Aanbesteden

HvJ-EU, 16 juli 2010. Prejudiciële zaak C-269/10. Deze zaak gaat over het verzoek om vernietiging van het besluit om een opdracht voor de levering van maaltijdcheques te gunnen aan Le Chèque Déjeuner CCR. Gesteld wordt dat het opgenomen voorkeursrecht in strijd is met de doelstellingen van richtlijn 2004/18/EG.

Acoset SpA

Aanbesteden Inbesteden

HvJ-EU, 15 oktober 2009. Zaak C-196/08. In deze zaak moet het Hof beslissen of het Europees recht zich verzet tegen het rechtstreeks gunnen van een openbare dienst aan een gemengde publiekprivate vennootschap, via een (quasi-)inbesteding. De vennootschap was speciaal opgericht voor de verlening van de dienst en de private onderneming is geselecteerd via een aanbestedingsprocedure. In een dergelijk geval is dubbel aanbesteden niet nodig.

Aeroporto Valerio Catullo di Verona Villafranca

Aanbesteden Dwingende spoed

HvJ-EU, 3 november 2015. Prejudiciële zaak C-485/15. In deze zaak gaat het om een ministerieel besluit van de ministeries van Economische Zaken en Infrastructuur en Milieu in Italië voor het toewijzen van het volledige beheer van een luchthaven voor de duur van veertig jaar. Deze concessie is toegewezen zonder aanbestedingsprocedure met mededinging. De verwijzende rechter vraagt zich daarop het volgende af: ‘Staan de beginselen van non-discriminatie, gelijke behandeling, transparantie, bekendmaking, mededinging in de weg aan het ministerieel besluit?’

AGESP/Carbothermo

Aanbesteden Inbesteden

HvJ-EG, 11 mei 2006. Zaak C-340/04. In deze zaak stelt het Hof voorwaarden op om aan het zogenaamde merendeelcriterium (het tweede Teckelcriterium) bij quasi-inbesteden te voldoen. Lees meer

Ahrend Inrichten BV tegen CBS

Voorzieningenrechter rechtbank ’s-Gravenhage, 2 juni 2009. Zaak KG ZA 09-650. In deze zaak werd een beroep op dwingende spoed goedgekeurd. De levering van kantoormeubilair werd door het CBS aanbesteed. Kembo schreef zich in met eigen spullen en spullen van onderaannemer Gispen. Kembo kreeg de opdracht, maar ging failliet. CBS sloot daarop een overeenkomst met Gispen, de afspraken die gemaakt waren met Kembo konden worden voortgezet. Het CBS beriep zich op spoedeisendheid.

Ambisig

Aanbesteden Gunningscriteria

HvJ-EU, 28 januari 2014. Prejudiciële zaak C-601/13. Deze zaak gaat over de vraag of het verenigbaar is met richtlijn 2004/18/EG dat bij de aanbesteding van intellectuele diensten een factor wordt opgenomen die strekt tot beoordeling van de teams die de inschrijvers specifiek voorstellen voor de uitvoering van de opdracht. Hierbij wordt rekening gehouden met de samenstelling van de respectievelijke teams en de ervaring en curricula van deze leden.

Ambisig tegen Nersant (POR)

HvJ-EU, 25 maart 2015. Zaak C-601/13. In deze zaak gaat het Hof in op de vraag of de kwaliteit van het team als gunningscriterium gehanteerd mag worden. Bij dit criterium wordt rekening gehouden met de samenstelling, de ervaring en de curricula van (de leden van) het team. Het Hof maakt duidelijk dat de kwaliteit van het team als gunningscriterium mag worden opgenomen in de aankondiging van de opdracht.

