Menu
Home > Grensoverschrijdende samenwerking
Zoeken
Overige onderwerpen
Subonderwerpen

Meer informatie:

MEER INFORMATIE
Home > Grensoverschrijdende samenwerking

Grensoverschrijdende samenwerking

Nederland beschikt over een groot grensgebied: zeven van de twaalf provincies grenzen direct aan het buitenland, over zee komen daar nog 4 provincies bij. Al meer dan vijftig jaar wordt er met de aangrenzende landen en in verschillende samenwerkingsconstructies samengewerkt om grensoverschrijdende belemmeringen weg te nemen. Dit wordt eveneens mogelijk gemaakt door het gebruik van bepaalde (Europese) fondsen.

Op deze pagina en de onderliggende sub pagina’s vindt u meer informatie over grensoverschrijdende samenwerking en de decentrale relevantie. Tevens raden we aan om te kijken op de website van de Kennisbank Openbaar Bestuur voor meer informatie.

Grenzen en verschillen

Door taal- en cultuurverschillen en verschillen in wet- en regelgeving, zijn grenzen tussen landen nog steeds duidelijk aanwezig. Burgers in grensgebieden worden hier dagelijks mee geconfronteerd. Dit kan zorgen voor problemen op onder andere het gebied van wonen, werken, onderwijs en zorg. De oorzaak hiervan ligt bijvoorbeeld bij lidstaten die Europese richtlijnen verschillend interpreteren, of omdat bij nieuwe Europese wetgeving de concrete impact ervan op specifiek de grensregio’s niet altijd wordt voorzien.

Komt u een signaal tegen van knellende Europese regels bij grensoverschrijdende samenwerking? Geef deze dan door aan Europa decentraal via ons Signaleringsloket. Eveneens heeft de EU een platform gelanceerd voor de grensregio’s Platform ‘Boosting EU border regions’, waarop soortgelijke meldingen kunnen worden gedaan.

Europese programma’s

Met de lancering van de Europa2020- strategie, die sinds 2014 ook openstaat voor overleg met decentrale overheden, ligt er nog meer focus op een sterke territoriale dimensie. Het doel van deze dimensie is het verkleinen van regionale verschillen binnen de Europese Unie. Daaruit zijn succesvolle samenwerkingsvormen gekomen, zoals de EUregio’s, de Benelux en INTERREG.

Grensoverschrijdende samenwerking kent ook financiële aspecten, met name in de vorm van het benutten van Europese subsidies voor het stimuleren van grensoverschrijdende projecten. Meer informatie hierover en over het gebruik van het instrument van de Europese Groepering voor Territoriale Samenwerking (E(G)TS) en INTERREG vindt u onder Regionaal beleid en structuurfondsen, Europese territoriale samenwerking en EFRO.

Actieteam grensoverschrijdende Economie en Arbeid

Eind 2015 is het Actieteam Grensoverschrijdende Economie en Arbeid (GEA) opgericht. Doel van dit actieteam is het bevorderen van grensoverschrijdende mobiliteit en een betere benutting van kansen in de grensregio’s. Het actieteam bestaande uit vertegenwoordigers van Euregio’s, grensprovincies, grensgemeenten, Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), MKB- Nederland en de Rijksoverheid heeft begin 2017 het rapport “Grenzen slechten, regio’s verbinden, mensen bewegen” gepubliceerd.

Institute for Transnational and Euregional cross border cooperation and Mobility (ITEM)

Daarnaast is het aan te bevelen om gebruik te maken van de kennis van ITEM bij grensoverschrijdende vraagstukken. ITEM is een expertisecentrum dat zich bezig houdt met onderzoek, advisering, kennisuitwisseling en trainingsactiviteiten omtrent de grensoverschrijdende mobiliteit en samenwerkingen. Zij focussen zich vanuit een multidisciplinaire invalshoek voornamelijk op de identificatie van de oorzaken omtrent de problematiek van grensoverschrijdende samenwerkingen. Vanuit deze identificatie formuleren zij dan een mogelijke oplossing.

MEER WETEN OVER DIT ONDERWERP?

Werkt u voor een decentrale overheid of het Rijk en hebt u een vraag over dit onderwerp? Neem dan contact op met de helpdesk van Europa decentraal:

STEL UW VRAAG


Meer informatie:

MEER INFORMATIE

Beleid Grensoverschrijdende samenwerking

Nieuws Grensoverschrijdende samenwerking

1 2 3 … 6

Mag Wallonië straks tol gaan heffen?

