Een inwoner uit onze gemeente heeft een klacht bij de Europese Commissie ingediend. De klacht was, kort gezegd, dat Nederland in een bepaald geval de staatssteunregels niet goed heeft toegepast. De Commissie besloot dat er geen reden was om de klacht verder te onderzoeken. Onze inwoner is het met het niet eens met die beslissing en wil verdere stappen ondernemen. Hij heeft aan onze gemeente gevraagd of hij een klacht bij de Europese Ombudsman kan indienen over het handelen van de Commissie. Kan dat, en zo ja, hoe gaat dat in zijn werk?
Antwoord in het kort
Ja, een inwoner uit uw gemeente kan een klacht indienen bij de Europese Ombudsman. De Europese Ombudsman behandelt klachten van burgers, bedrijven en organisaties over wanbeheer bij EU instellingen, organen en instanties. Ook een gemeente zelf kan een klacht indienen bij de Europese Ombudsman.
Wat is de Europese Ombudsman?
De Europese Ombudsman is een onafhankelijk en onpartijdig orgaan dat de instellingen en agentschappen van de EU ter verantwoording kan roepen. De Ombudsman wordt gekozen door het Europees Parlement voor een periode van vijf jaar.
Taken Europese Ombudsman
De Europese Ombudsman onderzoekt klachten in verband met wanbeheer bij EU instellingen, organen en instanties. Alleen het Hof van Justitie van de EU valt buiten het mandaat van de werkzaamheden van de Europese Ombudsman. De Ombudsman kan ook op eigen initiatief een onderzoek instellen.
De Europese Ombudsman behandelt dus geen klachten over nationale overheden. Hiervoor is er de Nationale Ombudsman. Gemeenten kunnen ook zelf of met andere gemeenten een eigen ombudsman of ombudscommissie instellen.
Er is mogelijk sprake van wanbeheer wanneer een instelling niet handelt volgens de wet of beginselen van goed bestuur, of wanneer mensenrechten worden geschonden. Het gaat bijvoorbeeld om administratieve onregelmatigheden, toegang tot documenten, oneerlijke praktijken, discriminatie of machtsmisbruik.
Wie kan een klacht indienen?
Elke burger of ingezetene van de EU en alle in de EU gevestigde bedrijven, verenigingen of andere organen kunnen bij de Europese Ombudsman een klacht indienen. Ook een gemeente zelf kan een klacht indienen bij de Europese Ombudsman. Dit omdat de gemeente rechtspersoonlijkheid heeft op grond van artikel 2:1 van het Burgerlijk Wetboek.
Het is geen vereiste dat de indiener van de klacht persoonlijk last heeft van het wanbeheer. De klacht moet wel verband houden met de EU administratie. De Europese Ombudsman behandelt geen klachten over nationale, regionale of lokale overheden, zelfs niet als deze Europese kwesties betreffen.
Klacht indienen
Wanneer iemand een klacht wil indienen bij de Europese Ombudsman zijn er bepaalde voorwaarden waaraan de klacht moet voldoen:
- De feiten die aanleiding voor de klacht vormen mogen niet ouder dan 2 jaar zijn; en
- Er moet correspondentie zijn gevoerd met de betrokken Europese instelling over de feiten die hebben geleid tot de klacht.
De Ombudsman kan geen onderzoek instellen naar zaken die het onderwerp zijn van een gerechtelijke procedure.
De klacht kan via een online klachtenformulier of per post worden ingediend. De klacht kan in alle officiële talen van de EU worden ingediend.
Onderzoek Ombudsman
Als de Europese Ombudsman een onderzoek wil instellen, naar aanleiding van een klacht of uit eigen beweging, heeft hij toegang tot alle EU documenten, inclusief geheime documenten. Daarnaast mag hij de ambtenaren van de Europese instellingen horen.
Instrumenten
Als een klacht snel kan worden opgelost, zal de Ombudsman een voorstel voor een oplossing doen. Als de instelling akkoord gaat, is de zaak afgedaan. Als de Europese Ombudsman tot de conclusie komt dat er sprake is van wanbeheer door de beklaagde partij doet hij aanbevelingen om het wanbeheer aan te pakken. De betrokken instelling moet hierop binnen drie maanden reageren. Ook de klager kan reageren. Daarna komt de Ombudsman met een definitief besluit met specifieke bevindingen. Als de instelling de aanbeveling van de Europese Ombudsman niet aanvaardt, kan hij het Europees Parlement een speciaal verslag voorleggen; het verslag wordt dan in de plenaire vergadering behandeld en eventueel aangenomen.
Meer informatie:
Europese ombudsman, website EU
Nationale Ombudsman
