Binnen onze gemeente zijn we op zoek naar manieren om nieuwe projecten te financieren. Is het ook mogelijk om dit te doen via de Europese Investeringsbank?
Antwoord in het kort
Ja, ook decentrale overheden kunnen onder voorwaarden gebruikmaken van leningen en andere diensten van de Europese Investeringsbank (EIB). De EIB verstrekt leningen voor investeringen die goed aansluiten bij de doelstellingen van de EU tegen relatief lage rentes. Provincies, gemeenten en waterschappen maar ook overheidsbedrijven, bijvoorbeeld nutsbedrijven, kunnen in aanmerking komen voor bepaalde financiering.
Wat is de Europese Investeringsbank?
De EIB is opgericht in 1958 en is de investeringsbank van de Europese Unie. De lidstaten van de EU zijn de aandeelhouders van de bank. Hun bijdragen aan de bank zijn gebaseerd op de omvang van hun economie. De EIB is een publieke non-profit bank en wordt ook wel de klimaatbank van de EU genoemd, gezien de nadruk op financiering van klimaatactie en duurzaamheid.
De EIB is daarnaast de grootste aandeelhouder van het Europese Investeringsfonds (EIF) dat het midden- en kleinbedrijf aan durfkapitaal en risicofinanciering helpt. De EIB en het EIF vormen samen de EIB Groep.
Diensten EIB voor decentrale overheden
Decentrale overheden kunnen gebruikmaken van leningen van de EIB. Leningen van de EIB beginnen meestal vanaf 25 miljoen euro en moeten in lijn zijn met de prioriteiten van de EIB (zie hieronder meer informatie over deze prioriteiten). In eerste instantie lopen de leningen drie jaar, maar ze kunnen ook verlengd worden. Een EIB-lening kan niet meer dan 50% van de totale projectkosten dekken. Medefinanciering zal dus nodig zijn. De EIB biedt de volgende soorten leningen aan:
- Leningen voor de publieke sector: leningen vanaf 25 miljoen euro te gebruiken voor de financiering van een groot investeringsproject of -programma.
- Framework-leningen: Via een framework-lening kan de EIB kan investeren in een zogenaamd investeringsprogramma, dat bestaat uit verschillende kleinere programma’s, waar tientallen of zelfs honderden projecten onder vallen. Over het algemeen betreft het dan programma’s van meer dan 100 miljoen euro met een looptijd van drie tot vijf jaar.
Regio’s of steden kunnen de lening inzetten voor een divers palet aan doeleinden, bijvoorbeeld voor wegen, openbaar vervoer, water, afval, stedelijke vernieuwing, sociale woningbouw, cultuur, gezondheid, onderwijs, sportfaciliteiten, energie-efficiëntie en groenvoorziening.
De EIB-financiering mag niet meer dan 50% van de totale projectkosten bedragen. Als zo’n framework-lening wordt gecombineerd met gelden uit EU-fondsen dan mogen de middelen van EIB en EU bij elkaar opgeteld in principe niet meer dan 70% van het totaal aan investeringskosten van het project zijn.
Leningen boven € 25 miljoen verleent de EIB rechtstreeks. Hiervoor kunt u contact opnemen met het EIB-kantoor in Nederland. Voor kleinere leningen gebeurt dat via lokale partners: financiële instellingen die de EIB heeft geselecteerd.
Een overzicht van de projecten die de EIB in Nederland medefinanciert is te vinden op de EIB website. Zo investeerden de EIB en de provincie Limburg tot 2023 elk € 75 miljoen in de ‘Stimuleringsregeling Duurzaam Thuis’, die het voor particulieren in Limburg mogelijk om geld te lenen tegen gunstige voorwaarden. Zij konden daarmee hun woningen energie-efficiënter maken.
Prioriteiten EIB : wat voor projecten komen in aanmerking?
De EIB steunt projecten of investeringsprogramma’s die een bijdrage leveren aan duurzame groei en werkgelegenheid in Europa. De activiteiten van de EIB richten zich op de volgende gebieden:
- Klimaat, milieu en duurzaamheid
- Financiering voor ontwikkeling
- Innovatie, digitalisering en ‘human capital’
- Duurzame energie en natuurlijke bronnen
- Duurzame steden en regio’s
- Het midden- en kleinbedrijf
- Cohesie
- Sociale duurzaamheid
- Solidariteit met Oekraïne
Duurzaamheid
Het is de ambitie van de EIB om zich vooral te richten op projecten die gerelateerd zijn aan duurzaamheid. Hier moet voor toekomstige projecten rekening mee worden gehouden. In 2023 ging 60% van alle financiering door de EIB naar projecten op het gebied van klimaat, milieu en duurzaamheid.
De financieringsactiviteiten van de EIB Groep moeten in lijn zijn met de klimaatafspraken van Parijs, waarin het verminderen van broeikasgassen en het bereiken van klimaatbestendige ontwikkeling centraal staan. De bank financiert geen projecten die gebruikmaken van fossiele brandstoffen.