Aanbesteden Rechtstreekse werking

Ambisig-AICP

Conclusie AG Wathelet, 3 maart 2016. Zaak C-46/15. In deze conclusie van de Advocaat-Generaal (AG) Wathelet geeft de AG het HvJ-EU in overweging de prejudiciële vraag die het Portugese gerecht voorlegde over mogelijke rechtstreekse werking van artikel 48 van richtlijn 2004/18 (over technische bekwaamheid) stelde, als volgt te beantwoorden: ‘Artikel 48, lid 2, onder a, ii, tweede streepje van richtlijn 2004/18 moet aldus worden uitgelegd dat, bij gebreke van omzetting daarvan in nationaal recht, particulieren er rechten aan kunnen ontlenen die zij tegenover de aanbestedende diensten kunnen inroepen in het kader van geschillen die bij de nationale rechter aanhangig zijn, op voorwaarde dat de betrokken aanbestedende dienst voldoet aan het begrip staat in de zin van de rechtspraak van het Hof.’

Ambsig

HvJ-EU, 13 mei 2015. Prejudiciële zaak C-601/13. Deze zaak gaat over de artikelen 44 tot en met 48 en 53 van richtlijn 2004/18/EG. Bij een aanbesteding is in de voorwaarden opgenomen dat de opdracht zal worden gegund aan de economisch voordeligste inschrijver, en zijn de wegingsfactoren beschreven. Ambsig doet mee maar wint de aanbesteding niet. Zij constateert dat het gunningscriterium in strijd is met richtlijn 2004/18. De Portugese rechter vraagt het volgende aan het Hof: Is het verenigbaar met richtlijn 2004/18/EG dat bij een aanbesteding wordt voorzien in een factor die strekt tot de beoordeling van de teams die de inschrijvers specifiek voorstellen voor de uitvoering van de opdracht, waarbij rekening wordt gehouden met de samenstelling, de aangetoonde ervaring en de curricula van de leden van die teams?

Apochetefseos

HvJ-EU, 25 februari 2009. Prejudiciële zaak C-570/08. Deze zaak gaat over de rechtsbeschermingrichtlijn 89/665/EEG, vernietiging van gunning van een opdracht. Een samenvatting van de uitspraak vindt u onder jurisprudentie rechtsbeschermingsrichtlijn.

Asemfo Tragsa

Aanbesteden Inbesteden

HvJ-EG, 19 april 2007. Zaak C-295/05. Het gaat in deze zaak om de uitleg van het toezichtcriterium en het merendeelcriterium (de Teckelcriteria) bij quasi-inbesteden. Met betrekking tot het toezichtcriterium heeft het Hof bepaald dat de verdeling van het aandeel in een gezamenlijke vennootschap niet bepalend hoeft te zijn voor welke instanties toezicht kunnen uitoefenen zoals op haar eigen diensten. Met betrekking tot het merendeelcriterium stelt het Hof dat de onderneming het merendeel van haar werkzaamheden dat zij verricht voor de publieke vennoten. Zij hoeft de werkzaamheden niet noodzakelijkerwijs voor het ene of het andere lichaam te verrichten.

VNG-reactie op Voorstel tot wijziging van de Aanbestedingswet 2012

Nederlandse standpunten Aanbesteden

Aanbestedingswet

Concessies Nederlandse standpunten

Reactie VNG, UvW en IPO (maart 2012) op nieuwe richtlijnvoorstellen
BNC-Fiches 13 en 14 (januari 2012) Nederlandse standpunten

Inbesteden

Position paper, VNG, IPO en UvW over de voorstellen voor een nieuwe aanbestedingsrichtlijn

Nieuws Aanbesteden

Mededeling van de Europese Commissie over het tegengaan van collusie bij aanbestedingen

29 maart 2021 Aanbesteden Europees mededingingsrecht

Collusie, ook bekend als kartelvorming – door ondernemingen die deelnemen aan aanbestedingen – blijft vaak onopgemerkt en kan de aanbestedende (decentrale) overheid veel geld kosten. Dat constateert de Europese Commissie in een recent gepubliceerde mededeling. Met de mededeling wil de Commissie samenwerking tussen aanbestedende diensten en mededingingsautoriteiten bevorderen en aanbestedende diensten helpen hun capaciteit om collusie tegen te gaan te verbeteren. Ook bevat de mededeling nieuwe richtsnoeren over de wijze waarop (decentrale) overheden de facultatieve uitsluitingsgrond inzake collusie, zoals geformuleerd in de Europese Aanbestedingsrichtlijnen, kunnen toepassen.

