Kunststof is een breed toepasbaar en relatief goedkoop materiaal in de industrie. Wereldwijd neemt het gebruik ervan toe. Er is dan ook steeds meer kunststofafval. Een groot percentage van het kunststofafval in de EU wordt gestort en verbrand. Daarnaast worden afgedankte kunststoffen in zeer beperkte mate hergebruikt en komt een groot deel van de geproduceerde kunststof in oceanen terecht. Wanneer kunststof in het milieu terecht komt, breekt het niet gemakkelijk af. Dit kan honderden jaren duren. De Europese Unie zet daarom met verschillende instrumenten, van wetgeving tot aan strategieën en financieringsinstrumenten, in op duurzamere omgang met kunststof.
Kunststofafval valt onder diverse Europese wet- en regelgeving zoals de Kaderrichtlijn Afvalstoffen (2008/98/EG), verpakking en verpakkingsafval Richtlijn (94/62/EG) en de Single Use Plastic Richtlijn (2019/904).
De Kaderrichtlijn afvalstoffen (KRA; 2008/98/EG) is het hoofdzakelijke wettelijke kader voor de behandeling van afval in de EU. Het bevat definities, principes en doelstellingen voor afvalbeheer.
De richtlijn verplicht lidstaten om plasticafval gescheiden in te zamelen. Lidstaten mogen hiervan afwijken als gescheiden inzameling bijvoorbeeld niet de beste milieuresultaten oplevert, of het technisch of economisch niet haalbaar is.
Stand van Zaken
De Kaderrichtlijn Afvalstoffen (2018/851) is in 2018 herzien. De herziene richtlijn is nog niet in de Nederlandse wetgeving geïmplementeerd. Dit moet uiterlijk 5 juli 2020 zijn gedaan. Ter implementatie van de gewijzigde bepalingen van de Kaderrichtlijn afvalstoffen is een implementatiewet wijziging EU-kaderrichtlijn afvalstoffen opgesteld, welke op 1 juli 2020 in werking treed. Ook is er een ontwerpbesluit Regeling uitgebreide producentenverantwoordelijkheid opgesteld ter implementatie van de algemene minimumvereisten voor regelingen van uitgebreide producentenverantwoordelijkheid.
De Richtlijn Verpakking en Verpakkingsafval (94/62/EG) heeft als doel het effect van verpakkingsafval op milieu te verminderen en te voorkomen. De richtlijn is recent herzien in 2015 en in 2018 (2015/720) en (2018/852) om onder andere zwerfafval te beperken en kunststof en plastic toenemend te reguleren.
De richtlijn stelt op het gebied van kunststof en plastic de volgende eisen:
Stand van Zaken
De richtlijn is in 2018 herzien (Richtlijn 2018/852). Deze herziening richt zich op de transitie naar een circulaire economie en het gebruik van economische instrumenten en andere maatregelen om stimulans te bieden voor de toepassing van de afvalhiërarchie.
Uiterlijk 5 juli 2020 moet deze richtlijn in nationale wetgeving zijn omgezet.
De Single Use Plastics Richtlijn (2019/904) bevordert een duurzame en circulaire benadering van kunststoffen door bepaalde kunststofproducten te reguleren. De richtlijn introduceert bijvoorbeeld een voor de hele EU geldend verbod op kunststofproducten voor eenmalig gebruik, zoals bestek, borden, roerstaafjes en rietjes.
Verder schrijft de richtlijn voor dat
Stand van Zaken
De richtlijn moet uiterlijk 3 juli 2021 zijn omgezet in nationale wetgeving.
Nationaal Beleid
De Richtlijn Verpakking en Verpakkingsafval (94/62/EG; 2015/720) is geïmplementeerd in de Regeling beheer verpakkingen. In Nederland is gekozen voor een verbod op alle gratis plastic draagtassen met een uitzondering voor lichte plastic draagtassen die om redenen van hygiëne zijn vereist of die als primaire verpakking voor losse levensmiddelen wordt verstrekt ter voorkoming van voedselverspilling
De Single Use Plastics Richtlijn (2019/904) is nog niet in Nederlandse wetgeving geïmplementeerd. De Richtlijn vergt aanpassingen van onder andere de Wet milieubeheer en het Besluit beheer verpakkingen 2014.
In het Landelijk Afvalbeheerplan (LAP) is een sectorplan Kunststoffen opgenomen. Niet alle kunststoffen vallen onder de reikwijdte van dit sectorplan: sommige kunststoffen vallen onder andere sectorplannen zoals huishoudelijk restafval, restafval van bedrijven of verpakkingen.
Omdat het begrip kunststoffen verschillende soorten stoffen omvat, is het sectorplan kunststoffen gecategoriseerd op kunststoffen met overeenkomstige eigenschappen. Per categorie geldt een gespecificeerde aanpak en specifieke minimumstandaarden. Zo is voor kunststoffen die smelten bij verhitting (thermoplasten) de minimumstandaard recycling.
Daarnaast geldt er specifieke aandacht bij de potentiele en of occasionele aanwezigheid van zeer zorgwekkende stoffen (ZZS). Meer informatie over Zeer Zorgwekkende Stoffen vindt u op onze pagina Zeer Zorgwekkende Stoffen.
In het sectorplan Verpakkingen Algemeen is het beleid voor verpakkingen die bestaan uit Kunststof opgenomen. Hierin staat dat in 2021 51% van de kunststofverpakkingen wordt gerealiseerd voor recycling.
Decentrale overheden moeten op het gebied van afvalbeleid rekening houden met het Landelijke Afvalbeleid (LAP). Binnen de kaders van het LAP kunnen gemeenten een eigen beleid voor afvalpreventie en -scheiding ontwikkelen. Ook provincies moeten bij milieuvergunningen en de uitvoering van de Wet milieubeheer rekening houden met het LAP.
