Menu
Home > Grensoverschrijdende samenwerking
Zoeken
Overige onderwerpen
Subonderwerpen

Meer informatie:

MEER INFORMATIE
Home > Grensoverschrijdende samenwerking

Grensoverschrijdende samenwerking

Nederland beschikt over een groot grensgebied: zeven van de twaalf provincies grenzen aan het buitenland. Al meer dan vijftig jaar wordt er gewerkt aan het verbeteren van de grensoverschrijdende samenwerking (GROS). Daaruit zijn succesvolle samenwerkingsvormen gekomen, zoals de EUregio’s en de Benelux.

Grenzen en verschillen

Door taal- en cultuurverschillen en verschillen in wet- en regelgeving, zijn grenzen tussen landen nog steeds duidelijk aanwezig. Burgers in grensgebieden worden hier dagelijks mee geconfronteerd. Dit kan zorgen voor problemen op onder andere het gebied van wonen, werken, onderwijs en zorg. De oorzaak hiervan ligt bijvoorbeeld bij lidstaten die Europese richtlijnen verschillend interpreteren, of omdat bij nieuwe Europese wetgeving de concrete impact ervan op specifiek de grensregio’s niet altijd wordt voorzien.

Komt u een signaal tegen van knellende Europese regels bij grensoverschrijdende samenwerking? Geef deze dan door aan Europa decentraal via ons Signaleringsloket.

Financiële aspecten grensoverschrijdende samenwerking

Grensoverschrijdende samenwerking kent ook financiële aspecten, met name in de vorm van het benutten van Europese subsidies voor het stimuleren van grensoverschrijdende projecten. Meer informatie hierover en over het gebruik van het instrument van de Europese Groepering voor Territoriale Samenwerking (E(G)TS), vindt u onder Regionaal beleid en structuurfondsen, Europese territoriale samenwerking en EFRO.

Taskforce Grensoverschrijdende Samenwerking

In 2008 heeft de Raad voor het Openbaar Bestuur (Rob), op verzoek van de toenmalig minister van BZK, het advies ‘Besturen over Grenzen’ uitgebracht en bekeken hoe het GROS dossier steviger verankerd kon worden. Uit het advies kwam naar voren dat voor het oplossen van bepaalde knelpunten bij GROS het Rijk een grote rol kan spelen. Daarom werd onder meer voorgesteld om een Taskforce Grensoverschrijdende Samenwerking in te richten. Deze Taskforce had het doel om binnen een jaar de grootste knelpunten in de grensregio’s op te lossen. De grensregio’s, de buurlanden en de vakministeries hebben vervolgens de handen ineen geslagen om dit mogelijk te maken. De toenmalige knelpunten zijn later omgezet in actiepunten.

Ook na 2008 zijn er blijvend diverse actiepunten en beleidsvoorstellen ter stimulering van grensoverschrijdende samenwerking en ter oplossing van knelpunten geformuleerd. Meer hierover leest u onder Actiepunten. Meer informatie over de wijze waarop het GROS dossier is georganiseerd en welke actiepunten nog steeds worden ondernomen, vindt u onder Organisatie GROS.

Actualiteiten in Nieuwsbrief GROS

Het ministerie van BZK verstuurt maandelijks een digitale nieuwsbrief over grensoverschrijdende samenwerking. U kunt zich hier kosteloos abonneren. Voor meer informatie kunt u contact op nemen via postbus.gros@minbzk.nl. Onder Organisatie GROS (tabblad nieuws) vindt u een overzicht van de eerder uitgebrachte nieuwsbriefnummers.

MEER WETEN OVER DIT ONDERWERP?