18 februari 2019 Overige onderwerpen, Vrij verkeer

De Waalse overheid wil een wegenvignet gaan invoeren die voor rekening komt van automobilisten buiten Wallonië. Het Europees Hof van Justitie moet zich nog uitspreken over deze plannen, maar dit wordt door de initiatiefnemers met vertrouwen tegemoet gezien. Een advocaat-generaal (AG) van het Hof van Justitie van de Europese Unie heeft namelijk geconcludeerd dat de tolheffing op de Duitse snelwegen geen discriminatie vormt op grond van nationaliteit.

Lees het volledige bericht

Grensoverschrijdende samenwerking: hoe staat het met de grensinformatiepunten, EU-verordening en diploma-erkenning

21 januari 2019 Overige onderwerpen

Er is veel vooruitgang geboekt in de Nederlandse projecten op het gebied van grensoverschrijdende samenwerking. Vooral de bestuurlijke samenwerking tussen Nederland en België verloopt goed, en ook tussen Nederland en Duitsland zijn er positieve ontwikkelingen in de governance-structuren. Dit heeft staatssecretaris Knops van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties laten weten tijdens een vergadering van de vaste commissie voor Binnenlandse Zaken.

Lees het volledige bericht

ITEM presenteert grenseffectenrapportage op jaarconferentie

26 november 2018 Overige onderwerpen

Tijdens de ITEM jaarconferentie heeft ITEM de grenseffectenrapportage aangeboden aan Thomas Antoine (secretaris-generaal van de Benelux), Jeroen Lenaers (lid van het Europees Parlement) en Martín Guillermo Ramírez (secretaris-generaal van de Vereniging van Europese Grensregio’s). Ook werd er gesproken over het belang van effectieve grensoverschrijdende samenwerking. Lees het volledige bericht

Het European Cross Border Mechanism: juridische en administratieve obstakels oplossen in grensregio’s

22 oktober 2018 Overige onderwerpen

Ruim 140 miljoen Europeanen wonen in de interne Europese grensregio’s. De interne markt heeft groei en welvaart gecreëerd maar grensregio’s blijven over het algemeen achter qua economische ontwikkeling. Er is een groot economisch potentieel dat onbenut blijft vanwege verschillende administratieve en juridische obstakels. De Europese Commissie heeft daarom een nieuw instrument voorgesteld: het European Cross-border Mechanism (ECBM), dat juridische en administratieve obstakels in een grensoverschrijdende context wil oplossen. Lees het volledige bericht

Online Interreg-platform: Good practices database

17 september 2018 Overige onderwerpen

In 1990 werd Interreg opgericht om samenwerking tussen regio’s binnen Europa te verbeteren. Het is een van de oudste en grootste subsidiefondsen dat samenwerking in projecten tussen nationale, regionale en lokale partijen uit verschillende lidstaten financiert. Het doel van Interreg is om gezamenlijke uitdagingen aan te pakken en gedeelde oplossingen te vinden op het gebied van milieu, onderwijs, gezondheid, onderzoek, transport en duurzame energie. Interreg V (periode 2014-2020) is de vijfde periode van het Interreg programma van Directoraat-Generaal Regionaal Beleid en Stadsontwikkeling (DG REGIO).

Lees het volledige bericht

Europese Rekenkamer onderzoekt gezondheidszorg in verschillende lidstaten

28 mei 2018 Informatiemaatschappij, Overige onderwerpen, Staatssteun

De Europese Rekenkamer is bezig met een controle van regelingen betreffende grensoverschrijdende gezondheidszorg in de Europese Unie. De controleurs van de Europese Rekenkamer brengen in kader van het onderzoek een bezoek aan vijf Europese lidstaten, waaronder Nederland. Het verslag van de controle zal waarschijnlijk in de eerste helft van 2019 worden gepubliceerd.

Lees het volledige bericht

1 2 3 … 6

Praktijkvragen Grensoverschrijdende samenwerking

1 2

Mogen niet-EU-studenten zich in onze gemeente vestigen, terwijl ze in een naburige lidstaat studeren?

Praktijkvraag | 3 april 2018 | | Overige onderwerpen

Onze gemeente bevindt zich in een grensregio waar er sprake is van (bevolkings)krimp. Aan de andere kant van de grens is er echter veel activiteit op het gebied van onderwijs en onderzoek. Welke mogelijkheden zijn er voor onze gemeente – bijvoorbeeld op het gebied van het bieden van huisvesting aan buitenlandse studenten die aan de andere kant van de grens studeren –  om hier ook de vruchten van te plukken en met welke (Europese) regelgeving krijgen we te maken?

Bekijk het antwoord

Welke mogelijkheden zijn er om grensoverschrijdende energie te realiseren?