Maatregelenpakket voor verbetering rechtsbescherming bij aanbesteden voorgesteld

22 februari 2021 Aanbesteden

Er komt een verplichte klachtenregeling bij aanbestedende diensten om de rechtsbescherming van ondernemers bij aanbesteden te verbeteren. Dit is één van de uitwerkingen van het voorgestelde maatregelenpakket voor verbeterde rechtsbescherming bij aanbesteden. Het kabinet is al een aantal jaar bezig om de aanbestedingspraktijk tussen gemeenten en bedrijven die meedoen aan een aanbesteding te verbeteren. De ministerraad is nu akkoord met het voorstel van staatssecretaris Mona Keijzer van Economische Zaken en Klimaat over de uitwerking van het maatregelenpakket.

Nieuw plan voor Maatschappelijk Verantwoord Inkopen: ‘opdrachtgeven met ambitie, inkopen met impact’

1 februari 2021 Aanbesteden Sociaal domein

Het Rijk heeft een nieuw plan voor Maatschappelijk Verantwoord Inkopen (MVI) gepresenteerd. Met het plan wil de overheid meer vraag naar duurzame, sociale en innovatieve producten en diensten creëren om zo het aanbod van marktpartijen te verduurzamen. Het plan heet ‘Opdrachtgeven met ambitie, inkopen met impact’ en loopt voor de periode 2021-2025.

Circulair bouwen en aanbesteden: het CBCI project

2 november 2020 Aanbesteden Grensoverschrijdende samenwerking (GROS) Klimaat Milieu

Groene overheidsopdrachten worden een belangrijker instrument om de milieu- en klimaatambities van de EU te verwezenlijken. Het Circular Bio-based Construction Industry (CBCI) project heeft als doel praktische oplossingen te bieden voor het versnellen van de circulaire bio-gebaseerde bouw. Kenniscentrum Europa decentraal maakte een uitgebreid overzicht op van het Europees recht en beleid op het gebied van circulaire en bio-gebaseerde bouw. Lees het volledige bericht

Advies CVAE over het volgen van een SAS-procedure

27 september 2020 Aanbesteden

Decentrale overheden moeten bij aanbestedingen zorgvuldig zijn bij het kiezen van een CPV-code. In de praktijk gaan decentrale overheden er soms onterecht vanuit dat de verlichte procedure voor sociale en andere specifieke diensten ook voor reguliere diensten gebruikt kan worden. De Commissie van Aanbestedingsexperts benadrukt in een recent advies dat de reikwijdte van de SAS-procedure beperkt is. Lees het volledige bericht

Wijziging wet Bibob per 1 augustus: meer mogelijkheden om integriteit aanbestedingen te controleren

29 juli 2020 Aanbesteden

De gewijzigde wet Bibob (Bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur) treedt op 1 augustus 2020 in werking. Lees het volledige bericht

Herziening Jeugdwet eerder in consultatie

24 juli 2020 Aanbesteden Sociaal domein

De herziening van de Jeugdwet is eerder dan verwacht in consultatie gegaan. Hoewel het er eerder op leek dat de consultatie na de zomer zou plaatsvinden, is deze toch al op 10 juli gestart. Omdat de consultatie nu samenvalt met de vakantieperiode van sommige regio’s is de termijn gesteld op ruim 8 weken. De termijn loopt nog tot 6 september. Het belangrijkste doel van de consultatie is om door middel van meer focus op regionale samenwerking de randvoorwaarden van het jeugdstelsel te verbeteren.