Werkt u voor een decentrale overheid of het Rijk en hebt u een vraag over dit onderwerp? Neem dan contact op met de helpdesk van Europa decentraal:

STEL UW VRAAG


Meer informatie:

MEER INFORMATIE

Beleid Grensoverschrijdende samenwerking

Nieuws Grensoverschrijdende samenwerking

1 2 3 … 5

Het European Cross Border Mechanism: juridische en administratieve obstakels oplossen in grensregio’s

22 oktober 2018 Overige onderwerpen

Ruim 140 miljoen Europeanen wonen in de interne Europese grensregio’s. De interne markt heeft groei en welvaart gecreëerd maar grensregio’s blijven over het algemeen achter qua economische ontwikkeling. Er is een groot economisch potentieel dat onbenut blijft vanwege verschillende administratieve en juridische obstakels. De Europese Commissie heeft daarom een nieuw instrument voorgesteld: het European Cross-border Mechanism (ECBM), dat juridische en administratieve obstakels in een grensoverschrijdende context wil oplossen. Lees het volledige bericht

Online Interreg-platform: Good practices database

17 september 2018 Overige onderwerpen

In 1990 werd Interreg opgericht om samenwerking tussen regio’s binnen Europa te verbeteren. Het is een van de oudste en grootste subsidiefondsen dat samenwerking in projecten tussen nationale, regionale en lokale partijen uit verschillende lidstaten financiert. Het doel van Interreg is om gezamenlijke uitdagingen aan te pakken en gedeelde oplossingen te vinden op het gebied van milieu, onderwijs, gezondheid, onderzoek, transport en duurzame energie. Interreg V (periode 2014-2020) is de vijfde periode van het Interreg programma van Directoraat-Generaal Regionaal Beleid en Stadsontwikkeling (DG REGIO).

Lees het volledige bericht

Europese Rekenkamer onderzoekt gezondheidszorg in verschillende lidstaten

28 mei 2018 Informatiemaatschappij, Overige onderwerpen, Staatssteun

De Europese Rekenkamer is bezig met een controle van regelingen betreffende grensoverschrijdende gezondheidszorg in de Europese Unie. De controleurs van de Europese Rekenkamer brengen in kader van het onderzoek een bezoek aan vijf Europese lidstaten, waaronder Nederland. Het verslag van de controle zal waarschijnlijk in de eerste helft van 2019 worden gepubliceerd.

Lees het volledige bericht

Voortgangsrapport Europese Groepering voor Territoriale Samenwerking

3 april 2018 Overige onderwerpen

Ieder jaar publiceert het Europees Comité van de Regio’s een rapport over de ontwikkelingen omtrent het instrument van Europese Groepering voor Territoriale Samenwerking (EGTS). Een EGTS is een overkoepelend samenwerkingsverband voor grensoverschrijdende, transnationale en interregionale samenwerking binnen Europa. Uit het nieuwe rapport blijkt onder meer dat er in 2017 een stijging is geweest van het aantal territoriale samenwerkingen binnen Europa.

Lees het volledige bericht

Online platform voor stimuleren groei en cohesie in grensregio’s

19 februari 2018 Overige onderwerpen

De Europese Commissie heeft het online platform ‘Boosting EU border regions’ geopend om grensoverschrijdende samenwerking in de grensregio’s te stimuleren. Het platform biedt grensregio’s de gelegenheid om concrete knelpunten en oplossingen aan te dragen, goede voorbeelden uit te wisselen en kennis en ervaringen te delen.

Lees het volledige bericht

Nederland vecht Duitse tolheffing aan bij het Europees Hof van Justitie

15 december 2017 Overige onderwerpen, Vrij verkeer

Nederland voegt zich bij Oostenrijk in de zaak die bij het Europees Hof van Justitie is aangespannen tegen de Duitse plannen voor een tolvignet voor personenauto’s vanaf 2019. De geplande tol-invoering rekent een hogere prijs voor buitenlanders, aangezien Duitse automobilisten voor de hogere prijs van het vignet gecompenseerd worden. Wanneer de tolheffing wordt ingevoerd zullen vooral de grensregio’s hier hinder van ondervinden

Lees het volledige bericht

Enquête ITEM voor Grenseffectenrapportage 2018 (GROS)

11 december 2017 Overige onderwerpen

Ervaart u problematiek inzage wet- en regelgeving, beleid en handhaving op Europees, nationaal en regionaal niveau? Het is nu mogelijk om via de jaarlijkse enquête van ITEM dergelijke problematieken bij ITEM aan te leveren. Het raadplegen van stakeholders door middel van een enquête is een belangrijkste eerste stap voor de jaarlijkse ITEM Grenseffectenrapportage.