Praktijkvraag | 10 juli 2017 | | Duurzaamheid, Overige onderwerpen

Onze regio oriënteert zich op de mogelijkheden om meer en beter samen te werken op het gebied van grensoverschrijdende energie(transitie). Zijn er al initiatieven genomen met betrekking tot grensoverschrijdende energietransitie? Welke kansen liggen er om grensoverschrijdende samenwerking op dit gebied te bevorderen?

Bekijk het antwoord

Is de Patiëntenrichtlijn van invloed op gemeentelijke zorgtaken en zorg over de grens?

Praktijkvraag | 22 september 2014 | | Overige onderwerpen

Inwoners van onze grensgemeente kunnen gezondheidszorg soms beter of sneller in het buitenland krijgen. Klopt het dat de Europese Patiëntenrichtlijn 2011/24/EU voor grensoverschrijdende gezondheidszorg mogelijkheden biedt om zorg in het buitenland te kunnen ontvangen en vergoed te krijgen? En welke invloed heeft deze richtlijn op de organisatie van gemeentelijke zorgtaken, gelet ook op de ontwikkelingen in de zorg en de aanstaande decentralisatie in 2015?

Bekijk het antwoord

Hoe kunnen we als gemeente gebruik maken van het samenwerkingsinstrument EGTS?

Praktijkvraag | 11 juni 2014 | | Overige onderwerpen, Regionaal beleid en fondsen

Onze gemeente werd door een van onze partners bij de uitvoering van een programma voor territoriale samenwerking gewezen op de mogelijkheid om te kiezen voor het samenwerkingsinstrument ‘Europese Groepering voor Territoriale Samenwerking’. Wat is dit voor instrument en wat zijn de voorwaarden en voordelen om er gebruik van te maken?

Bekijk het antwoord

Waar kan een grensarbeider terecht voor meer informatie over sociale zekerheid en arbeidsrecht?

Praktijkvraag | 6 december 2013 | | Overige onderwerpen

Onze (grens)gemeente heeft met enige regelmaat te maken met informatieverzoeken van grensarbeiders. Zij willen specifiek meer duidelijkheid over sociale zekerheids- en arbeidsrechtelijke kwesties, die spelen wanneer zij werk komen verrichten in onze regio dan wel wanneer zij werk over de grens gaan verrichten. Bestaat hiervoor een informatiepunt?

Bekijk het antwoord

Hoe kan een buitenlands bedrijf voldoen aan de voorwaarde van een Gedragsverklaring bij een Europese aanbesteding?

Praktijkvraag | 22 november 2013 | | Overige onderwerpen

Bij een Europese aanbesteding heeft de provincie in de stukken opgenomen dat alle inschrijvers een Gedragsverklaring aanbesteden moeten verstrekken. Deze verklaring wordt door dienst Justis verstrekt. Buitenlandse bedrijven kunnen echter niet door dienst Justis gescreend worden en zij kunnen daarom geen Gedragsverklaring aanbesteden aanvragen. Een Duits bedrijf wil zich nu inschrijven op de aanbesteding en stelt de volgende vraag: hoe kunnen wij aan de voorwaarde gesteld in de aanbestedingsstukken aangaande het verstrekken van een Gedragsverklaring aanbesteden voldoen?

Bekijk het antwoord

1 2

Publicaties Grensoverschrijdende samenwerking

Actiepunten

Kamerbrief over Grensoverschrijdende samenwerking op het gebied van economie en arbeid, juli 2015
Voortgangsbrief GROS, februari 2015
Voortgangsbrief GROS, oktober 2012
Bijlage voortgangsbrief GROS, oktober 2012
Verslag Kamerdebat GROS, december 2011

Grenseffectentoets, Panteia 2014
Kansen aan de grens, VNG 2014
Advies wegnemen praktische belemmeringen bij grensoverschrijdende arbeid, 2013
‘Wij doen dat zo’: Onderzoek naar de grenseffecten van Europees beleid, Universiteit Leiden 2012
Benelux Almanak Grensoverschrijdende Samenwerking 2011-2015, Benelux 2011

GROS actielijsten

GROS actielijst Nederland/Vlaanderen, oktober 2012. Over dit document:

1) Deze lijst schept geen juridisch verbindende verplichtingen. Beide zijden engageren zich tot het leveren van een adequate inspanning om de knelpunten in deze lijst (de actiepunten) binnen 2 a 2,5 jaar op te lossen, dan wel om binnen deze periode forse voortgang te boeken. De monitoringspunten zullen op iets grotere afstand worden gevolgd.

2) De lijst is een dynamisch document. Beide zijden kunnen aangeven een punt van de lijst te willen afvoeren of – indien daarover overeenstemming bestaat – er een actiepunt of monitoringspunt aan toe te voegen. Ook kunnen Nederland en Vlaanderen bij onderlinge overeenstemming besluiten een monitoringspunt te verheffen tot actiepunt.

