Vorige maand is door de Raad van de Europese Unie een herziening van de Richtlijn Industriële Emissies (RIE-richtlijn) aangenomen. Het doel van de herziening is een verbetering van de regulering van en het toezicht op industriële uitstoot. Zo stelt de Richtlijn eisen aan sancties voor overtredingen op de Richtlijn en zijn lidstaten verplicht om vergoedingen voor gezondheidsschade mogelijk te maken.
Richtlijn Industriële Emissies
De RIE-richtlijn (2010/75/EU) is voor de Europese Unie (EU) een belangrijk instrument om de verontreiniging veroorzaakt door industriële activiteiten te reguleren. Voorbeelden van installaties die onder de Richtlijn vallen zijn afvalverwerkingsinstallaties, slachthuizen en elektriciteitscentrales.
De installaties die onder de Richtlijn vallen moeten in bezit zijn van een vergunning. De installaties verkrijgen deze vergunning als ze voldoen aan bepaalde voorwaarden. Zo zijn er emissiegrenswaarden opgesteld voor verontreinigende stoffen, zoals stikstof. Ook moeten de installaties aantonen dat ze voldoende maatregelen treffen om milieuverontreiniging te beperken.
Herziening van de Richtlijn
Toevoeging van grote agrarische bedrijven
Agrarische bedrijven met met meer dan 350 zogenaamde Livestock Units (LSU) vallen nu ook onder de IED. Het gaat daarmee om grote intensieve veehouderijen. Hun uitstoot valt daarmee ook onder de systematiek en de hieronder beschreven aansprakelijkheidsregimes. De LSU is een rekeneenheid en voor specifieke sectoren, zoals de pluimveesector, zijn andere drempelwaarden opgenomen. Biologisch producerende bedrijven vallen niet onder de IED.
Elektronische vergunningen
De herziening van de Richtlijn moet het verlenen van vergunningen gemakkelijker maken. Zo is er een elektronisch vergunningensysteem voorgesteld. Met de nieuwe Richtlijn is het voor lidstaten verplicht om voor 2035 een dergelijk elektronisch vergunningensysteem te hebben geïnstalleerd. Op deze manier is de vergunningsprocedure voor de veelal multinationaal opererende bedrijven grotendeels gelijk in elke lidstaat, en is het niet mogelijk voor lidstaten om garen te spinnen bij een niet optimaal functionerend vergunningssysteem.
Sancties
Lidstaten moeten daarnaast sancties opstellen voor overtredingen van de Richtlijn. Zo kan een rechtspersoon, meestal een bedrijf, na het plegen van een zware inbreuk een boete krijgen van maximaal 3% van de omzet van het jaar voorafgaand aan de uitgifte van de boete. De herziening onderstreept ook dat de sancties voldoende afschrikwekkend moeten zijn om herhaling van overtredingen te voorkomen.
Gezondheidsschade en vergoedingen
Overtredingen van de RIE-richtlijn kunnen schadelijke gevolgen hebben voor de menselijke gezondheid. Daarom moeten lidstaten het voor slachtoffers van deze gezondheidsschade mogelijk maken om vergoedingen te eisen van de betrokken natuurlijke personen of rechtspersonen. Wanneer lidstaten dit recht op vergoeding vertalen, ook wel implementeren genoemd, naar nationale wetgeving moeten ze voldoen aan het doeltreffendheidsbeginsel: het moet in de praktijk niet onmogelijk of ontzettend moeilijk zijn voor de slachtoffers om de procedures tot vorderingen tot schadevergoeding te doorlopen.
Transparantie en Inspraak
De verbeterde vergunningsprocedure, en het verscherpte aanprakelijkheidsregime worden ondersteunt met een nieuw voorgesteld digitaal portaal. In dit digitale portaal moet het voor belanghebbenden mogelijk zijn om op een laagdrempelige manier informatie te verkrijgen over de uitstoot in hun leefomgeving. De hoop is dat dit ook inspraakprocedures over nieuw te verlenen vergunningen kan ondersteunen.
Decentrale relevantie
Decentrale overheden verlenen in sommige gevallen de vergunningen aan installaties waarop de RIE-richtlijn van toepassing is. Daarom is het voor hen relevant om de ontwikkelingen rondom de vergunningsprocedures, zoals het introduceren van een elektronisch vergunningensysteem, te volgen.
Daarnaast kunnen decentrale overheden vervuilers aansprakelijk stellen. Zij hebben namelijk de verantwoordelijkheid om naleving van de milieuaansprakelijkheidsregels te controleren, en de verantwoordelijke hiervoor te laten betalen. Om die reden is het belangrijk om op de hoogte te blijven van nieuwe regels rondom sancties en aansprakelijkheid.
Vervolgstappen
De herziene versie van de RIE-richtlijn zal worden gepubliceerd in het Publicatieblad van de EU. Na de publicatie treedt de Richtlijn na 20 dagen in werking. De lidstaten hebben hierna 22 maanden om de Richtlijn naar de nationale wetgeving te vertalen. Naar verwachting zal de Richtlijn in Nederland worden opgenomen in de wet Milieubeheer of de omgevingswet, waarin milieuaansprakeljkheid is geregeld.
Bron
Industriële emissies: Raad keurt geactualiseerde regels goed om milieu beter te beschermen, Raad van de Europese Unie
Wijziging van Richtlijn 2010/75/EU van het Europees Parlement en de
Raad inzake industriële emissies, Raad van de Europese Unie.
Meer informatie
Industriële emissies, Kenniscentrum Europa Decentraal
Raadsakkoord bereikt over wet industriële emissies, Huis van de Nederlandse Provincies
Europees Parlement heeft een week vol stemmingen over nieuwe klimaatwetgeving, Huis van de Nederlandse Provincies
