De EU kent uitgebreide wetgeving op het gebied van chemische stoffen zoals pesticiden. Deze regels betreffen onder meer het gebruik, de emissies, monitoring en risicobeheersing omtrent deze stoffen en reguleren de stoffen vanuit onderwerpen waaronder landbouw, milieubescherming of biodiversiteit. Ook zijn er regels voor producten waarin chemische stoffen verwerkt zijn.
Om rampen met chemische stoffen te voorkomen zijn er op Europees niveau ook maatregelen genomen. Deze zijn o.a. vastgelegd in de Seveso-richtlijn. Decentrale overheden spelen een grote rol bij het voorkomen van rampen met chemische stoffen
Om mens en milieu te beschermen tegen de risico’s van chemische stoffen is er EU-wetgeving, bijvoorbeeld voor fijnstof, stikstof of PFAS. De EU inventariseert de risico’s van stoffen en formuleert maatregelen.
Pesticiden kunnen schadelijke chemische stoffen bevatten. Deze kunnen terecht komen in het oppervlaktewater, de bodem of in levensmiddelen. Daarom gelden er eisen voor de toelating en het gebruik van deze middelen. Ook moet het duurzaam gebruik van pesticiden worden bevorderd.
De uit 2008 stammende Richtlijn 2008/99/EG ter bescherming van het milieu door middel van het strafrecht is door de ontwikkelingen van de laatste jaren toe aan een vernieuwing. De Raad heeft op 26 maart 2024 de nieuwe Richtlijn aangenomen die deze vervangt.
Naar aanleiding van de Green Deal en in het bijzonder de Farm to Fork strategie heeft de Europese Commissie een voorstel gedaan voor een Verordening voor duurzaam gebruik van pesticiden ter bescherming van het milieu. Het Europees Parlement wees dit voorstel op 22 november 2023 af.
Op dit moment wordt de Europese Kaderrichtlijn water (KRW) geëvalueerd door de Europese Commissie. In een brief aan de Tweede Kamer beschrijft minister Cora van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat.
De Europese Commissie komt met een voorstel om de regels voor verontreiniging van grond- en oppervlaktewater aan te passen. Ze wil de EU-lijst met de vervuilende stoffen die schadelijk zijn voor mens en milieu en bijbehorende kwaliteitsnormen actualiseren en uitbreiden, met onder andere PFAS-stoffen. Voor decentrale overheden heeft dit impact op de monitoring van en rapportage over de toestand van het milieu.
De Commissie heeft een stappenplan gepubliceerd voor de regulering van schadelijke chemische stoffen. In 2030 zullen waarschijnlijk duizenden chemische stoffen verboden worden, waaronder PVC, brandwerende stoffen en bisfenolen. Voor PFAS zullen sterke beperkingen gaan gelden.
De zorgen over de vervuiling door microplastics nemen toe en de huidige Europese aanpak schiet tekort. De Europese Commissie wil een vollediger en coherenter beleid en vraagt uw input hierover. U kunt tot 17 mei reageren.
Chemische stoffen: wat moet, wat mag en wat mag niet? De Commissie heeft een raadpleging geopend over de REACH-verordening. Deze verordening gaat over regels voor de registratie, beoordeling en controle van chemische stoffen. U kunt tot 15 april 2022 deelnemen aan de consultatie.
In de EU worden steeds meer gevaarlijke afvalstoffen geproduceerd. De Europese Rekenkamer concludeert in een analyse dat er sinds 2004 een constante toename van gevaarlijk afval is geweest.
