Beleidsruimte en beperkingen bij omschrijving DAEB
Decentrale overheden hebben een ruime beoordelingsbevoegdheid bij het definiëren van DAEB. Dit geldt zolang deze diensten zich door hun algemeen belang onderscheiden van gebruikelijke marktdiensten. De Europese Commissie heeft deze ruime discretionaire bevoegdheden van lidstaten om DAEB te omschrijven bevestigd in onder andere de Commissiegids uit 2013. Dit gebeurde in navolging van jurisprudentie van het Gerecht en het Europees Hof van Justitie.
Kennelijke fout-toets Europese Commissie
De bevoegdheid van de Europese Commissie om zich te mengen in de ruime beoordelingsbevoegdheid van nationale en decentrale overheden bij het bepalen van een DAEB, is beperkt tot het nagaan of een zogenoemde kennelijke fout is gemaakt bij het omschrijven van de dienst als DAEB. Alleen wanneer er sprake is van kennelijk foute economische analyses van de overheid of wanneer er een kennelijk ongeschikte maatregel ontworpen is om het marktfalen tegen te gaan, kunnen de ruime discretionaire bevoegdheden van overheden om marktfalen vast te stellen door de Commissie terzijde worden geschoven.
Marktfalen: een belangrijke toets voor een kennelijke fout
De Commissie veronderstelt een bepaald marktfalen als voorwaarde voor de financiering van DAEB. Zij gaat er bij het beoordelen van de noodzaak en de proportionaliteit van de DAEB vanuit dat de markt ontoereikend is om naar sociaal-maatschappelijk verantwoorde voorwaarden bepaalde activiteiten voort te brengen.
Toewijzingsbesluit
Als een gemeente een onderneming met een DAEB wil belasten, dan moet dat via een toewijzingsbesluit. De gemeente legt in het toewijzingsbesluit vast waar de dienst uit bestaat, wat het toepassingsbereik ervan is en onder welke voorwaarden de dienst uitgevoerd zal worden. In andere woorden, in het toewijzingsbesluit worden de verplichtingen vastgelegd van zowel de onderneming die de DAEB uitvoert, als van de gemeente die de DAEB oplegt.
Het staat de gemeente vrij om de vorm van het toewijzingsbesluit te bepalen. Dit dient echter wel een officieel besluit te zijn dat een dwingend juridisch karakter heeft. Verder moet de gemeente een aantal zaken in ieder geval vastleggen: de precieze aard en duur van de DAEB, de parameters voor berekening, controle en herziening van compensatie en garanties om overcompensatie te voorkomen en terug te betalen.
MEER WETEN OVER DIT ONDERWERP?
Werkt u voor een decentrale overheid of het Rijk en hebt u een vraag over dit onderwerp? Neem dan contact op met de helpdesk van Europa decentraal: