logo Europa decentraal
Menu
Onderwerpen > Staatssteun > Milieusteun
Zoeken
Staatssteun
Subonderwerpen

Meer informatie:

MEER INFORMATIE
Onderwerpen > Staatssteun > Milieusteun

Milieusteun

Decentrale overheden stimuleren ondernemingen op allerlei manieren om maatregelen te nemen die het milieu verbeteren, zoals het opwekken of gebruiken van duurzame energie. Voorbeelden waar overheden steun voor verleend hebben, zijn het boren naar aardwarmte of geothermie, de aanschaf van elektrische auto’s, hybride bussen en schone rondvaartboten en het opwekken van hernieuwbare energie met zonnepanelen en windmolens. Omdat milieubescherming en het stimuleren van duurzame energie prioriteit heeft voor Europa, is staatssteun voor initiatieven op deze terreinen onder voorwaarden toegestaan.

Beginsel vervuiler betaalt

In het milieurecht geldt het beginsel dat de kosten van het bestrijden van de vervuiling moeten worden gedragen door degenen die de vervuiling hebben veroorzaakt, tenzij de persoon die voor de vervuiling verantwoordelijk is, niet kan worden geïdentificeerd of krachtens de nationale of communautaire wetgeving niet aansprakelijk kan worden gesteld of niet tot de betaling van de kosten kan worden verplicht.

Staatssteunregels voor milieusteun

De voorwaarden voor milieusteun zijn vastgelegd in:

– Deel 7 in de Algemene Groepsvrijstellingsverordening (AGVV, Nr. 651/2014)
– Richtsnoeren voor staatssteun voor milieubescherming en energie 2014-2020 (Milieusteunkader of MESK, C(2014) 2322/3)

Verder kunnen ook de volgende regelingen van toepassing zijn op milieusteun:

– De-minimisvrijstelling, op steun onder de 200.000 euro per onderneming over drie belastingjaren;
– Richtlijnen garanties en leningen, op steun in de vorm van een garantie of lening;
– Kaderregeling voor O&O&I, op steun voor onderzoek, ontwikkeling en innovaties op milieugebied.

Milieusteun voor de landbouw

Milieusteun voor de landbouwsector (primaire productie) valt onder de staatssteunregels voor de landbouw. Milieu- en energiesteun aan de landbouw mag ook staatssteunproof worden gemaakt op basis van het MESK en de AGVV, mits de steun geen effect heeft op de primaire landbouw.

Meer weten over dit onderwerp?

Werkt u voor een decentrale overheid of het Rijk en hebt u een vraag over dit onderwerp? Neem dan contact op met de helpdesk van Europa decentraal:

STEL UW VRAAG

Meer informatie:

MEER INFORMATIE

Beleid Milieusteun

Milieusteun beleid

De doelstellingen van het Europese milieubeleid moeten door de Europese Commissie geïntegreerd worden in het staatssteunbeleid (art. 11 VWEU).

De vervuiler betaalt

In het staatssteunbeleid staat twee principes centraal: ‘de vervuiler betaalt’ en ‘internalisering van de kosten’. Ondernemingen moeten kosten die gepaard gaan met milieubescherming opnemen in hun productiekosten.

Interne markt

Staatssteun voor milieubescherming mag niet ten koste gaan van de concurrentie op de interne markt. De Commissie wil voorkomen dat slecht gerichte of onnodige staatssteun wordt toegekend. Bij de beoordeling en controle van milieusteun wordt de verstoring van de concurrentie afgewogen tegen het bereiken van milieudoelstellingen.

Milieusteun moet gericht zijn op de aanpak van marktfalen en een stimulerend effect hebben. Dit vloeit voort uit het Actieplan Staatssteun.