Wijziging Gids Proportionaliteit: op voorhand uitsluiten van een tenderkostenvergoeding is disproportioneel

6 juli 2020 Aanbesteden

Na eerder onderzoek is naar voren gekomen dat het op voorhand uitsluiten van een tenderkostenvergoeding bij te laat ingetrokken aanbestedingen in strijd is met het proportionaliteitsbeginsel. Om deze reden is de Adviescommissie Gids Proportionaliteit gevraagd de Gids Proportionaliteit aan te passen. De Gids Proportionaliteit is daarom per 1 juli 2020 gewijzigd. Ook is per dezelfde datum een aantal (niet inhoudelijke) wijzigingen in het Aanbestedingsreglement Werken (ARW) aangebracht. Dat heeft het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat op 29 juni bekendgemaakt. Lees het volledige bericht

Producten EU Urban Agenda Partnerschap voor Innovatief Aanbesteden

8 juni 2020 Aanbesteden

Afgelopen maand heeft het Partnerschap voor Innovatief Aanbesteden van de EU Urban Agenda zijn producten gepubliceerd. Deze producten zijn het resultaat van het al eerder gepubliceerde actieplan voor een innovatieve aanbestedingsstrategie die kan worden geïntegreerd in het algemene management van decentrale overheden. Het actieplan heeft in zeven documenten geresulteerd.

Overheden in Europa maken te weinig gebruik van duurzaam aanbesteden

6 mei 2020 Aanbesteden Klimaat Milieu

Overheden maken onvoldoende gebruik van de mogelijkheden om duurzame-, sociale en innovatiegerichte overwegingen op te nemen in aanbestedingen. Dat blijkt uit een briefing van de Europese Commissie over duurzaam aanbesteden in de EU. Aangezien overheidsopdrachten kunnen bijdragen aan het behalen van de klimaatdoelstellingen van Parijs en de circulaire economie-ambities van de EU, is het advies is om het aantal verplichte groene aanbestedingen te verhogen. Ook moeten er duidelijkere richtlijnen en instrumenten komen om ambtenaren rechtszekerheid te bieden op het gebied van duurzame overheidsopdrachten.

Europese Commissie publiceert aanbestedingsrichtsnoeren voor aankoop van noodzakelijke goederen, diensten en werken door coronacrisis

7 april 2020 Aanbesteden

Overheidsinkopers staan in de huidige noodsituatie onder enorme druk. Met de op 1 april gepubliceerde richtsnoeren wil de Commissie overheden laten zien dat het bestaande Europese aanbestedingskader voldoende flexibiliteit biedt om essentiële overheidsopdrachten binnen korte tijd aan te schaffen.

Praktijk Aanbesteden

Breedband en aanbesteden

Decentrale overheden kunnen veel van elkaar leren op het gebied van aanbestedingsvraagstukken die in breedbandprojecten kunnen spelen. In de handreikingen breedband en in het onderstaande treft u een aantal praktijkvoorbeelden van breedbandzaken in Nederland.

Om aan te kunnen geven hoe de Europese Commissie over staatssteun oordeelt in breedbandzaken, is het noodzakelijk haar beschikkingen over dit onderwerp te bestuderen. Zie verder het dossier breedband en staatssteun.

Praktijkvoorbeelden breedband in Nederland

Breedband Eindhoven (Eindhoven)
Community Network (Groningen)
ICT Center (Leeuwarden)
Wireless Leiden (Leiden)
Ons Net Nuenen (Nuenen)
Pilot Nesselande en BBnet
Breedband Tilburg (Tilburg)
Breedband Zwolle (Zwolle)

Inbreukprocedures praktijk

2009, Noord-Holland:

De Europese Commissie grijpt in bij koffiecontract van de provincie Noord-Holland. De Commissie stelt dat de openbare aanbestedingsprocedure die de provincie Noord-Holland heeft uitgeschreven voor de levering en het beheer van koffieautomaten niet voldoet aan de regels inzake overheidsopdrachten die voortvloeien uit Richtlijn 2004/18/EG.

