten. Ook decentrale overheden kunnen een beroep doen op de fondsen van het AMIF. Het gaat om projecten op het terrein van asiel en opvang, integratie en participatie van derdelanders en het bevorderen van de terugkeer van vreemdelingen zonder verblijfsvergunning.