3) In Nederland zal het Ministerie van Binnenlandse Zaken primair verantwoordelijk zijn voor het monitoren van de voortgang; in Vlaanderen het Departement Internationaal Vlaanderen. Beide departementen houden daarover ook onderling contact.

4) De actie- en monitoringslijst is niet het enige instrument van Vlaams-Nederlandse grensoverschrijdende samenwerking. Vlaanderen en Nederland erkennen de grote, eigen, en intrinsieke waarde van een goede samenwerking en communicatie op alle bestuurlijke niveau’s en zij blijven deze samenwerking aanmoedigen en waar mogelijk faciliteren.

Kamerbrief ‘Stand van zaken Actielijst Nederland-Vlaanderen’, februari 2015

GROS Actielijst Nederland-Nedersaksen, januari 2014
GROS Actielijst Nederland – Noordrijn-Westfalen, december 2013

 

 

 

 

 

Wet- en regelgeving Grensoverschrijdende samenwerking

Wat is GROS?

Benelux- en de Anholt-overeenkomst

De Raad van Europa is de motor achter grensoverschrijdende samenwerking. In 1980 werd de Kaderovereenkomst van Madrid gesloten. Hierdoor hebben regionale en lokale overheden de mogelijkheid om op publiekrechtelijke basis over de grens samen te werken. Lidstaten kunnen zo bilaterale en multilaterale overeenkomsten sluiten over grensoverschrijdende samenwerking.

Er zijn twaalf bilaterale en multilaterale overeenkomsten opgesteld. Voor Nederland en zijn buurlanden zijn voornamelijk de Benelux-Overeenkomst en de Anholt-Overeenkomst van belang.

Europese Groepering voor Territoriale Samenwerking

De Verordening over Europese groepering voor territoriale samenwerking (EGTS) is op 1 augustus 2006 in werking is getreden. De verordening biedt de mogelijkheid een grensoverschrijdend lichaam op te richten met rechtspersoonlijkheid.

Juridisch instrument

Een EGTS is een juridisch instrument om grensoverschrijdende, transnationale of interregionale samenwerking tussen regionale of lokale overheden te vergemakkelijken. De leden van een EGTS kunnen lidstaten, regionale en lokale overheden en publiekrechtelijke instellingen zijn. De leden moeten uit ten minste twee lidstaten komen.

Met name landen die nog geen partij zijn bij de Kaderovereenkomst van Madrid of die geen bilateraal akkoord hebben afgesloten, kunnen gebruik maken van de verordening. Voor Nederland is de EGTS verordening daarom van minder toegevoegde waarde.

Structuurfondsprogramma’s

De EGTS-verordening is ontstaan nadat bleek dat lidstaten moeilijkheden ondervonden bij grensoverschrijdende samenwerking in het kader van de Europese structuurfondsprogramma’s. Bijzonder is dat de EGTS overheden voor het eerst de mogelijkheid biedt zich te verenigen in instanties uit verschillende landen, zonder dat daarvoor een internationale overeenkomst is getekend door de nationale parlementen.

Benelux Verdrag

Decentrale overheden kunnen via het Benelux Verdrag in de drie Beneluxlanden op publiekrechtelijke basis grensoverschrijdend samenwerken. Het eerste Benelux Verdrag werd in 1958 ondertekend voor een periode van vijftig jaar. Omdat er noodzaak was tot vernieuwing is een nieuw verdrag vastgesteld dat op 1 januari 2012 in werking is getreden. Het nieuwe verdrag is meer pragmatisch ingericht en beter afgestemd op de veranderende internationale en maatschappelijke context.

Hoofdthema’s Benelux-samenwerking

De nieuwe Benelux-samenwerking richt zich op drie hoofdthema’s:

  • interne markt en economische unie;
  • duurzaamheid;
  • justitie en binnenlandse zaken.

Disclaimer

De auteursrechten op de inhoud van deze website behoren toe aan Europa decentraal, tenzij expliciet anders is vermeld. Aan de op de website opgenomen en via de links te ontsluiten informatie kunnen geen rechten worden ontleend.

Europa decentraal heeft aan het opstellen van de inhoud van de pagina’s de nodige zorg besteed. Desondanks is het mogelijk dat de site onvolledig is of onjuistheden bevat. Europa decentraal aanvaardt daarvoor geen enkele aansprakelijkheid.

Europa decentraal aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid voor schade, hoegenaamd ook, direct of indirect veroorzaakt door de inhoud van de site of de inhoud van de pagina’s die door externe links beschikbaar zijn gemaakt.

X