Jurisprudentie Milieusteun

Milieusteun

Milieusteun Staatssteun

PbEU, 30 november 2010. Provincie Limburg

Zaak C110/54. De provincie Limburg heeft een woningbouwstichting een ad hoc subsidie gegeven voor een energiebesparend en CO2 reducerend project. De kleine onderneming wil gasabsorptiewarmtepompen installeren op de daken van woonflats.

In het subsidiebesluit verwijst de provincie Limburg naar art. 21 lid 4 en 5 AGV. De subsidie dekt de extra kosten die nodig zijn om het hoge niveau van energiebesparing te bereiken. De provincie heeft de toegestane vereenvoudigde methode gehanteerd om extra kosten te berekenen (art. 21 lid 4 en 5 en art. 18 lid 6 en 7 AGV).

De provincie draagt 32% bij aan het project. Het steunbedrag blijft onder de toegestane drempel van 40%.

Nieuws Milieusteun

Eerste aanpassing POP3 bekendgemaakt

18 januari 2016 Regionaal beleid en fondsen Staatssteun

De Europese Commissie heeft op 6 januari 2016 ingestemd met de eerste aanpassing van het derde Plattelandsontwikkelingsprogramma 2014-2020 (POP3). In de eerste aanpassing komt onder meer een grote wijziging op het gebied van agrarisch natuurbeheer, meer EU-middelen voor water en aanvullende ondersteuning voor een aantal knelsectoren. De Nederlandse provincies zijn verantwoordelijk voor het verstrekken van POP3-subsidies.
Lees het volledige bericht

De MiliEUverkenner is weer up-to-date!

18 januari 2016 Aanbesteden EU-wijzer voor provincies Milieubeleid Staatssteun Vervoer

Wilt u voor uw gemeente, provincie of waterschap snel de stand van zaken omtrent milieuregelgeving vinden? Dat kan met de MiliEUverkenner! Alle informatie is nu nog makkelijker te vinden, want de MiliEUverkenner heeft een andere indeling. Europa decentraal wil de milieuexperts hartelijk danken voor hun bijdrage, omdat zij meerdere malen per jaar een inhoudelijke bijdrage leveren aan de MiliEUverkenner.
Lees het volledige bericht

Franse zaak toont ruime steunmogelijkheden onderzoeksprojecten

7 april 2014 Staatssteun

Decentrale overheden kunnen onderzoeksprojecten financieel steunen zonder de staatssteunregels te overtreden. Voorwaarden daarbij zijn dat deze projecten bijdragen aan Europese doelstellingen op het gebied van wetenschap en milieu en er geen sprake is van een buitensporige verstoring van de concurrentie op de interne markt. Dit blijkt uit goedkeuring door de Europese Commissie van Franse steun aan een onderzoeksprogramma op het gebied van groene chemie.

Lees het volledige bericht

Commissie: ‘staatssteun aan duurzame energie tot minimum beperken’

22 november 2013 Klimaat Staatssteun

Staatssteun aan duurzame energie moet tot een minimum worden beperkt. De Europese Commissie heeft 5 november twee richtsnoeren gepubliceerd inzake overheidsinterventies op de energiemarkt omdat zij subsidiëring van duurzame stroom marktverstorend vindt werken. De staatssteunregels bieden decentrale overheden momenteel nog vrijstellingen op het staatssteunverbod voor steun aan hernieuwbare energie en energiebesparing.

Lees het volledige bericht

Praktijk Milieusteun

Milieusteun praktijk

Vrijgestelde steunmaatregelen onder de AGVV

Enkele voorbeelden van vrijgestelde steunmaatregelen onder de AGVV zijn:

– Energiebesparing woningcorporatie, provincie Limburg;
– Subsidieregeling ‘stimulering verbetering luchtkwaliteit’, provincie Noord-Holland;
– Eenmalige subsidie NUON Helianthos voor flexibele zonnecellen, stadsregio Arnhem-Nijmegen;
– Bio-energiecentrale Meerhoven, gemeente Eindhoven;
– Subsidie aan Biomassacentrale Treurenburg, provincie Noord-Brabant;
– Garantiefonds Energie, provincie Utrecht.