Inbreuk provincie

Noord-Holland heeft naar de mening van de Commissie inbreuk gepleegd op de bepalingen betreffende de technische specificaties en de selectie- en gunningscriteria uit deze richtlijn. Met name het stellen van eisen aangaande keurmerken betreffende duurzame inkoop staat in deze zaak onder de aandacht (biologische of fairtradeproducten). In mei 2010 bericht de Commissie dat zij Nederland voor het HvJ EU daagt.

Conclusie

Op 15 december 2011 is de conclusie van Advocaat Generaal Kokott verschenen (zie zaak C-368/10 onder jurisprudentie Milieucriteria).

2009, Eindhoven:

De Commissie spreekt gemeente Eindhoven aan op een gebiedsontwikkelingsproject. Het gaat om de gunning van een concessieovereenkomst voor openbare werken betreffende de bouw van een gemeenschapscentrum dat bekend is als het “Doornakkers Centrum”. De Commissie is van mening dat dit contract is gegund zonder openbare aanbestedingsprocedure, die door de EU-regels inzake overheidsopdrachten is voorgeschreven.

Concessieovereenkomst voor werken

Volgens de Commissie is het contract een concessieovereenkomst voor openbare werken betreft en daarom op grond van Richtlijn 2004/18/EG inzake openbare aanbestedingen had moeten worden gegund na de publicatie van een aankondiging in het Officiële Publicatieblad van de EU en het voltooien van een aanbestedingsprocedure. De Commissie merkt op dat de concessieovereenkomst niet alleen de verkoop van grond als voorwerp heeft en dat het werk aan de door de gemeente bepaalde voorwaarden voldoet.

Realisatie gebouwen en parkeerplaatsen

De overeenkomst verbindt de ontwikkelaar er onder meer toe een bepaald aantal gebouwen van een bepaalde omvang en een bepaald aantal parkeerplaatsen te realiseren. De vraag of de betrokkenheid van de gemeente bij het project op het publiek recht is gebaseerd, heeft volgens de Commissie voor de EU-regels inzake openbare aanbestedingen geen belang.

Hoewel de ontwikkelaar het vastgoed op eigen risico en voor eigen rekening bouwt en van de gemeente geen betaling ontvangt, is de Commissie van oordeel dat de gemeente Eindhoven de ontwikkelaar een exploitatierecht heeft verleend in de betekenis van Richtlijn 2004/18/EG. De ontwikkelaar krijgt namelijk een op maat gesneden bouwvergunning die hem het recht geeft de in de samenwerkingsovereenkomst bepaalde werken te realiseren en te exploiteren.

In juni 2010 bericht de Commissie dat zij Nederland voor het HvJ EU daagt in deze zaak. Op 11 april 2013 is de conclusie van Advocaat Generaal Wathelet verschenen (zaak C-576/10). De uitspraak van het Hof van Justitie EU is gedaan op 11 juli 2013. De Commissie wordt door het Hof in het ongelijk gesteld.

2010, Ede:

De Commissie vraagt Nederland de EU regelgeving na te leven bij vastgoedproject in Ede. De gemeente Ede heeft verschillende contracten voor het project “Het Nieuwe Landgoed” aan één ontwikkelaar gegund zonder een Europese aanbesteding uit te schrijven. De ontwikkelaar kreeg de opdracht een centrum met commerciële en sociale functies te bouwen. Dit omvat onder meer een sporthal, 1 168 parkeerplaatsen en 648 woningen, waaronder 60 sociale woningen. De totale waarde van de contracten bedroeg ongeveer € 140 miljoen.