Harde Kunststoffen dienen bij de gemeentelijke milieustraat gescheiden te worden opgeslagen. Wanneer deze niet gescheiden worden opgeslagen moet via nascheiding of op een andere wijze eenzelfde niveau van afvalscheiding bereikt.
Gemeenten bepalen verder zelf hoe zijn kunststof verpakkingsafval ophalen bij hun inwoners. Hoofdzakelijk wordt dit huis-aan-huis gedaan, maar het wordt ook nagescheiden uit huishoudelijk restafval.
Het Europees Parlement heeft op woensdag een nieuwe wet goedgekeurd die het gebruik van wegwerpplastics vanaf 2021 compleet verbiedt. Deze wet is goedgekeurd met een overtuigende meerderheid: 560 Europarlementariërs waren voor en 35 tegen. Lees het volledige bericht
Op 19 december 2018 zijn het Europees Parlement en de EU-lidstaten in de Raad het eens geworden over het eerder aangekondigde verbod op wegwerpplastic. Hiermee wil de Europese wetgever onnodige milieuvervuiling voorkomen en het milieu beschermen. Het verbod gaat onder andere gelden voor plastic bestek, rietjes en wattenstaafjes.
André van de Nadort is burgemeester van Weststellingwerf en daarnaast speciaal rapporteur van het Europees Comité van de Regio’s. Op woensdag 10 oktober sprak hij de plenaire vergadering van het Comité van de Regio’s toe over zijn voorstel voor een verbod op toegevoegde microplastics. Dit voorstel moet de productie van plastic verminderen en het hergebruiken van plastic makkelijker maken. Op deze manier wil Van de Nadort bijdragen aan een duurzamere economie en een schoner en gezonder milieu. Wij spraken hem over zijn rol bij de totstandkoming van Europese wetgeving rondom plastic en zijn visie op dit onderwerp.
Het Europees Parlement heeft afgelopen woensdag ingestemd met het verbod op single use plastics in de Europese Unie. Dit verbod houdt in dat eenmalig bruikbare plastic producten, zoals plastic bestek, rietjes, borden en dergelijke, vanaf 2021 verboden worden op de Europese markt. Lees het volledige bericht
Vorige week woensdag (10 oktober) heeft de Commissie Milieubeheer, volksgezondheid en voedselveiligheid van het Europees Parlement (ENVI) het voorstel van de Europese Commissie om single-use plastics te verbieden aangenomen. Wel heeft de milieucommissie enkele dingen aangepast en toegevoegd,
Het Europees Parlement heeft een sterke positie ingenomen op het gebied van het Europese milieubeleid. Zo namen de Europarlementariërs tijdens de plenaire vergadering in Straatsburg een resolutie aan voor strengere maatregelen in het gebruik van plastic. Ook heeft de milieucommissie (ENVI) van het Europees Parlement een resolutie aangenomen voor een monitoringkader voor de circulaire economie. Lees het volledige bericht
Op 20 en 21 februari 2018 vond de tweede ‘Circular Economy Stakeholder Conference’ plaats in Brussel. Op deze conferentie zijn de Europese ontwikkelingen op het gebied van de circulaire economie besproken. Hierbij werd voornamelijk aandacht besteed aan de EU kunststoffenstrategie.
In het Werkprogramma 2018 van de Europese Commissie is een belangrijke rol weggelegd voor initiatieven ter bevordering van de circulaire economie. Naast de al lopende wetgevingsvoorstellen op dit gebied, wordt er ook ingezet op het opstarten van nieuwe initiatieven. Bijvoorbeeld ten aanzien van hergebruik van kunststof en water. Lees het volledige bericht
Afgelopen week werd het Nederlandse standpunt met betrekking tot circulaire economie bekend gemaakt door middel van het publiceren van een BNC-fiche. Naast de ontwikkelingen op het gebied van circulaire economie, is dit onderwerp ook één van de prioriteiten van staatssecretaris Dijksma tijdens het Nederlandse EU-voorzitterschap.
Lees het volledige bericht
De Commissie Corbey heeft op 29 januari het actieplan ‘Afval: duurzaam gebruik en beheer van biomassastromen’ gepresenteerd. De Commissie concludeert dat de Nederlandse interpretatie van de EU afvalkaderrichtlijn de Nederlandse markt meer beperkt dan in Frankrijk, Duitsland, het VK en België gebeurt. Dit belemmert de totstandkoming van de biobased economy.
Lees het volledige bericht
Het Comité van de Regio’s (CvdR), waarin gemeenten, provincies en regio’s uit de hele Europese Unie met elkaar samenwerken vindt de huidige voorstellen van de Europese Commissie tegen plastic tasjes te slap. De lokale en regionale overheden gaven op vrijdag 4 april aan dat ze uiterlijk in 2020 een totaal verbod op gratis plastic wegwerptasjes in winkels willen. Op plastic draagtassen voor meervoudig gebruik moet volgens het Comité een heffing komen.
De auteursrechten op de inhoud van deze website behoren toe aan Europa decentraal, tenzij expliciet anders is vermeld. Aan de op de website opgenomen en via de links te ontsluiten informatie kunnen geen rechten worden ontleend.
Europa decentraal heeft aan het opstellen van de inhoud van de pagina’s de nodige zorg besteed. Desondanks is het mogelijk dat de site onvolledig is of onjuistheden bevat. Europa decentraal aanvaardt daarvoor geen enkele aansprakelijkheid.
Europa decentraal aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid voor schade, hoegenaamd ook, direct of indirect veroorzaakt door de inhoud van de site of de inhoud van de pagina’s die door externe links beschikbaar zijn gemaakt.
