Op 19 mei 2025 is de BRIDGEforEU-verordening gepubliceerd in het Publicatieblad van de Europese Unie. Na jarenlange onderhandelingen tussen de Europese Commissie, het Europees Parlement en de lidstaten ligt er nu een nieuw juridisch instrument gericht op het signaleren en wegnemen van grensoverschrijdende belemmeringen. Hiermee komt de EU tegemoet aan een langgekoesterde wens van grensregio’s.
Onbenut potentieel in grensregio’s
Ongeveer 150 miljoen Europeanen wonen in een grensregio. In deze gebieden is grensoverschrijdende samenwerking vaak noodzakelijk om publieke diensten te leveren, arbeidsmobiliteit te bevorderen en economische kansen te benutten. Tegelijkertijd lopen grensregio’s regelmatig vast op uiteenlopende wet- en regelgeving, administratieve procedures of institutionele verschillen tussen buurlanden. De BRIDGEforEU-verordening, dat staat voor Border Regions Instrument for Development and Growth in the EU, is bedoeld om dit soort belemmeringen structureel aan te pakken en grensregio’s in staat te stellen hun volledige potentieel te benutten.
Wat regelt de BRIDGEforEU-verordening?
De Verordening introduceert een nieuw procedureel kader waarmee lidstaten grensoverschrijdende knelpunten sneller en systematischer kunnen oplossen. Centraal daarin staat de mogelijkheid voor lidstaten om zelfstandig of gezamenlijk grenscoördinatiepunten op te richten. Deze punten fungeren als aanspreekpunten om signalen over belemmeringen te ontvangen, te analyseren en – waar mogelijk – op te lossen. Zowel publieke als private actoren kunnen verzoeken indienen bij deze coördinatiepunten, zogeheten ‘grensoverschrijdende dossiers’. Artikel 8 van de Verordening bepaalt dat zulke verzoeken vergezeld moeten gaan van documenten waarin de grensoverschrijdende interactie en de ervaren belemmeringen worden toegelicht.
De coördinatiepunten hebben de verplichting om de dossiers te beoordelen en onderbouwd te reageren. Wanneer een punt een verzoek inwilligt, is het de bedoeling dat betrokken overheden onderling contact leggen om de belemmering op te lossen – bijvoorbeeld door afstemming van regelgeving of het treffen van specifieke afspraken.
Belang voor decentrale overheden
Voor decentrale overheden in grensregio’s – zoals gemeenten, provincies en regionale samenwerkingsverbanden – biedt deze verordening een nieuw kanaal om knelpunten onder de aandacht te brengen van nationale instanties. Lokale bestuurders en ambtenaren signaleren in de praktijk vaak als eersten waar grensoverschrijdende samenwerking spaak loopt. Dankzij de BRIDGEforEU-verordening kunnen zij deze signalen nu directer en gestructureerd aandragen bij hun nationale grenscoördinatiepunt. Ook grensgemeenten krijgen zo meer mogelijkheden om daadwerkelijk invloed uit te oefenen op knelpunten die grensoverschrijdende samenwerking belemmeren.
Volgende stappen
De verordening verscheen op 19 mei 2025 in het Publicatieblad, en treedt per 9 juni 2025 volledig in werking in alle lidstaten. De komende maanden zullen de lidstaten zich buigen over de inrichting van hun nationale coördinatiepunten. KED volgt deze ontwikkelingen op de voet en informeert decentrale overheden over de praktische gevolgen en mogelijkheden die de BRIDGEforEU-verordening biedt.
Bronnen
Europese Commissie (2017). Mededeling “Groei en cohesie stimuleren in grensregio’s van de EU”. COM(2017) 534 final
Europees Parlement en Raad (2018). Voorstel voor een verordening tot vaststelling van een mechanisme voor grensoverschrijdende samenwerking. COM(2018) 373 final
Verordening (EU) 2025/925 van het Europees Parlement en de Raad van 29 mei 2025 betreffende het grensoverschrijdend mechanisme Bridge4EU. Publicatieblad L 2025/925
Europese Commissie (24 april 2024). “Commission proposes new initiative to remove border obstacles – Bridge4EU”. Persbericht IP/24/6486
Europese Commissie (5 juni 2025). “Bridge4EU: Regulation to address obstacles in border regions approved”. Nieuwsbericht