Overheidsopdrachten voor werken

De Commissie is van oordeel dat hier sprake is van overheidsopdrachten voor de uitvoering van werken en van een concessieovereenkomst voor openbare werken en dat aan de gunning van deze contracten een aankondiging in het Publicatieblad van de EU en een aanbestedingsprocedure hadden moeten voorafgaan. Volgens de Commissie heeft Nederland door het niet volgen van een dergelijke aanbestedingsprocedure niet voldaan aan zijn verplichtingen uit hoofde van de EU-regels inzake openbare aanbestedingen.

Het hoofddoel was van de contracten niet de verkoop van grond, maar wel de uitvoering van werken, wat onder de EU-wetgeving inzake overheidsopdrachten valt. Aangezien de ontwikkelaar bepaalde zones diende te ontwikkelen, besliste de gemeente welke gebouwen moesten worden opgetrokken.

Initiatief door gemeente

Bovendien heeft de gemeente Ede het initiatief voor de realisatie van het project genomen en ging de invloed van de gemeente op het project veel verder dan de loutere uitoefening van haar stedenbouwkundige bevoegdheden. Hoewel de ontwikkelaar het project op eigen risico en voor eigen rekening moet realiseren en van de gemeente geen rechtstreekse betaling ontvangt, is de Commissie van oordeel dat de gemeente Ede de ontwikkelaar een exploitatierecht heeft verleend in de zin van de EU-wetgeving inzake overheidsopdrachten, aangezien de ontwikkelaar een op maat gesneden bouwvergunning krijgt die hem het recht geeft de in het contract bepaalde werken te realiseren en te exploiteren.

Bepaalde delen van het project – de sporthal en een aantal parkeerplaatsen – worden rechtstreeks gefinancierd door de gemeente. Volgens de Commissie levert de opdracht de gemeente Ede bovendien een duidelijk en rechtstreeks economisch voordeel op in de zin van de rechtspraak van het Hof van Justitie in een vergelijkbare zaak (Helmut Muller).

Beëindiging inbreukprocedure

Op 19 mei 2011 laat de Europese Commissie weten dat de ingebrekestellingsprocedure wordt beëindigd. Naar aanleiding van het met redenen omkleed advies van de Commissie (IP/10/1233) hebben de Nederlandse autoriteiten besloten de contracten met betrekking tot de bouw van de sporthal en de aanleg van de parkeerplaatsen te annuleren. Ook de verplichtingen inzake de bouw van de woningen en het centrum met commerciële en sociale functies zijn uit het contract verwijderd.

Herziene contract

Het herziene contract heeft daardoor nu nog alleen betrekking op de verkoop van grond en niet op werken. In het licht van het arrest van het Hof van Justitie in de zaak Helmut Müller (zaak C-451/08) moet het contract dan ook niet meer als een concessieovereenkomst voor openbare werken worden beschouwd. Een soortgelijke inbreukprocedure in verband met een grondontwikkelingsproject in de Nederlandse gemeente Eindhoven is momenteel in behandeling door het HvJ EU (IP/10/679).

Verklaring BZK

Op 31 mei 2011 brengt het ministerie van BZK een verklaring uit in reactie op het persbericht van de Commissie van 19 mei 2011. Nederland heeft als standpunt dat de realisatieovereenkomst met betrekking tot Het Nieuwe Landgoed geen overheidsopdracht tot de uitvoering van een werk en ook geen concessieovereenkomst voor openbare werken is, zoals door de Europese Commissie betoogd.

2010, Nederland:

De Commissie vraagt Nederland de EU-regelgeving na te leven bij openbare aanbestedingen van brandverzekeringen. In Nederland bestaat er een algemene administratieve praktijk om openbare brandverzekeringscontracten te gunnen via onderhandelingen na bekendmaking van een aankondiging van een opdracht. Hoewel een dergelijke procedure in principe open staat voor alle belangstellenden, zorgt het feit dat er wordt onderhandeld tussen de overheid en individuele kandidaten voor aanzienlijk meer risico’s wat de gelijke behandeling van de kandidaten betreft dan een openbare of niet-openbare aanbestedingsprocedure, de standaardprocedures waarin het EU-recht voorziet. Bovendien is een gunning via onderhandelingen veel minder transparant.