Lees het volledige bericht

ITEM Jaarconferentie: Frisse wind voor grensoverschrijdende samenwerking (GROS)

17 november 2017 Overige onderwerpen, Regionaal beleid en structuurfondsen

Zowel binnen de gehele Europese Unie, als in de grensregio’s neemt de aandacht voor grensoverschrijdende samenwerking (GROS) toe. Dit blijkt onder meer uit de Grenseffectenrapportage 2017 die op de jaarconferentie van het Institute for Transnational and Euregional Crossborder Cooperation and Mobility (ITEM) werd gepresenteerd. Deze jaarconferentie vond plaats op 10 november 2017.

Lees het volledige bericht

1 2 3 … 5

Praktijkvragen Grensoverschrijdende samenwerking

1 2

Mogen niet-EU-studenten zich in onze gemeente vestigen, terwijl ze in een naburige lidstaat studeren?

Praktijkvraag | 3 april 2018 | | Overige onderwerpen

Onze gemeente bevindt zich in een grensregio waar er sprake is van (bevolkings)krimp. Aan de andere kant van de grens is er echter veel activiteit op het gebied van onderwijs en onderzoek. Welke mogelijkheden zijn er voor onze gemeente – bijvoorbeeld op het gebied van het bieden van huisvesting aan buitenlandse studenten die aan de andere kant van de grens studeren –  om hier ook de vruchten van te plukken en met welke (Europese) regelgeving krijgen we te maken?

Bekijk het antwoord

Welke mogelijkheden zijn er om grensoverschrijdende energie te realiseren?

Praktijkvraag | 10 juli 2017 | | Duurzaamheid, milieu en klimaat, Overige onderwerpen

Onze regio oriënteert zich op de mogelijkheden om meer en beter samen te werken op het gebied van grensoverschrijdende energie(transitie). Zijn er al initiatieven genomen met betrekking tot grensoverschrijdende energietransitie? Welke kansen liggen er om grensoverschrijdende samenwerking op dit gebied te bevorderen?

Bekijk het antwoord

Is de Patiëntenrichtlijn van invloed op gemeentelijke zorgtaken en zorg over de grens?

Praktijkvraag | 22 september 2014 | | Overige onderwerpen

Inwoners van onze grensgemeente kunnen gezondheidszorg soms beter of sneller in het buitenland krijgen. Klopt het dat de Europese Patiëntenrichtlijn 2011/24/EU voor grensoverschrijdende gezondheidszorg mogelijkheden biedt om zorg in het buitenland te kunnen ontvangen en vergoed te krijgen? En welke invloed heeft deze richtlijn op de organisatie van gemeentelijke zorgtaken, gelet ook op de ontwikkelingen in de zorg en de aanstaande decentralisatie in 2015?

Bekijk het antwoord

Hoe kunnen we als gemeente gebruik maken van het samenwerkingsinstrument EGTS?

Praktijkvraag | 11 juni 2014 | | Overige onderwerpen, Regionaal beleid en structuurfondsen

Onze gemeente werd door een van onze partners bij de uitvoering van een programma voor territoriale samenwerking gewezen op de mogelijkheid om te kiezen voor het samenwerkingsinstrument ‘Europese Groepering voor Territoriale Samenwerking’. Wat is dit voor instrument en wat zijn de voorwaarden en voordelen om er gebruik van te maken?

