Afval van elektrische en elektronische apparatuur (AEEA), zoals computers, televisies, koelkasten en mobiele telefoons, is een snel groeiende bron van afval. Elektrische en elektronische apparatuur bevat niet alleen schaarse en dure grondstoffen die kunnen worden hergebruikt, maar ook gevaarlijk materiaal dat goed moet worden beheerd om milieu- en gezondheidsproblemen te voorkomen. De Europese Unie heeft daarom regels op het gebied van AEEA opgesteld om het milieubeheer en grondstoffen efficiëntie te verbeteren.
Europees Elektronisch Afvalbeleid
Om de problemen met elektrische en elektronische apparatuur aan te pakken zijn er twee richtlijnen opgesteld:
- De AEEA-richtlijn (2012/19/EU), ook wel bekend als de WEEE-Richtlijn) biedt een wettelijk kader voor de inzameling en verwerking van AEEA. De AEEA-Richtlijn is in 2018 herzien (2018/849). Hierin is de rapportageplicht ten aanzien van de lidstaten aan de Commissie aangescherpt;
- De RoHS-richtlijn (2011/65/EU) over gevaarlijke stoffen in elektrische en elektronische apparatuur.
Het Europees beleid rust op drie pijlers: preventie, hergebruik en recycling.
AEEA-richtlijn: Afval van elektrische en elektronische apparatuur
Onder de Richtlijn zijn lidstaten onder andere verplicht om:
- Afval van elektrische en elektronische apparatuur in de vorm van ongesorteerd stedelijk afval tot een minimum te beperken;
- Een hoog niveau van gescheiden inzameling van AEEA te bereiken;
- Particuliere huishoudens en distributeurs de mogelijkheid te bieden om AEEA kosteloos in te leveren;
- Passende maatregelen te treffen om ervoor te zorgen dat consumenten kunnen deelnemen aan de inzameling van AEEA;
- Ervoor te zorgen dat particuliere huishouden de nodige informatie krijgen over de gescheiden inzameling van AEEA, de beschikbare inzamelpunten en hun rol in de bevordering van hergebruik, recycling en andere nuttige toepassingen van AEEA;
- Alle ingezamelde AEEA correct te verwerken;
- De verwijdering van gescheiden ingezamelde AEEA die nog geen passende verwerking heeft ondergaan te verbieden.
Ook stelt de richtlijn minimum inzamelingspercentages en rapportageverplichtingen.
RoHS richtlijn
De Richtlijn betreffende de beperking van het gebruik van bepaalde gevaarlijke stoffen in elektrische en elektronische apparatuur (RoHS Richtlijn; 2011/65/EU) bevat voorschriften die het gebruik van gevaarlijke stoffen in elektr(on)ische apparatuur beperken. De richtlijn stelt onder andere wettelijke grenzen aan de hoeveelheid lood, kwik en cadmium in producten. Door verminderd gebruik van gevaarlijke stoffen gaat bijvoorbeeld de recyclebaarheid en repareerbaarheid van elektronische apparatuur omhoog.
Nationaal beleid
De AEEA-richtlijn is in de Nederlandse wetgeving geïmplementeerd door de Regeling afgedankte elektrische en elektronische apparatuur. De RoHS richtlijn is onder andere geïmplementeerd in de Regeling gevaarlijke stoffen in elektrische en elektronische apparatuur. Daarnaast in het Bssa een stortverbod opgenomen voor Afgedankte elektrische en elektronische apparatuur.
Landelijk Afvalbeheerplan
In het Landelijk Afvalbeheerplan (LAP) is een sectorplan Afgedankt Elektrische en Elektronische Apparatuur opgenomen. Bij de minimumstandaarden en uitvoering van het beleid moet rekening worden gehouden met de aanwezigheid van Zeer Zorgwekkende Stoffen.
Decentrale relevantie
Bij de inzameling van AEEA spelen gemeenten een belangrijke rol: Gemeenten dragen zorg voor de gescheiden inzameling van AEEA van particuliere huishoudens. Ook moeten gemeenten een voorziening hebben waar burgers AEEA kosteloos kunnen aanbieden. Gemeenten kunnen de ingezamelde apparatuur vervolgens aanbieden aan een producentenorganisatie, of deze zelf ter verwerking aanbieden aan een daartoe vergund recyclingbedrijf.
