De Europese Commissie stelt nog eens 3 miljard euro beschikbaar om landen in de Europese Unie te ondersteunen bij het uitvoeren van het migratie- en asielpact én bij het opvangen van mensen die vanwege de oorlog in Oekraïne hun land moesten ontvluchten.
Deze aanvullende middelen komen bovenop het budget dat al voor migratie, grensbeheer en opvang was uitgetrokken. Het geld is bedoeld om lidstaten te helpen bij de praktische uitvoering van Europees migratiebeleid én om solidariteit met Oekraïense vluchtelingen voort te zetten.
Extra middelen uit Europees begrotingskader
De financiële bijdrage wordt deels gefinancierd uit een aanpassing van de EU-begroting voor de periode tot 2027. Daarnaast wordt het bestaande Europese migratiefonds, het zogeheten AMIF (Asiel-, Migratie- en Integratiefonds), aangevuld. Ook het instrument dat Europese buitengrenzen en visabeleid ondersteunt, krijgt extra geld.
Het totale bedrag van 3 miljard euro komt bovenop de bijna 11 miljard euro die al was gereserveerd voor migratie en grensbeheer in deze begrotingsperiode. Sinds het begin van de oorlog in Oekraïne is er ook al honderden miljoenen euro’s toegekend aan lidstaten die Oekraïense vluchtelingen onderdak en hulp bieden.
Lidstaten aan zet: plannen aanpassen vóór eind 2025
Landen in de EU moeten hun nationale migratieprogramma’s aanpassen om gebruik te kunnen maken van het extra geld. Dit moet vóór eind 2025 geregeld zijn. De Europese Commissie is momenteel in overleg met de lidstaten om hen hierbij te begeleiden en de procedures te stroomlijnen.
Landen in de EU moeten vóór eind 2025 hun nationale migratieprogramma’s aanpassen om in aanmerking te komen voor de extra financiering.
Hoeveel geld elk land ontvangt, hangt af van verschillende factoren. Denk aan het aantal mensen dat wordt opgevangen, de druk op opvangsystemen, en de bestaande capaciteit van overheden. De nadruk ligt op praktische inzetbaarheid: het geld moet terechtkomen waar het het meeste verschil maakt.
Voorbereiden op nieuwe Europese afspraken
In juni 2026 treedt het nieuwe migratie- en asielpact van de EU in werking. Dat betekent dat landen dan verplicht zijn bepaalde onderdelen van het Europese beleid uit te voeren, zoals het opzetten van grensprocedures en samenwerking bij de terugkeer van mensen die geen recht hebben op asiel.
De extra financiering helpt landen bij die voorbereiding. Daarbij is het ook van belang dat gemeenten, provincies en andere decentrale overheden weten wat er op hen afkomt. Veel onderdelen van het pact zullen immers op lokaal niveau merkbaar zijn – van opvangvoorzieningen tot integratie in de wijk.
Waarom dit belangrijk is voor decentrale overheden?
Voor Nederlandse gemeenten, provincies en regio’s is het goed om te weten dat deze Europese plannen en middelen niet alleen ‘Brusselse zaken’ zijn. Het zijn juist de lokale overheden die vaak verantwoordelijk zijn voor de uitvoering: opvanglocaties regelen, ondersteuning bieden bij integratie, en zorgen voor veiligheid en leefbaarheid.
Daarnaast kunnen decentrale overheden profiteren van Europese subsidies als zij betrokken zijn bij opvang en migratie. Om goed voorbereid te zijn op de aankomende verplichtingen én kansen is het belangrijk om tijdig inzicht te hebben in de veranderingen die het migratie- en asielpact met zich meebrengt.
Meer informatie over het pact, de beschikbare fondsen en de gevolgen voor decentrale overheden is te vinden op de migratiepagina van Kenniscentrum Europa Decentraal. Deze pagina wordt waneer nodig geactualiseerd met praktische uitleg en juridische duiding:
Bronnen
Europese Commissie Persbericht
