De Europese Unie houdt zich bezig met landbouw via het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB), dat de landbouwproductie stimuleert zodat er voldoende, veilig en betaalbaar voedsel wordt geproduceerd. Daarnaast is er specifieke EU-wetgeving voor duurzame en biologische productie, hergebruik van water, gewasbescherming, gebruik van meststoffen, kringlooplandbouw en natuurbescherming.
Vanaf 1 januari 2023 is het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) ingegaan. Het nieuwe GLB heeft meer aandacht voor verduurzaming en innovatie van de Europese landbouwsector en het behalen van de klimaatdoelen. Het ondersteunt boeren die hun bedrijf verduurzamen en vernieuwen.
Voor de periode 2023-2027 komt er in Nederland ruim 4 miljard euro aan Europese fondsen beschikbaar.
De Europese Commissie vraagt input op een voorstel voor aanvullende regelgeving op het gebied van meststoffen. Het voorstel betreft een verordening waarin voor verschillende producten is vastgesteld dat zij het eindpunt in de productieketen hebben bereikt en op de markt gebracht kunnen worden.
Nederlandse boeren raken hun uitzonderingspositie voor het uitrijden van mest kwijt. Dat heeft de Commissie medegedeeld. Vanaf 2023 treedt een afbouwtraject in werking zodat Nederland vanaf 2026 voldoet aan de voorwaarden van de nitraatrichtlijn.
De druk op de watervoorraden neemt toe, bijvoorbeeld door toenemende droogte. De Commissie komt nu met richtsnoeren voor het hergebruik van afvalwater voor landbouwirrigatie. Dit draagt bij aan de aanpak van waterschaarste en moet de druk op de watervoorraden verlichten.
Europese subsidies voor plattelandsontwikkeling worden over het algemeen goed besteed, maar leveren niet altijd duurzame verbeteringen op. Dat concludeert de Europese Rekenkamer in een onderzoek naar de besteding van 25 miljard euro aan EU-gelden sinds 2007.
De Europese Commissie wil werk maken van het beter beheer van nutriënten zoals stikstof en fosfor. Daartoe wil ze later dit jaar met een actieplan komen voor het ‘geïntegreerd beheer van nutriënten’. In de voorbereiding op dit actieplan worden decentrale overheden gevraagd om input te leveren.
De uitvoering van de Nitraatrichtlijn laat te wensen over, zeker in Nederland, oordeelt de Europese Commissie. Nitraten zijn een belangrijke oorzaak van waterverontreiniging in de EU. Nederland staat voor een grote uitdaging bij het aanpakken van vervuiling door nutriënten uit de landbouw. Ingrijpendere maatregelen zijn daarom nodig.
Regelgeving op het gebied van dierenbescherming schiet momenteel tekort volgens de Europese Commissie. Daarom organiseert zij een consultatie om de Europese regels rond dierenwelzijn te vernieuwen en hun effectiviteit vergroten. Decentrale overheden kunnen deelnemen aan de consultatie tot en met 21 januari 2022.
In de agrarische sector worden mest en kunstmest gebruikt om gewassen te laten groeien. Kunstmest bevat stikstofverbindingen zoals nitraat, maar ook fosfaat. Dit zijn essentiële voedingsstoffen voor planten. Teveel mest op en in de bodem heeft echter nadelige gevolgen voor het oppervlaktewater en grondwater en voor andere soorten natuur en milieu. Om milieurisico’s van mestgebruik te beperken hanteert de Europese Unie regels voor meststoffen.
De landbouwsector is een belangrijke economische sector in Europa, die met veel veranderingen te maken heeft. De voedselproductie moet verzekerd zijn, maar de landbouw moet ook verduurzamen. Daarom stelt de EU in toenemden mate eisen aan de landbouwsector.
Het Europese Gemeenschappelijke Landbouwbeleid (GLB) is het EU-brede kader voor landbouwsubsidies en plattelandsontwikkeling. Voor de periode van 2021-2027 heeft de Europese Commissie 387 miljard euro uitgetrokken voor het GLB en daarmee is het één van de belangrijkste uitgavenposten van de Europese Unie.
Plattelandsgebieden moeten in 2040 toegang hebben tot goede openbare voorzieningen, veerkrachtig zijn, goede digitale en fysieke infrastructuur hebben en een sociaal inclusieve samenleving vormen. Dat zijn de doelstellingen uit de Europese Langetermijnvisie voor de plattelandsgebieden.
