Het Draghi-rapport, waaruit het concurrentiekompas is voortgekomen, heeft de noodzaak aangetoond voor aanzienlijke investeringen in Europa om huidige uitdagingen – zoals technologische verschuivingen, geopolitieke dynamieken en klimaatverandering – aan te pakken. De benodigde investeringen worden geraamd op 750-800 miljard euro per jaar tegen 2030. De strategie voor een spaar- en investeringsunie van de Europese Commissie heeft als doel om zowel de financiële positie van EU-burgers als bedrijven te verbeteren. Decentrale overheden kunnen anticiperen op een investeringsklimaat en inspelen op het bevorderen van de lokale economie.
Wat houdt de strategie voor een spaar- en investeringsunie in?
De Commissie blijft de urgentie van een competitiever Europa benadrukken om mee te bewegen met de geopolitieke spanningen en uitdagingen als klimaat, migratie, defensie en digitalisering. Enrico Letta, ex-premier van Italië, heeft eerder benadrukt om spaargeld te investeren om de Europese economie te versterken. De spaar- en investeringsunie moet geïntegreerde kapitaalmarkten en een geïntegreerd banksysteem ontwikkelen. Huishoudens in Europa hebben gezamenlijk €10 biljoen spaargeld vast staan op de bank, wat meer vermogen zou kunnen opleveren wanneer dit wordt geïnvesteerd op de kapitaalmarkt. Dit zou voor burgers een hogere welvaart betekenen en tegelijkertijd een impuls geven aan de interne markt. Veel van de extra investeringsbehoeften hebben betrekking op kleine en middelgrote bedrijven (mkb’s) en innovatieve ondernemingen. Von der Leyen: “Met het voorstel van vandaag voor een spaar- en investeringsunie behalen we een dubbele overwinning. Huishoudens krijgen meer en veiligere mogelijkheden om te investeren in kapitaalmarkten en vergroten hun vermogen. Tegelijkertijd zullen bedrijven gemakkelijker toegang hebben tot kapitaal om te innoveren, te groeien en goede banen te creëren in Europa”.
Von der Leyen: Met het voorstel van vandaag voor een spaar- en investeringsunie behalen we een dubbele overwinning.
Met welke maatregelen wil de Commissie komen?
Als onderdeel van de strategie werkt de Commissie de komende twee jaar aan een spaar- en investeringsunie. Dit gebeurt met zowel wetgevende als niet-wetgevende maatregelen, in overleg met belanghebbenden, waarbij sommige maatregelen door de lidstaten zelf worden ontwikkeld. De beleidsmaatregelen hebben betrekking op vier pijlers:
1. Burgers en besparingen
De strategie onder deze pijler is het bevorderen van een ‘investeringsbewuste’ cultuur. Hierbij wordt onder meer gekeken hoe het niveau van financiële geletterdheid onder EU burgers verhoogd kan worden, aangezien de Eurobarometer enquête uit juli 2023 heeft aangetoond dat slechts 18% van EU burgers een hoog niveau van financiële kennis bezit. Daarnaast wil de Commissie aanbevelingen doen over pensioenregistratie en een nieuwe blik werpen op bestaande pensioenregels, met als doel mensen te helpen met hun pensioen, meer mensen te laten deelnemen aan aanvullende pensioenen en zorgen dat pensioenfondsen spaargeld beter kunnen investeren.
2. Investeringen en financiering
De Commissie neemt initiatieven die de beschikbaarheid van kapitaal en de toegang tot kapitaal voor alle bedrijven, waaronder mkb’s, verbeteren. Investeringen zullen vooral moeten bijdragen aan sectoren die voor Europa belangrijk zijn, zoals defensie, klimaat en technologische innovatie.
3. Integratie en omvang
Onder deze pijler worden marktbarrières weggehaald om een zo efficiënt mogelijke geïntegreerde markt te creëren. Zo zullen bedrijven efficiënt kunnen opereren in de hele EU.
4. Efficiënt toezicht in de interne markt
Tot slot moet toezicht op financiële markten en banken in de EU eenvoudiger, effectiever en meer geharmoniseerd worden. De Commissie gaat voorstellen doen om samenwerking tussen toezichthouders uit verschillende landen te versterken en dezelfde normen te laten hanteren. Bovendien komen er voorstellen om sommige toezichtstaken van nationale autoriteiten over te dragen aan EU-instanties.
Investeringen zullen vooral moeten bijdragen aan sectoren die voor Europa belangrijk zijn, zoals defensie, klimaat en technologische innovatie.
Wat moeten decentrale overheden hiermee?
Voor decentrale overheden is het van belang om goed op de hoogte te zijn van de plannen van de Commissie voor een investeringsklimaat aangezien dit de lokale economie zal beïnvloeden. Gemeenten kunnen een rol spelen bij het bevorderen van een sterke economie, door financiële geletterdheid onder inwoners te verhogen. Ze kunnen zelf bijeenkomsten organiseren over hoe je slim kunt investeren met spaargeld of steun geven aan initiatieven die financiële kennis verspreiden.
Bron
Communication on the savings and investments union: A strategy to foster citizens’s wealth and economic competitiveness in the EU, Europese Commissie
