De Europese Commissie voorziet een gematigde economische groei voor Nederland. Tegelijkertijd kampt Europa met geopolitieke onrust en internationale handelsspanningen, wat zorgt voor onzekerheid. Deze verwachting volgt uit de voorjaarsprognose van de Commissie, waarin zij vooruitblikt op de economische groei, inflatie en overheidstekorten in alle EU-lidstaten.
Binnenlandse vraag stimuleert economische groei
Net als in de rest van de EU, is de Nederlandse economie in 2025 sterker van start gegaan dan verwacht. Er wordt geschat dat de reële bbp-groei in Nederland van 1,0% in 2024 zal aantrekken tot 1,3% in 2025. Deze toename wordt gedreven door een stijging van de binnenlandse vraag. Door de aanzienlijke loongroei is het besteedbaar inkomen van huishoudens toegenomen, waardoor verwacht wordt dat de particuliere consumptie stijgt. Ook wordt de binnenlandse vraag ondersteund door overheidsinvesteringen in onder andere defensie, de groene transitie en de woningmarkt.
Na verloop van tijd, zal de reële bbp waarschijnlijk dalen naar 1,2% in 2026 vanwege de negatieve impact van de Amerikaanse tarieven op de export en import. Ook wordt verwacht dat in 2026 de binnenlandse vraag daalt vanwege toegenomen onzekerheid in handelsbeleid en een lagere reële loongroei.
Richting meer evenwicht op de arbeidsmarkt
De afgelopen drie jaren lag het aantal vacatures ver boven het aantal werklozen. In het eerste kwartaal van 2025 was er voor het eerst sprake van evenwicht tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt. De verwachting is dat door een vermindering in werkgelegenheidsgroei de werkloosheid marginaal zal toenemen van 3,7% in 2024 naar 3,9% in 2025 en 4,0% in 2026. De nominale loongroei blijft hoog, maar zal in de toekomst iets dalen van 6,4% in 2024 naar 5,1% in 2025 en 3,7% in 2026.
Inflatie daalt, maar nog relatief hoog in de EU
Nederland blijft kampen met relatief hoge inflatie ten opzichte van andere Europese lidstaten. Dit wordt veroorzaakt door prijsstijgingen bij diensten en bewerkte voedingsmiddelen. Door een op termijn langzamere loongroei, het verdwijnen van het tijdelijk effect van belastingverhoging en dalende energieprijzen zal naar verwachting de totale inflatie afnemen van 3,2% in 2024 naar 3,0% in 2025 en verder naar 2,0% in 2026. In Nederland blijft de inflatie echter nog hoger dan het gemiddelde in de eurozone. Daar zal de inflatie, die in 2024 op 2,4% lag, naar verwachting in 2025 dalen tot de ECB-doelstelling van 2,0%, en in 2026 verder afnemen.
Overheidstekort loopt op door belastingmaatregelen en investeringen
Tot slot geeft de Commissie aan dat het overheidstekort in Nederland naar verwachting zal toenemen van 0,9% van het bbp in 2024 naar 2,1% in 2025. Deze stijging is het gevolg van structurele verlagingen van de personenbelasting, waardoor de overheid minder inkomsten ontvangt, in combinatie met hogere overheidsuitgaven als gevolg van toenemende investeringen. Daarnaast vallen de uitgaven voor lonen, prijzen en sociale uitkeringen hoger uit dan eerder werd voorzien.
Voor 2026 verwacht de Commissie een verdere stijging van het tekort, mede door een tijdelijke toename van de overheidsuitgaven als gevolg van een hervorming van het militaire pensioenstelsel. Hoewel de verhogingen van de btw-tarieven voor accommodatiediensten en de beperking van de indexering van de belastingschijven voor de inkomstenbelasting naar verwachting zorgen voor een gematigde inkomstenstijging, is deze onvoldoende om de stijgende uitgaven te compenseren. Het overheidstekort in 2026 wordt geraamd op 2,7% van het bbp.
Decentrale relevantie
Het oplopende overheidstekort en de belastingmaatregelen kunnen leiden tot aanpassingen in de Rijksbegroting. Dit heeft directe gevolgen voor de financiële middelen voor gemeenten en provincies via het Gemeentefonds en het Provinciefonds. De bredere economische situatie in Nederland beïnvloed de kosten en beleidsruimte van decentrale overheden. Het is daarom belangrijk dat decentrale overheden alert blijven op de financiële ontwikkelingen en flexibel inspelen op veranderingen op de arbeidsmarkt.
Dit biedt ook kansen voor decentrale overheden. Recent is door de Commissie aangetoond dat het benutten van investeringskansen door Europese subsidieprogramma’s aanzienlijk economische waarde oplevert. Bekijk voor meer informatie ons eerdere bericht over de economische waarde van Europese subsidieprogramma’s.
Bron
Economic forecast for Netherlands, Europese Commissie
Meer informatie
Economische voorjaarsprognose 2025: matige groei ondanks onzekere wereldeconomie, Europese Commissie
