De energietransitie in de EU is in volle gang. Geprikkeld door de klimaatcrisis en het verminderen van de invoer van Russische fossiele brandstoffen streeft de EU naar een aandeel hernieuwbare energie van 45% in 2030. Naar aanleiding hiervan is de verwachting dat het elektriciteitsverbruik tussen nu en 2030 met ongeveer 60% zal toenemen. Om ruimte te bieden voor deze transitie is het noodzakelijk om de Europese elektriciteitsnetten aan te pakken. Hiervoor heeft de Commissie onlangs een actieplan vastgesteld.
Elektriciteitsgebruik in de energietransitie
Vanwege de inzet van de EU lidstaten op het verminderen van het gebruik van fossiele brandstoffen neemt het elektriciteitsverbruik snel toe. De grote hoeveelheid zonnepanelen, warmtepompen en elektrische voertuigen zorgen voor een snel stijgende vraag naar elektriciteit. Momenteel is echter 40% van de distributienetten in de EU meer dan veertig jaar oud en zijn de mogelijkheden voor grensoverschrijdende transmissie gering. De energiemarkten van de EU-lidstaten zijn in hoge mate met elkaar verbonden. Om aan de eisen van de markt te kunnen voldoen is het noodzakelijk dat de grensoverschrijdende energie-infrastructuur efficiënter gaat functioneren en een grotere draagkracht krijgt.
Vanwege de inzet van de EU lidstaten op het verminderen van het gebruik van fossiele brandstoffen neemt het elektriciteitsverbruik snel toe.”
Het actieplan
Om in de aanpassingen in de energie-infrastructuur te voorzien is er volgens de berekeningen van de Commissie 584 miljard euro aan investeringen nodig. Het doel van deze investeringen is het aanpakken van de belangrijkste uitdagingen bij de uitbreiding, digitalisering en beter gebruik van de elektriciteitstransmissie- en distributienetten in de EU. De Commissie heeft hiervoor een aantal concrete maatregelen vastgesteld:
- Projecten van gemeenschappelijk belang moeten sneller uitgevoerd worden door middel van politieke sturing, betere monitoring en meer projectvoorstellen.
- De langetermijnplanning van netten moet verbeterd worden door sturing te geven aan de werkzaamheden van systeembeheerders en nationale regelgevende instanties.
- Er moeten regelgevingsstimulansen worden ingevoerd door middel van richtsnoeren voor toekomstgerichte investeringen en grensoverschrijdende kostendeling voor offshore-projecten.
- Beter gebruik van netten door meer transparantie moet gestimuleerd worden en betere tarieven voor efficiënte en innovatieve netwerken moeten tot stand gebracht worden.
- De toegang tot financiering voor relevante projecten moet verbeterd worden en er moet snellere vergunningverlening voor de ontwikkeling van netwerken komen.
- De netwerktoeleveringsketens moeten verbeterd en beveiligd worden.
Decentrale relevantie
Decentrale overheden zijn van groot belang in de energietransitie. Zo staan zij aan de lat bij het steunen van lokale participatieprojecten en het doen van duurzame aanbestedingen. De investeringen die aan de hand van dit actieplan worden gedaan hebben dan ook een grote invloed op de overheidsinstanties. Aan de ene kant gaan decentrale overheden een belangrijke rol spelen in het in goede banen leiden van de investeringen omtrent de gestelde actiepunten. Zo is het onder andere aan hen om politieke sturing en ondersteuning te leveren aan lokale projecten en om financiering en vergunningen op de juiste wijze te verstrekken. Aan de andere kant helpen de resultaten van het actieplan de decentrale overheden bij de energietransitie. Verbeterde energienetwerken zullen problemen omtrent netcongestie en elektriciteitstransmissie verminderen en op die wijze de concrete overstap van fossiele brandstoffen naar duurzame energie vergemakkelijken.
Quote: “Vanwege de inzet van de EU lidstaten op het verminderen van het gebruik van fossiele brandstoffen neemt het elektriciteitsverbruik snel toe.”
Bron
Commissie stelt maatregelen vast om de uitrol van elektriciteitsnetten te versnellen – Europese Commissie
Meer informatie
Green Deal – Kenniscentrum Europa Decentraal
Raad bereikt akkoord over hervorming elektriciteitsmarkt – Kenniscentrum Europa Decentraal
Groene en digitale transitie hand in hand voor hervorming energiesector – Kenniscentrum Europa Decentraal