EU-regels inzake overheidsopdrachten

Op grond van de EU-regels inzake overheidsopdrachten mogen overheden slechts in uitzonderlijke gevallen een contract via onderhandelingen gunnen. Het algemene gebruik van deze procedure voor brandverzekeringen strookt volgens de Commissie niet met deze regels.

Bovendien merkt de Commissie op dat de Nederlandse autoriteiten niet alle verplichte informatie, zoals de naam van de onderneming waaraan het contract is gegund en de totale waarde van het contract, bekend maken in de gunningsberichten in het Publicatieblad van de EU. De Commissie is van oordeel dat de openbare aanbesteding hierdoor minder transparant verloopt.

Beëindiging inbreukprocedure

Op 19 mei 2011 laat de Europese Commissie weten dat de ingebrekestellingsprocedure wordt beëindigd. Naar aanleiding van het met redenen omkleed advies van de Commissie (zie IP/10/1233) hebben de Nederlandse autoriteiten publiekelijk verklaard dat zij deze algemene administratieve praktijk in strijd met de EU-aanbestedingsregels achten.

De Nederlandse aanbestedende diensten dienen voortaan de correcte procedures te volgen en alle dienstige informatie te vermelden in de gunningsberichten die in het Publicatieblad van de EU worden bekendgemaakt.

2011, Nederland:

De Commissie heeft Nederland verzocht de EU-regelgeving inzake overheidsopdrachten na te leven bij de gunning van overheidsopdrachten voor de verwerking en het vervoer van oud papier. Dat zou ervoor zorgen dat alle bedrijven in de EU die oud papier verwerken en vervoeren, de kans krijgen het contract binnen te halen en dat de Nederlandse belastingbetaler meer waar voor zijn geld kan krijgen.

Niet nagekomen verplichtingen

De Commissie is van oordeel dat Nederland zijn verplichtingen niet is nagekomen door de twee betrokken aanbestedende diensten (Coöperatieve Vereniging VAOP u.a., en Vaop Oud Papier B.V.) toe te staan overheidsopdrachten ter waarde van € 15 miljoen per jaar rechtstreeks aan bepaalde ondernemingen te gunnen, zonder een open en concurrerende pan‑EU openbare aanbestedingsprocedure te volgen.

Het verzoek van de Commissie aan Nederland neemt de vorm aan van een “met redenen omkleed advies”; dat is de tweede fase van de inbreukprocedure. Indien Nederland de Commissie uiterlijk over twee maanden niet in kennis heeft gesteld van maatregelen die waarborgen dat de EU‑regelgeving wordt nageleefd, kan de Commissie deze zaak aanhangig maken bij het Hof van Justitie.

Milieucriteria

Gemeente Nijmegen: Duurzame catering en een schoon wagenpark

Nijmegen heeft een aantal budgethouders aangewezen, die zelfstandig inkopen en goed op de hoogte zijn van nieuwe eisen van productgroepen. Hiermee wilde Nijmegen de doelstelling halen om in 2010 volledig duurzaam in te kopen. De catering is voor een deel biologisch en minder milieubelastend. Binnenkort volgt de vervanging van het wagenpark en moeten stadsbussen op aardgas gaan rijden.

Gemeente Utrecht: Elektrische bierboot

Sinds 2010 worden onder andere horecagelegenheden bevoorraadt met de bierboot. Er rijden minder vervuilende vrachtwagens in de stad en de boot is voorzien van een elektromotor met oplaadbare accu’s. Na een hele dag varen, laden en lossen worden de accu’s met groene stroom opgeladen.