Zie Voorbeelden van vrijgestelde steunmaatregelen onder de AGVV voor uitgebreide informatie over bovenstaande voorbeelden.

Goedgekeurde steunmaatregelen onder de Richtsnoeren

Enkele voorbeelden van goedgekeurde steunmaatregelen onder de Richtsnoeren zijn:

– Beschikkingen over windenergie;
– Nederlandse garantiefaciliteit voor geothermische energie;
– Subsidieregeling Vitaal, provincie Gelderland;
– Warmtebedrijf NV, gemeente Rotterdam;
– Eneco duurzame energie, provincie Zuid-Holland.

Zie Voorbeelden van goedgekeurde steunmaatregelen onder de Richtsnoeren voor uitgebreide informatie over bovenstaande voorbeelden.

Beschikkingen over windenergie

In 2011 keurde de Europese Commissie een reeks Nederlandse steunmaatregelen voor windenergie goed op basis van de Richtsnoeren:

– Aid for offshore wind farm Buitengaats (SA.31961);
– Aid for offshore wind farm Zee energie (SA.31962);
– Wind farm project Acousticon (SA.32855);
– Creil (SA.32856);
– Zuidermeerdijk (SA.32857);
– Wind farm project VWW (SA.32858);
– Westermeerwind (SA.32859).

Deze beschikkingen zijn nog niet gepubliceerd.

Praktijkvragen Milieusteun

Hoe werken de staatssteunregels bij een niet-marktconforme lening?

Praktijkvraag | 5 september 2016 | | Staatssteun

Onze gemeente wil milieusteun verlenen aan een bedrijf voor het aanbrengen van warmtecollectoren op het dak van een groot kantoorpand. De gemeente wil de steun niet als een subsidie verlenen, maar deze in de vorm van een niet-marktconforme lening gieten. Het voordeel dat het bedrijf krijgt dankzij een lage, niet-marktconforme rente is gelijk aan de hoogte van het oorspronkelijke subsidiebedrag. De lening wordt hoger dan het aanvankelijke subsidiebedrag. Is dit toegestaan volgens de staatssteunregels?

Bekijk het antwoord

Zijn Green deals staatssteunproof?

Praktijkvraag | 19 juni 2013 | | Staatssteun

Onze gemeente neemt deel aan een Green Deal met als doel het opknappen van bestaande gebouwen om energiebesparing te bereiken. Aan deze Green Deal nemen het Rijk, marktpartijen, gemeenten, woningcorporaties en provincies deel. Naast kennisdeling en informatieuitwisseling steken deze partijen financiële middelen in het opknappen van gebouwen. Wij vroegen ons af of de Green Deals standaard staatssteunproof zijn?

Bekijk het antwoord

Kan ons waterschap (staats)steun verlenen aan een energieberijf voor energiebesparingen?

Praktijkvraag | 31 januari 2013 | | Staatssteun

Ons waterschap wil aan een energiebedrijf steun verlenen voor het uitvoeren van energiebesparende maatregelen. Het energiebedrijf zal oppervlaktewater oppompen en het koelproces van een groot aantal kantoren verzorgen. Het toedienen van ijzerchloride (defosfateringsproces) komt voor de rekening van het waterschap. Door dit proces kan het energiebedrijf koelwater afkomstig van de koudeproductiecentrale lozen en koud water leveren aan haar klanten. Is hier sprake van staatssteun?

Bekijk het antwoord

Is subsidie voor plaatsing slow fill installaties staatssteun?

Praktijkvraag | 30 januari 2013 | | Staatssteun

Onze provincie kreeg een subsidieaanvraag van een energiebedrijf dat aardgasvervangers produceert. Het bedrijf, dat ook aardgasvulinstallaties maakt en exploiteert, vraagt een subsidie van € 1,5 miljoen om slow fill installaties te plaatsen. Auto’s, taxi’s en bussen die op natural gas rijden, kunnen aan deze installaties tanken. Houdt een subsidie aan dit bedrijf staatssteun in? Zo ja, zijn er uitzonderingen op basis waarvan de provincie de subsidie toch kan geven, bijvoorbeeld staatssteunregels op het gebied van milieu?