Bekijk het antwoord

Waar kan een grensarbeider terecht voor meer informatie over sociale zekerheid en arbeidsrecht?

Praktijkvraag | 6 december 2013 | | Overige onderwerpen

Onze (grens)gemeente heeft met enige regelmaat te maken met informatieverzoeken van grensarbeiders. Zij willen specifiek meer duidelijkheid over sociale zekerheids- en arbeidsrechtelijke kwesties, die spelen wanneer zij werk komen verrichten in onze regio dan wel wanneer zij werk over de grens gaan verrichten. Bestaat hiervoor een informatiepunt?

Bekijk het antwoord

Hoe kan een buitenlands bedrijf voldoen aan de voorwaarde van een Gedragsverklaring bij een Europese aanbesteding?

Praktijkvraag | 22 november 2013 | | Overige onderwerpen

Bij een Europese aanbesteding heeft de provincie in de stukken opgenomen dat alle inschrijvers een Gedragsverklaring aanbesteden moeten verstrekken. Deze verklaring wordt door dienst Justis verstrekt. Buitenlandse bedrijven kunnen echter niet door dienst Justis gescreend worden en zij kunnen daarom geen Gedragsverklaring aanbesteden aanvragen. Een Duits bedrijf wil zich nu inschrijven op de aanbesteding en stelt de volgende vraag: hoe kunnen wij aan de voorwaarde gesteld in de aanbestedingsstukken aangaande het verstrekken van een Gedragsverklaring aanbesteden voldoen?

Bekijk het antwoord

1 2

Publicaties Grensoverschrijdende samenwerking

Actiepunten

Kamerbrief over Grensoverschrijdende samenwerking op het gebied van economie en arbeid, juli 2015
Voortgangsbrief GROS, februari 2015
Voortgangsbrief GROS, oktober 2012
Bijlage voortgangsbrief GROS, oktober 2012
Verslag Kamerdebat GROS, december 2011

Grenseffectentoets, Panteia 2014
Kansen aan de grens, VNG 2014
Advies wegnemen praktische belemmeringen bij grensoverschrijdende arbeid, 2013
‘Wij doen dat zo’: Onderzoek naar de grenseffecten van Europees beleid, Universiteit Leiden 2012
Benelux Almanak Grensoverschrijdende Samenwerking 2011-2015, Benelux 2011

GROS actielijsten

GROS actielijst Nederland/Vlaanderen, oktober 2012. Over dit document:

1) Deze lijst schept geen juridisch verbindende verplichtingen. Beide zijden engageren zich tot het leveren van een adequate inspanning om de knelpunten in deze lijst (de actiepunten) binnen 2 a 2,5 jaar op te lossen, dan wel om binnen deze periode forse voortgang te boeken. De monitoringspunten zullen op iets grotere afstand worden gevolgd.

2) De lijst is een dynamisch document. Beide zijden kunnen aangeven een punt van de lijst te willen afvoeren of – indien daarover overeenstemming bestaat – er een actiepunt of monitoringspunt aan toe te voegen. Ook kunnen Nederland en Vlaanderen bij onderlinge overeenstemming besluiten een monitoringspunt te verheffen tot actiepunt.

3) In Nederland zal het Ministerie van Binnenlandse Zaken primair verantwoordelijk zijn voor het monitoren van de voortgang; in Vlaanderen het Departement Internationaal Vlaanderen. Beide departementen houden daarover ook onderling contact.

4) De actie- en monitoringslijst is niet het enige instrument van Vlaams-Nederlandse grensoverschrijdende samenwerking. Vlaanderen en Nederland erkennen de grote, eigen, en intrinsieke waarde van een goede samenwerking en communicatie op alle bestuurlijke niveau’s en zij blijven deze samenwerking aanmoedigen en waar mogelijk faciliteren.

