In de procedure voor het aanvragen van een vergunning voor het openen van een bed & breakfast in onze gemeente wordt op een bepaald moment verlangd dat de ondernemer fysiek aanwezig is. Wij vragen ons echter af of wij dit kunnen verlangen, ook met het oog op de toegankelijkheid voor dienstverrichters uit andere EU-lidstaten die mogelijk ook de vergunningsprocedure willen doorlopen. Welke verplichtingen worden gesteld aan de toegankelijkheid van de vergunningprocedure voor dienstverrichters?
Antwoord in het kort
Op grond van de Dienstenrichtlijn en de Dienstenwet moeten dienstverrichters alle procedures en formaliteiten voor de toegang tot een dienstenactiviteit elektronisch en op afstand kunnen doorlopen. In de aanvraagprocedure voor een vergunning voor het openen van een bed & breakfast kan dus geen fysieke aanwezigheid van de ondernemer worden gevraagd. Dit is alleen mogelijk bij een inspectie van de locatie en de uitrusting, of de persoonlijke integriteit van de dienstverrichter of personeelsleden zoals opgenomen in artikel 8 lid 2 van de Dienstenrrichtlijn.
Europese kader: de Dienstenrichtlijn
De Europese regels voor het dienstenverkeer in de EU zijn vastgelegd in de Dienstenrichtlijn (Richtlijn 2006/123). De regels uit de Richtlijn zijn bedoeld om de uitoefening van de vrije vestiging van dienstverrichters en het vrij verkeer van diensten te vergemakkelijken. In Nederland is de Dienstenrichtlijn omgezet in de Dienstenwet.
In de Dienstenrichtlijn is in considerans 48 te lezen dat elke dienstverrichter via één aanspreekpunt alle procedures en formaliteiten moet kunnen afhandelen, in het kader van de vereenvoudiging van administratieve procedures. In de Dienstenwet is de verplichting tot dit centraal loket nader uitgewerkt in artikel 5. Het centraal loket is te bereiken via het ondernemersplein en het Engelstalige business.gov.nl.
Fysieke aanwezigheid tijdens vergunningprocedure
Volgens artikel 8 lid 1 Dienstenrichtlijn dienen lidstaten erop toe te zien dat “alle procedures en formaliteiten betreffende de toegang tot en de uitoefening van een dienstenactiviteit eenvoudig, op afstand en met elektronische middelen via het betrokken één-loket en met de relevante bevoegde instanties kunnen worden afgewikkeld”. Sinds de inwerkingtreding van de omgevingswet verlopen aanvragen voor de benodigde vergunningen via het omgevingsloket. Hoewel alle informatie nog steeds verstrekt wordt via het centraal loket verloopt de daadwerkelijke aanvraag dus via dit nieuwe omgevingsloket. Het omgevingsloket is echter ook volledig online en doet dus niet af aan de verplichtingen onder artikel 8 lid 1 Dienstenrichtlijn.
Dit betekent dat een gemeente bij de vergunningprocedure voor een bed&breakfast niet kan verzoeken om fysieke aanwezigheid van de dienstverrichter. Dit kan, volgens artikel 8 lid 2 Dienstenrichtlijn, slechts in een aantal uitzonderingsgevallen. Om fysieke aanwezigheid van de dienstverrichter kan volgens deze bepaling alleen gevraagd worden in het geval van inspectie van de plaats waar de dienst wordt verricht of van de gebruikte uitrustig. Fysieke aanwezigheid kan eveneens verlangd worden in het geval van fysieke controle van de geschiktheid of persoonlijke integriteit van de dienstverrichter of personeelsleden.
Meer informatie
Dossier Dienstenwet, Digitaleoverheid.nl
Dienstenrichtlijn, Kenniscentrum Europa Decentraal
Centraal loket, Kenniscentrum Europa Decentraal
Rechtspraak over de toepassing van de Europese Dienstenrichtlijn, factsheet Kenniscentrum Europa Decentraal
Single Digital Gateway, Kenniscentrum Europa Decentraal