De Europese Unie heeft als doel om het milieu voor huidige en toekomstige generaties te beschermen, te bewaren en te verbeteren. Ook de duurzame ontwikkeling moet bevorderd worden en er moet zuiniger met energie omgegaan worden. Vanuit de EU is dan ook diverse wet- en regelgeving, maar ook beleid, opgesteld. Bijvoorbeeld met betrekking tot de bescherming van vogels (Vogel- en habitatrichtlijn), luchtverontreiniging of energie. In dit dossier vindt u de Europese wet- en regelgeving die op dit gebied van belang is voor decentrale overheden.
Inhoudsopgave
Op basis van art. 190, 191 en 192 VWEU kan de EU optreden op alle terreinen waar milieubeschadiging voorkomt. Hierdoor is de Europese milieuregelgeving inmiddels omvangrijk en ingrijpend. De bevoegdheid van de EU wordt begrensd door het subsidiariteitsbeginsel en het vereiste van unanieme steun van de lidstaten voor gemeenschappelijke actie op sommige beleidsterreinen.
De EU voert milieubeleid voornamelijk door het vaststellen van richtlijnen. Deze worden geïmplementeerd in nationale wetgeving en vervolgens ingebed in nationale, lokale en regionale besluitvorming. Zo krijgen gemeenten, provincies en waterschappen in de praktijk te maken met het Europees milieubeleid.
De EU heeft in 2010 de lange termijn strategie (EU2020-strategie) voor de periode 2010 tot 2020 gepresenteerd. Deze is gericht op duurzame ontwikkeling van werkgelegenheid, economie en het milieu. Wat betreft milieu zijn de volgende 20/20/20-doelstellingen vastgesteld:
Deze doelen zijn vertaald in doelen per lidstaat, om zo in hun verschillende capaciteiten de doelen te halen. Onder energie leest u hier meer over. Inmiddels zijn er ook doelen voor het jaar 2030 en het jaar 2050 opgesteld.
Duurzaamheid is een doelstelling van de EU die vastgelegd is in onder andere art. 3 VWEU. Deze doelstelling geeft richting aan alle beleidsmaatregelen en activiteiten van decentrale overheden. Om deze Europese duurzaamheidsambities waar te maken, moeten decentrale overheden duurzaamheidsoverwegingen integreren in verschillende beleidsterreinen.
De prioriteiten van de Europese Commissie voor 2017 staan in het werkprogramma. Een van de doelstellingen voor 2017 is het circulaire economie pakket. Daarnaast is de implementatie van het Paris Agreement een prioriteit, evenals het winterpakket Energie. Meer over de prioriteiten voor 2017 leest u in dit nieuwsbericht.
Werkt u voor een decentrale overheid of het Rijk en hebt u een vraag over dit onderwerp? Neem dan contact op met de helpdesk van Europa decentraal:
De Europese Commissie heeft een aantal openbare raadplegingen gepubliceerd die van toepassing kunnen zijn op decentrale overheden en regionale samenwerkingsverbanden. In dit artikel vindt u een overzicht van relevante publicaties. Lees het volledige bericht
Op vrijdag 6 maart hebben een groot aantal Europese landen en bedrijven het Europese Plastic Pact gelanceerd. Dit pact, een initiatief van Nederland en Frankrijk, stelt ambitieuze gezamenlijke doelen om tot een circulaire Europese plasticeconomie te komen. De ambities uit dit pact kunnen ook effect hebben op decentrale overheden, die immers verantwoordelijk zijn voor de inzameling van huishoudelijk afval.
