Wout van Hulst was juridisch adviseur bij KED van 2021 tot 2025.
De adviseurs van Kenniscentrum Europa decentraal beantwoorden vragen voor de helpdesk en verzorgen de publicatie en updates van de content op de website. Daarnaast geven zij presentaties en participeren zij in netwerken.
Als decentrale overheden steun willen verlenen in het kader van ruimtelijke ordening, moeten zij rekening houden met de staatssteunregels. Er bestaat geen specifiek EU regime met betrekking tot steun in het kader van ruimtelijke ordening, zoals die er bijvoorbeeld wel is voor andere sectoren.
Decentrale overheden die reddings- en herstructureringssteun aan ondernemingen in moeilijkheden willen verlenen, moeten rekening houden met de Richtsnoeren voor reddings- en herstructureringssteun aan niet-financiële ondernemingen in moeilijkheden.
Decentrale overheden kunnen bij het verlenen van overheidssteun voor onderzoeksprojecten, innovatieve plannen en het ontwikkelen van prototypes te maken krijgen met de Europese staatssteunregels voor onderzoek, ontwikkeling en innovatie (O&O&I).
Wilt u als decentrale overheid een relatief laag steunbedrag verlenen aan een onderneming? Afhankelijk van de hoogte van het steunbedrag en de betrokken sector, kunnen decentrale overheden steun verlenen op basis van een van de drie de-minimisverordeningen.
Levert de steunmaatregel een economisch voordeel op voor een onderneming? Alleen dan zijn de staatsteunregels van toepassing. Gaat een decentrale overheid op marktconforme wijze een transactie aan met een onderneming? Dan is staatssteun uitgesloten.
Steunmaatregelen van decentrale overheden leveren alleen verboden staatssteun op, indien er sprake is van grensoverschrijdend effect. Hiermee wordt bedoeld, dat de betreffende maatregel de mededinging binnen de Europese Unie (in potentie) vervalst en de steun het handelsverkeer tussen de lidstaten ongunstig kan beïnvloeden.
Het begrip ‘onderneming’ staat centraal in het staatssteunrecht. De staatssteunregels zijn alleen van toepassing als er sprake is van steun aan een onderneming die een economische activiteit verricht.
Decentrale overheden zijn zelf verantwoordelijk voor de naleving van staatssteunregels. Worden deze regels overtreden, dan kleven hier een aantal risico’s aan.
Wanneer staatssteun onrechtmatig wordt verleend, kan de Commissie een procedure voor onrechtmatige steun starten, de zogenaamde non-notificéprocedure. Het is een complexe en langdurige procedure, die is neergelegd in hoofdstuk III van de Procedureverordening 2015/1589.
De klachtprocedure is een route die gevolgd kan worden wanneer het vermoeden bestaat dat er sprake is van onrechtmatig verleende steun. Deze procedure betreft echter een zwaar middel en is alleen ontvankelijk wanneer de steun niet is aangemeld bij de Europese Commissie.
Binnen het staatssteunrecht neemt steun voor midden- en kleinbedrijven (MKB’s) een centrale rol in. Hierdoor kunnen decentrale overheden die steun aan MKB’s verlenen diverse vrijstellingen benutten.
De Dienstenrichtlijn brengt in het kader van administratieve vereenvoudiging, naast de verplichting voor decentrale overheden om hun wet- en regelgeving op mogelijke belemmeringen te screenen en zo nodig aan te passen, ook andere gevolgen met zich mee. Eén daarvan is de inrichting van een centraal elektronisch loket.
