Decentrale overheden dienen op een groot aantal beleidsterreinen rekening te houden met de Europese staatssteunregels. Dit is bijvoorbeeld het geval als een decentrale overheid staatssteun wil verlenen in het kader van zorg, cultuur, landbouw of onderzoek. Per beleidsterrein bieden de staatssteunregels andere mogelijkheden om de steun ‘staatssteunproof’ te verlenen.
Decentrale overheden zijn vaak betrokken bij het aanleggen van verschillende soorten infrastructuur, zoals vervoers-, breedband-, sport-, en openbare infrastructuur. Bij de financiering of subsidiëring van projecten in verband met de aanleg van infrastructuur moet er mogelijk rekening gehouden worden met de Europese staatssteunregels.
Deze zaak gaat over de wettelijke verplichting om elektriciteit uit warmtekrachtkoppeling (wkk) af te nemen en de kwalificatie van ‘staatsmiddelen’ in de zin van artikel 107 VWEU (het staatstssteunverbod). Het Hof van Justitie van de Europese Unie (hierna: Hof) oordeelt in deze zaak dat de verplichting om elektriciteit uit warmtekrachtkoppeling af te nemen geen staatsmiddel is. Daarom levert het geen staatstssteun op.
Gemeenten en provincies hebben een rol bij het zorgen voor huisvesting en integratie van vluchtelingen. Bij huisvesting en de integratie van statushouders kunnen de staatssteunregels van belang zijn.
Decentrale overheden die transacties met gronden aangaan, dienen rekening te houden met de Europese staatssteunregels. De hoofdregel is dat dergelijke transacties staatssteun kunnen opleveren als deze niet tot stand komen aan de hand van één van de methodes die zijn beschreven in de Mededeling Grondtransacties van de Europese Commissie.
Decentrale overheden kunnen subsidieprogramma’s inzetten om lokale en regionale sportactiviteiten te ondersteunen. Bijvoorbeeld door een subsidie voor het organiseren van sportactiviteiten of een verlaagde grondprijs. Hierbij kunnen staatssteunregels van toepassing zijn.
De Europese staatssteunregelgeving biedt verschillende mogelijkheden voor decentrale overheden om kleine en middelgrote ondernemingen (kmo’s) te steunen.
Compensatie aan bouwbedrijven die verplicht zijn sociale woningbouw te realiseren is geen verboden staatssteun zolang de verrichte activiteiten onder diensten van algemeen economisch belang (DAEB) vallen. Dit is een van de conclusies die getrokken kan worden uit de gevoegde zaken C-197/11 en C-203/11 – Eric Libert e.a. tegen Vlaamse Regering.
Decentrale overheden moeten bij subsidieverlening aan natuur- landschapsbeschermingsorganisaties (NBO’s) rekening houden met de staatssteunregels. Dit is een uitkomst van een arrest van de provincies en NBO’s tegen de Europese Commissie over de Subsidieregeling grondaankoop EHS.
Op 20 november 2012 heeft de Europese Commissie Nederlandse steun aan een nieuw te bouwen windpark op zee goedgekeurd. Zowel door de Rijksoverheid als door decentrale overheden worden veel initiatieven op het gebied van hernieuwbare energie genomen. Het besluit van de Commissie laat zien onder welke voorwaarden subsidie voor hernieuwbare energie mogelijk is.
Voor gemeenten is er een actieve rol weggelegd bij het houden van toezicht houden op woningcorporaties. Ook kunnen zij diensten die woningcorporaties leveren aanmerken als Diensten van Algemeen Economisch Belang.
Decentrale overheden houden zich geregeld bezig met breedbandprojecten. Bij financiering of subsidiëring van deze projecten moet rekening gehouden worden met de staatssteunregels. Er bestaan verschillende mogelijkheden binnen de staatssteunkaders om steun aan breedbandprojecten mogelijk te maken.