Het realiseren van zero emissie in 2025 bij het doelgroepenvervoer kent systematische beperkingen. Dat blijkt uit onderzoek van de vereniging Gemeentelijk Netwerk voor Mobiliteit en Infrastructuur (GNMI) over de voortgang van het bestuursakkoord Zero Emissie Doelgroepenvervoer. Gemeenten wijzen op de beperkte infrastructuur van laadpalen en schone tankstations in Nederland. Ook schort het aan de beschikbaarheid van geschikte elektrische- en waterstofvoertuigen voor doelgroepenvervoer. Lees het volledige bericht
In mei 2019 oordeelde de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (de Afdeling) dat het Programma Aanpak Stikstof (PAS) in strijd is met de Europese Habitatrichtlijn. Dat betekent dat het PAS niet meer gebruikt mag worden voor vergunningsverlening. Na de uitspraak kwamen vele projecten stil te liggen. Dit trof grote projecten die bijvoorbeeld infrastructurele veiligheid moeten garanderen, maar ook de kleinschalige woningbouw. Sinds 11 oktober is de toestemmingsverlening weer op gang gekomen.
In november 2019 kondigde het kabinet aan met maatregelen te komen om de vergunningsverlening voor nieuwe projecten op korte termijn weer vlot te trekken. Een van deze maatregelen, het oprichten van een natuurbank voor compensatienatuur, werd door minister Schouten bekend gemaakt op 19 februari. Lees het volledige bericht
Er is beperkte vooruitgang geboekt bij het meten en verminderen van de risico’s bij het gebruik van pesticiden in de EU. Dat concludeert de Europese Rekenkamer in een speciaal verslag over het duurzaam gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. De Rekenkamer onderzocht de EU-maatregelen ter aanvulling op een lopende Commissie-evaluatie van de wetgeving op dit beleidsterrein. Dit doet de Europese Commissie vanwege toenemende publieke en parlementaire bezorgdheid over de risico’s die aan het gebruik van pesticiden zijn verbonden. De Nederlandse provincies, het Interprovinciaal Overleg, VNO-NCW, MKB-Nederland en Kenniscentrum Europa decentraal wezen al eerder op decentrale knelpunten in deze EU-wetgeving.
De Europese Commissie heeft een feedbackformulier geopend voor de Van-Boer-tot-Bord-strategie (Farm to Fork). Deze strategie is onderdeel van de Europese Green Deal en zal in het voorjaar van 2020 worden gepubliceerd. De strategie moet zorgen voor een duurzamere voedselketen met voedzaam, veilig en betaalbaar voedsel van hoge kwaliteit.
In december 2019 presenteerde Commissie-Von der Leyen de Green Deal; een veelomvattend programma van voorstellen om de huidige klimaat- en milieu-uitdagingen aan te pakken. De Europese Commissie heeft in haar werkprogramma van 2020 aangekondigd de meeste initiatieven uit de Green Deal dit jaar te publiceren. Het gaat om 22 nieuwe wetgevende en niet-wetgevende initiatieven die zich richten op het koolstofvrij maken van de economie, de bescherming van het milieu, de verduurzaming van de voedselketen, productie en consumptie en mobiliteit. Daarnaast wordt in het werkprogramma ook ingegaan op voorstellen van de voorgaande Commissie die raken aan de Green Deal en geplande en lopende evaluaties van bestaande Europese wetgeving. Lees het volledige bericht
Op 17 mei 2018 heeft de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State aan het Europese Hof van Justitie (Hof) meerdere prejudiciële vragen gesteld over of het Programma Aanpak Stikstof (PAS) voldoet aan de Habitatrichtlijn. Vandaag, op 7 november 2018, heeft het Hof deze vragen beantwoord. Volgens het Hof voldoet het PAS alleen aan de Habitatrichtlijn onder strenge voorwaarden.
De auteursrechten op de inhoud van deze website behoren toe aan Europa decentraal, tenzij expliciet anders is vermeld. Aan de op de website opgenomen en via de links te ontsluiten informatie kunnen geen rechten worden ontleend.
Europa decentraal heeft aan het opstellen van de inhoud van de pagina’s de nodige zorg besteed. Desondanks is het mogelijk dat de site onvolledig is of onjuistheden bevat. Europa decentraal aanvaardt daarvoor geen enkele aansprakelijkheid.
Europa decentraal aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid voor schade, hoegenaamd ook, direct of indirect veroorzaakt door de inhoud van de site of de inhoud van de pagina’s die door externe links beschikbaar zijn gemaakt.
