KED stopt deze week met X, voorheen bekend als Twitter. Door zorgen rondom transparantie, privacy en consumentenkeuze, achten wij het niet langer verantwoord om gebruik te maken dit sociale medium.
DSA
Sinds december 2023 loopt er een officiële procedure tegen X voor mogelijke schendingen van de Digital Service Act (DSA). Deze Verordening heeft als doel om een ‘veilige, voorspelbare en betrouwbare’ onlineomgeving te bevorderen waarin de grondrechten binnen de EU beschermd worden. Onder deze grondrechten valt bijvoorbeeld vrijheid van meningsuiting en van informatie, maar ook consumentenbescherming.
De DSA zet zich hier voor in door de regulering van zogenaamde tussenhandelsdiensten, wat refereert aan digitale platformen waarop informatie wordt doorgegeven en mogelijk opgeslagen. De strengste eisen zijn voor de tussenhandelsdiensten met gemiddeld meer dan 45 miljoen gebruikers, de zogenaamde ‘zeer grote onlineplatforms’ of VLOPs. Sinds april 2023 is X aangemerkt als een VLOP.
Mogelijke overtreding
Momenteel onderzoekt de Europese Commissie of het sociale medium de DSA overtreedt. De in juli 2024 gepubliceerde voorlopige bevindingen suggereren dat dit het geval is. Twijfels over het gebrek aan transparantie van X speelt hierbij een grote rol.
Zo wordt het zogenaamde ‘blauwe vinkje’ gebruikt om aan te geven dat een account authentiek is, terwijl deze status verkregen kan worden door betaling. Dit kan consumenten misleiden over de echtheid van berichten. Ook een gebrek aan transparantie rondom advertenties en het niet toegankelijk maken van X’s data voor onder andere gebruikers en onderzoekers gaan tegen Europese grondrechten in.
Hoewel er nog geen eindbevindingen zijn en correctheid van de eventuele overtreding nog vastgesteld moet worden, heeft de situatie bij KED wel de vraag opgeworpen of wij gebruik willen blijven maken van een dienst die mogelijk de grondrechten van Europese burgers niet garandeert. De twijfels worden alleen maar versterkt door nieuwe zorgen rondom privacy.
Privacy en AI
Sinds 15 november zijn de nieuwe gebruiksvoorwaarden van X van kracht. Geplaatste content op het platform kan worden gebruikt om artificiële intelligentie (AI) te trainen. Het is niet mogelijk om dit te weigeren en toch gebruik te maken van X, ondanks eerdere beloften dat Europese gebruikers deze keuze zouden behouden.
Dit gaat echter tegen het Europees recht in. Artikel 21 van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) legt vast dat een persoon altijd een recht van bezwaar heeft op het verwerken van diens gegevens. De verwerking zal gestaakt moeten worden, tenzij er ‘dwingende gerechtvaardigde gronden’ zijn om het alsnog te doen, die zwaarder wegen dan de ‘belangen, rechten en vrijheden’ van de persoon om wiens data het gaat. Het verwerken van data om AI-modellen te trainen is niet voldoende om dit recht te verwerpen. Desondanks geeft het sociale medium niet de mogelijkheid om deze verwerking te weigeren. X stelt gebruikers niet voldoende in controle over hun gegevens en overtreedt daarmee een fundamenteel component van Europees recht.
Van X af
Om bovenstaande redenen stoppen wij met X. Wij maken ons zorgen om onze gegevens, die van onze volgers en om de algemene houding van het bedrijf tegenover het Europees recht. Voor onze dienstverlening en publicaties verwijzen wij naar onze website, nieuwsbrief en LinkedIn.
Voor vragen kunt u terecht bij beleidsadviseur Mart van der Wal, m.vanderwal@europadecentraal.nl