Kamerbrief ‘Stand van zaken Actielijst Nederland-Vlaanderen’, februari 2015

GROS Actielijst Nederland-Nedersaksen, januari 2014
GROS Actielijst Nederland – Noordrijn-Westfalen, december 2013

 

 

 

 

 

Wet- en regelgeving Grensoverschrijdende samenwerking

Wat is GROS?

Benelux- en de Anholt-overeenkomst

De Raad van Europa is de motor achter grensoverschrijdende samenwerking. In 1980 werd de Kaderovereenkomst van Madrid gesloten. Hierdoor hebben regionale en lokale overheden de mogelijkheid om op publiekrechtelijke basis over de grens samen te werken. Lidstaten kunnen zo bilaterale en multilaterale overeenkomsten sluiten over grensoverschrijdende samenwerking.

Er zijn twaalf bilaterale en multilaterale overeenkomsten opgesteld. Voor Nederland en zijn buurlanden zijn voornamelijk de Benelux-Overeenkomst en de Anholt-Overeenkomst van belang.

Europese Groepering voor Territoriale Samenwerking

De Verordening over Europese groepering voor territoriale samenwerking (EGTS) is op 1 augustus 2006 in werking is getreden. De verordening biedt de mogelijkheid een grensoverschrijdend lichaam op te richten met rechtspersoonlijkheid.

Juridisch instrument

Een EGTS is een juridisch instrument om grensoverschrijdende, transnationale of interregionale samenwerking tussen regionale of lokale overheden te vergemakkelijken. De leden van een EGTS kunnen lidstaten, regionale en lokale overheden en publiekrechtelijke instellingen zijn. De leden moeten uit ten minste twee lidstaten komen.

Met name landen die nog geen partij zijn bij de Kaderovereenkomst van Madrid of die geen bilateraal akkoord hebben afgesloten, kunnen gebruik maken van de verordening. Voor Nederland is de EGTS verordening daarom van minder toegevoegde waarde.

Structuurfondsprogramma’s

De EGTS-verordening is ontstaan nadat bleek dat lidstaten moeilijkheden ondervonden bij grensoverschrijdende samenwerking in het kader van de Europese structuurfondsprogramma’s. Bijzonder is dat de EGTS overheden voor het eerst de mogelijkheid biedt zich te verenigen in instanties uit verschillende landen, zonder dat daarvoor een internationale overeenkomst is getekend door de nationale parlementen.

Benelux Verdrag

Decentrale overheden kunnen via het Benelux Verdrag in de drie Beneluxlanden op publiekrechtelijke basis grensoverschrijdend samenwerken. Het eerste Benelux Verdrag werd in 1958 ondertekend voor een periode van vijftig jaar. Omdat er noodzaak was tot vernieuwing is een nieuw verdrag vastgesteld dat op 1 januari 2012 in werking is getreden. Het nieuwe verdrag is meer pragmatisch ingericht en beter afgestemd op de veranderende internationale en maatschappelijke context.

Hoofdthema’s Benelux-samenwerking

De nieuwe Benelux-samenwerking richt zich op drie hoofdthema’s:

  • interne markt en economische unie;
  • duurzaamheid;
  • justitie en binnenlandse zaken.

Disclaimer

De auteursrechten op de inhoud van deze website behoren toe aan Europa decentraal, tenzij expliciet anders is vermeld. Aan de op de website opgenomen en via de links te ontsluiten informatie kunnen geen rechten worden ontleend.

Europa decentraal heeft aan het opstellen van de inhoud van de pagina’s de nodige zorg besteed. Desondanks is het mogelijk dat de site onvolledig is of onjuistheden bevat. Europa decentraal aanvaardt daarvoor geen enkele aansprakelijkheid.

Europa decentraal aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid voor schade, hoegenaamd ook, direct of indirect veroorzaakt door de inhoud van de site of de inhoud van de pagina’s die door externe links beschikbaar zijn gemaakt.

X