Onze gemeente wil met een subsidie voor jeugdzorgactiviteiten in het kader van de Wet maatschappelijk ondersteuning (Wmo) deze diensten als dienst van algemeen economisch belang (DAEB) aanwijzen. Moeten wij dan rekening houden met de aanbestedingsregels?
Antwoord in het kort
Ja, bij DAEB-steun is het raadzaam om ook met Europese aanbestedingsregels rekening te houden. Een DAEB-aanwijzingsbesluit kan onder bepaalde omstandigheden een overheidsopdracht zijn. En overheidsopdrachten vallen onder de aanbestedingsrichtlijn.
Wederzijdse verplichtingen
In dit voorbeeld kan compensatiesteun onder de aanbestedingsregels vallen wanneer het aanwijzingsbesluit wederzijdse verplichtingen bij de uitvoering van de WMO–taken vastlegt. Het DAEB-aanwijzingsbesluit is dan al snel ‘een schriftelijke overeenkomst onder bezwarende titel’. Hierdoor kan sprake zijn van een overheidsopdracht voor diensten waarop de aanbestedingsregels van toepassing zijn.
Het DAEB-pakket van de EU stelt dat decentrale overheden die een DAEB aanwijzen zich moeten realiseren dat de aanbestedingsregels van toepassing kunnen zijn. De aanbestedingsregels zien toe op de wijze waarop de DAEB wordt toegewezen, terwijl de staatssteunregels toezien op de financiering ervan.
Wat is de DAEB de-minimis vrijstelling?
Door de DAEB-de-minimisvrijstelling is het voor de gemeente mogelijk om onder voorwaarden € 750.000,= over een periode van drie jaar aan een onderneming die jeugdzorg/WMO-activiteiten verricht te verlenen, zonder dat er sprake is van staatssteun.
Overheidsopdracht
Om te bepalen of de aanbestedingsregels in acht genomen moeten worden, dient de gemeente bij een DAEB-aanwijzing op basis van een DAEB-vrijstelling na te gaan of er sprake is van een overheidsopdracht (of louter subsidie), een alleenrecht of bijvoorbeeld een dienstenconcessie. Is er alleen sprake van een subsidiebesluit, dan zijn vooral de staatssteunregels van toepassing.
Worden DAEB-taken uitbesteed en is daarbij sprake van een overheidsopdracht? Als de aanbestedingsdrempel voor diensten wordt overschreden, dan moet rekening worden gehouden met de Europese aanbestedingsregels.
Alleenrecht of concessie: Aanbestedingsrichtlijn niet van toepassing
Voldoet de onderneming die de DAEB gaat beheren aan de voorwaarden die de aanbestedingsregels stellen voor alleenrecht of concessieovereenkomst? Dan is de Aanbestedingsrichtlijn niet van toepassing. Er hoeft dan ook niet worden aanbesteed. Wel moet te allen tijde worden voldaan aan de Verdragsbeginselen van mededinging, transparantie en gelijkheid.
Een alleenrecht of een concessie kan voor de uitoefening van een DAEB noodzakelijk zijn als de onderneming zonder deze rechten de haar opgedragen DAEB niet kan vervullen. Of als de betrokken onderneming de haar opgedragen DAEB niet onder ‘economisch aanvaardbare omstandigheden’ kan verrichten. Zo kan de toekenning van een alleenrecht of concessie noodzakelijk zijn om de exploitatie van een bepaalde dienst rond te kunnen krijgen of om gedane investeringen terug te kunnen verdienen.
Meer informatie
DAEB en staatssteun, Diensten van Algemeen Belang
Alleenrecht, Aanbesteden
Concessies, Aanbesteden