Bekijk het antwoord

Mag onze gemeente steun verlenen voor de afvang, transport en opslag van CO2?

Praktijkvraag | 30 januari 2013 | | Staatssteun

De gemeente wil subsidie verlenen aan een project op het gebied van CO2 afvang, transport en opslag. Het betreft een voorbereidingstraject voor investeringen in transport en opslagfaciliteiten. Wordt CO2 afvang, transport en opslag gezien als milieubeschermingsmaatregel? Mag de gemeente steun verlenen aan dit project binnen de kaders van de Algemene Groepsvrijstellingsverordening (AGVV) of de Richtsnoeren Milieusteun?

Bekijk het antwoord

Moet steun aan een CO2-reductie en energiebesparingsproject gemeld worden als staatssteun?

Praktijkvraag | 9 januari 2013 | | Klimaat | Staatssteun

Onze gemeente wil een project te financieren waarmee CO2-reductie en energiebesparing wordt nagestreefd. Het betreft een systeem tussen een aantal bedrijven op een bedrijventerrein, om de restwarmte die bij industriële processen vrijkomt te kunnen gebruiken voor de verwarming van andere bedrijven op het terrein. Er wordt een overeenkomst met de deelnemende bedrijven gesloten die gebruik maken van het systeem en het systeem wordt door een exploitant aangelegd.

Moeten we dit project melden als staatssteun bij de Europese Commissie, of kunnen we aan de voorwaarden voor vrijstelling van melding voldoen?

Bekijk het antwoord

Moet subsidie aan een waterschap worden gekwalificeerd als staatssteun?

Praktijkvraag | 7 januari 2013 | | Staatssteun

In het kader van een project voor verbetering van het natuurherstel in een waterwinningsgebied verleent de provincie een subsidie van € 2 miljoen aan een waterschap. Het waterschap zal diverse werkzaamheden uitvoeren, zoals de verplaatsing van de waterwinning naar een ander gebied. Er wordt nu gesteld dat het subsidiebesluit wellicht gekwalificeerd moet worden als staatssteun. Is dat inderdaad zo?

Bekijk het antwoord

Publicaties Milieusteun

Milieusteun publicaties

Factsheet Green Deals, met welke staatssteun-, aanbesteding- en mededingingsregels krijgen decentrale overheden bij Green Deals te maken?
Pluk de vruchten van de interne markt, Europa decentraal en Universiteit Utrecht, paragraaf 5.6.2 bevat mogelijkheden van het milieusteunkader
Europese milieuwetgeving en decentrale overheden, Europa decentraal, deel IV bevat de verhouding tussen Europese milieudoelen en de interne markt
Lokale Duurzame Energiebedrijven, wetten en regels
1001 vragen over staatssteun, Europa decentraal
Informatiewijzer Staatssteun, ministerie van BZK en Europa decentraal
Veelgestelde vragen Richtsnoeren milieusteun
EU-regels voor milieusteun flink verruimd, Energy Magazine 2008, met de betekenis van de nieuwe Richtsnoeren voor milieusteun
Two Dutch cases on State aid and soil rehabilitation, Competition Policy Newsletter, nr. 1 2007, p. 130-133. De belangrijkste beschikkingen waarin Nederlandse steunregelingen voor bodemsanering worden goedgekeurd
‘Biofuels en staatssteun: Staatssteun als financiële brandstof voor biobrandstoffen’, Nederlands tijdschrift voor energierecht, nr. 5/6 2007, p. 256-263. Met een uiteenzetting over de mogelijkheden die binnen staatssteunkaders bestaan voor biobrandstoffensteun