Nederland wil zich mogelijk kandidaat stellen als vestigingsland voor het nieuw op te richten Europees Douaneagentschap. De oprichting van dit agentschap wordt momenteel op Europees niveau besproken en staat gepland voor 2026, met een operationele start in 2028. Het ministerie van Financiën inventariseert welke regio’s of gemeenten belangstelling hebben.
Wat gaat het Europees Douaneagentschap doen?
Het Europees Douaneagentschap gaat EU-lidstaten helpen bij de identificatie van risicovolle goederenzendingen, in verband met bijvoorbeeld drugssmokkel en fiscale fraude. De organisatie zal een belangrijke rol gaan spelen in de IT-infrastructuur van douanediensten met het beheer van een EU-datahub die grensoverschrijdende gegevens over goederenstromen centraal beschikbaar maakt. Op die manier kunnen lidstaten een betere afweging maken over het controleren van zendingen aan de Europese buitengrenzen, om te voorkomen dat illegale goederen de EU binnenkomen. Het agentschap zal naar verwachting een coördinerende bijdrage leveren aan Europese goederenveiligheid en crisismanagement, en zal nationale kennis op centraal niveau bij elkaar brengen om de onderlinge afstemming tussen nationale douanediensten te versterken.
Het beleidsdomein ‘toeslagen en douane’ viel onder de onlangs opgestapte staatssecretaris van Financiën Nora Achahbar. Zij benadrukte in deze voormalige functie het belang van een mogelijke vestiging in Nederland: “Dit agentschap sluit perfect aan bij onze positie als internationaal handelsland. Onze mainports, zoals de haven van Rotterdam en luchthaven Schiphol, maken Nederland een cruciale toegangspoort voor Europa. Een derde van alle goederen die de EU binnenkomen, passeert via Nederland. De Nederlandse Douane speelt daarbij een sleutelrol in toezicht, veiligheid en het innen van invoerrechten. Het is dan ook logisch om te onderzoeken of wij het nieuwe Douaneagentschap kunnen huisvesten.”
Nora Achahbar, voormalig staatssecretaris van Financiën: Dit agentschap sluit perfect aan bij onze positie als internationaal handelsland.
Hervorming van Europese douaneregels
Vrij verkeer van goederen, personen en diensten binnen Europa is een fundamenteel onderdeel van het Europese gedachtegoed en de EU-regelgeving. Het is bovendien de belangrijkste grondslag van de Europese douane-unie. De Europese interne markt heeft, als grootste interne markt ter wereld, te maken met een hoop uitdagingen en een goed functionerende douane is cruciaal om het handelsverkeer in goede banen te leiden. Vanwege de groeiende complexiteit van douanetaken en het stijgende goederenvolume, is de EU momenteel bezig met een grondige herziening van de douaneregels. Dit is broodnodig aangezien de regels nog zijn nooit gewijzigd sinds de oprichting van de douane-unie in 1968. De nieuwe regels moeten een digitale en groene transitie faciliteren en de douane-unie efficiënter en toekomstbestendiger maken. Het oprichten van een Europees Douaneagentschap is onderdeel van deze hervorming.
Procedure voor locatiekeuze
Terwijl de onderhandelingen over de nieuwe douaneregels tussen de lidstaten, de Europese Commissie en het Europees Parlement gaande zijn, start ook de selectieprocedure voor de huisvesting van het Europees Douaneagentschap. Het huisvesten van zo’n organisatie kan aanzienlijke voordelen bieden voor de vestigingslocatie, zoals extra werkgelegenheid, economische groei en imagowinst. Het ministerie van Financiën kijkt momenteel welke gemeenten of regio’s interesse hebben om het agentschap te huisvesten. Indien er belangstelling is, zal het Rijk samen met de voorkeursgemeente of -regio een voorstel (bid) uitwerken. Op basis daarvan beslist het kabinet of Nederland zich officieel kandidaat stelt.
Meer informatie
Mededeling van de Europese Commissie over de douanehervorming
Q&A over de douanehervorming van de Europese Commissie
Het rapport ‘Putting more union in the European customs ‘ van de Wise Persons Group Douane
Weblog Ministerie van Financiën over de douanehervorming
Persbericht Rijksoverheid over huisvesten Europees Douaneagentschap
