De Europese Commissie heeft in reactie op de Russische invasie aangekondigd de samenwerking met Rusland op het gebied van onderzoek en ontwikkeling te staken. Ook wordt onderzocht of de rol van Belarus gevolgen heeft voor de deelname aan Europese programma’s en dient de samenwerking met Oekraïne te worden versterkt.
Samenwerking met Rusland binnen Horizon tijdelijk stopgezet
Naar aanleiding van de aanhoudende Russische invasie in Oekraïne heeft de Commissie besloten de samenwerking met Russische partners op het gebied van onderzoek, wetenschap en innovatie op te schorten. Het betreft hier zowel projecten in het kader van Horizon 2020 als het nieuwe onderzoeksprogramma Horizon Europe.
‟De samenwerking van de EU op onderzoeksgebied is gebaseerd op de eerbiediging van de vrijheden en rechten waardoor excellentie en innovatie worden onderbouwd. De gruwelijke militaire agressie van Rusland tegen Oekraïne is een aanval op deze waarden. Daarom is het tijd een einde te maken aan onze samenwerking op onderzoeksgebied met Rusland”, aldus vicevoorziter Margrethe Vestager.
Concreet houdt het besluit van de Commissie in dat er geen nieuwe contracten of overeenkomsten met Russische organisaties zullen worden gesloten binnen het Horizon Europe programma. Hoewel er nog geen lopende projecten met Russische partners in het nieuwe onderzoeks- en innovatieprogramma bestaan, zijn er wel voorbereidingen getroffen voor een subsidieovereenkomst voor vier projecten. Deze voorbereidingen zullen naar aanleiding van dit besluit worden beëindigd.
Voor Horizon 2020, het EU-financieringsprogramma voor onderzoek en innovatie van 2014-2020, lopen nog wel projecten. In totaal gaat het om 86 projecten, waarbij 78 verschillende Russische organisaties betrokken zijn. Een deel van deze organisaties heeft EU-subsidie ontvangen met een totale waarde van 12,6 miljoen euro. Ook Nederlandse instanties, met name universiteiten, zijn betrokken bij projecten met Rusland als partnerland. Het betreft vooral onderzoek op het gebied van nanotechnologie, klimaat en gezondheid.
Herziening afspraken Belarus en waarborgen deelname Oekraïne
Naast het tijdelijk opschorten van de Russische deelname aan projecten op het gebied van onderzoek en ontwikkeling, staat ook Belarus op nominatie voor een mogelijke schorsing. In verband met de rol die het speelt bij de Russische inval op Oekraïne, wordt onderzocht of het land kan worden uitgesloten van Europese onderzoeksprogramma’s.
Tegelijkertijd spant de Commissie zich in om Oekraïense wetenschappers en onderzoekers betrokken te houden bij Europese onderzoeksprogramma’s. In oktober 2021 heeft het land een overeenkomst ondertekend voor deelname als partner bij de programma’s Horizon Europe en Euratom. De associatieovereenkomst zal in werking treden zodra Oekraïne de Commissie in kennis stelt van de voltooiing van het ratificatieproces. Tot die tijd zullen administratieve stappen worden ondernomen om ervoor te zorgen dat succesvolle Oekraïense begunstigden financiering kunnen ontvangen uit de Europese programma’s.
Bron
Commissie staakt samenwerking met Rusland op het gebied van onderzoek en innovatie, Europese Commissie
Meer informatie
EU-Fondsenwijzer, Kenniscentrum Europa Decentraal
