Er wordt een heleboel afval geproduceerd in Nederland en in de EU. De Europese afvalwetgeving heeft als doel om de hoeveelheid afval te verminderen, maar ook meer materialen te recyclen en hergebruiken. Dat is beter voor het milieu. Decentrale overheden spelen een belangrijke rol in afvalbeheer en in het hergebruiken van grondstoffen.
De Europese Unie stelt doelstellingen voor het scheiden, het voorbereiden voor hergebruik en de recycling van stedelijk afval. Daarnaast beoogt de EU het storten van al het stedelijk afval verder te beperken.
Elektrische en elektronische apparatuur bevat schaarse en dure hulpbronnen die kunnen worden hergebruikt, maar bevat ook gevaarlijk materiaal. Er zijn daarom regels voor de inzameling en verwerking . Zo moeten particulieren kosteloos AEEA kunnen inleveren
Om de werking van de interne markt te waarborgen heeft de EU eisen gesteld aan de samenstelling en hergebruikmogelijkheden van verpakkingen. Zo moeten lidstaten onder andere zorgen voor de beschikbaarheid van retour-, inzamelings- en terugwinningsystemen.
Bioafval omvat gft-afval van huishoudens, organisch afval van bedrijven en groenafval. Bij het storten van bioafval kunnen broeikasgasemissies vrijkomen. De Europese Unie stelt daarom dat bioafval gescheiden moet worden ingezameld.
Het beheer van radioactief afval is op de lange termijn een complex onderwerp. Lidstaten moeten daarom een nationaal wettelijk, regelgevend en organisatorisch kader vaststellen voor het beheer van radioactief afval.
Wereldwijd neemt het kunststofafval toe. De Europese Unie zet in op een duurzaam gebruik van kunststoffen. De Single Use Plastics Richtlijn verbiedt bijvoorbeeld kunststofproducten voor eenmalig gebruik.
De herziening van de Richtlijn Stedelijk Afvalwater is goedgekeurd: de Raad heeft op 5 november 2024 groen licht gegeven voor nieuwe regels die de zuivering van stedelijk afvalwater efficiënter maken. Producenten van geneesmiddelen en cosmetica zullen in de toekomst minstens 80% van de extra kosten voor de zuivering van stedelijk afvalwater moeten betalen. De herziene Richtlijn bevat ook bepalingen over energieneutraliteit van zuiveringsinstallaties, die van belang zijn voor waterschappen, en beheerplannen voor gemeenten.
De lozing van afvalwater kan het milieu aantasten. Afvalwater moet daarom gezuiverd worden. In de Europese Unie zijn minimumeisen opgesteld voor de behandeling van afvalwater in de Richtlijn Stedelijk Afvalwater. Decentrale overheden hebben hiermee te maken, bijvoorbeeld bij de inzameling en zuivering van afvalwater.
In Nederland en in de EU wordt veel afval geproduceerd. Europese afvalwetgeving heeft als doel om de hoeveelheid afval te verminderen en mogelijke schadelijke gevolgen voor het milieu en de gezondheid te beperken.
Op 5 juli 2023 presenteerde de Europese Commissie haar voorstellen om de Kaderrichtlijn afvalstoffen te herzien. Het gaat hierbij voornamelijk om het verminderen van voedselverspilling en textielafval. De Raad van de EU heeft zijn standpunt bepaald over deze herzieningen.