Waterschap Rivierenland: Duurzame mindset medewerkers

Pas als duurzaamheid geïntegreerd is in het beleid, geeft iedere ambtenaar en bestuurder er de verdiende aandacht aan. Waterschap Rivierenland heeft daarom een duurzaamheidbeleid aanvaard. Maximale betrokkenheid wordt gestimuleerd door duurzaamheid middels een puntensysteem persoonlijk voordeel op te laten leveren. Zo kunnen medewerkers punten verdienen door op de fiets naar het werk te komen. In praktijk leidt dit systeem tot bruikbare ideeën voor duurzaamheid en duurzaam inkopen.

Meerdere gemeenten: Samen nog duurzamer

In de omgeving van Amersfoort hebben een aantal samenwerkende gemeenten een multifunctionele brandweerauto aangeschaft. Deze voldoet aan de duurzame eisen van alle gebruikers, door innovatieve oplossingen in te zetten. Het is verstandig om ambitieuzere criteria met meerdere aanbestedende diensten af te stemmen. Voor ondernemers is het hinderlijk om iedere aanbesteding met andere eisen en bewijsmiddelen te worden geconfronteerd.

Praktijkvragen Aanbesteden

Kan een eigenaar bij zelfrealisatie gedwongen worden tot aanbesteden?

Praktijkvraag | 22 maart 2021 | | Aanbesteden

Onze gemeente wil een bedrijventerrein ontwikkelen op een stuk grond dat bijna volledig in handen is van één ontwikkelaar. Deze ontwikkelaar wil alles zelf realiseren en de openbare delen (ook daarna) niet aan de gemeente overdragen. Uit verschillende handleidingen over gebiedsontwikkeling blijkt dat het openbaar gebied in principe Europees aanbesteed moet worden, ondanks het particuliere eigendom. Kan een eigenaar bij zelfrealisatie gedwongen worden tot aanbesteden?

Zo ja, hoe moeten wij ons dan voorstellen dat een particuliere grondeigenaar gedwongen wordt door de gemeente om aan te besteden? Het eerste onderdeel bij een opdracht zal immers het verwerven van de benodigde grond zijn. De eigenaar hoeft zijn eigen grond toch niet te verkopen? Kan de gemeente voorkomen dat de ontwikkelaar op eigen terrein wegen en dergelijke aanlegt? Mag een gemeente naderhand deze delen niet overnemen? Hoe regel je eerlijke concurrentie? Als we als gemeente eerst de grond moeten kopen en vervolgens moeten betalen voor de aanleg van de weg zijn we mogelijk duurder uit. Eventuele onteigening werkt dus niet altijd in het voordeel van de gemeente.

Moet een collectieve zorgverzekering worden aanbesteed?

Praktijkvraag | 15 maart 2021 | | Aanbesteden

Onze gemeente wil voorzien in een collectieve zorgverzekering voor mensen met een minimum inkomen. Het idee is dat minima via de gemeente gebruik kunnen maken van een collectieve zorgverzekering tegen gunstige voorwaarden. Moet de gemeente bij het maken van dergelijke afspraken met een zorgverzekeraar rekening houden met de Europese aanbestedingsregels?

Hoe kan een buitenlands bedrijf voldoen aan de voorwaarde van een gedragsverklaring bij een Europese aanbesteding?

Praktijkvraag | 8 februari 2021 | | Aanbesteden

Bij een Europese aanbesteding heeft de provincie in de stukken opgenomen dat alle inschrijvers een ‘Gedragsverklaring aanbesteden’ (GVA) moeten verstrekken. Deze verklaring wordt door dienst Justis verstrekt. Buitenlandse bedrijven kunnen echter niet door dienst Justis gescreend worden en zij kunnen daarom geen Gedragsverklaring aanbesteden aanvragen. Een Duits bedrijf wil zich nu inschrijven op de aanbesteding en stelt de volgende vraag: hoe kunnen wij aan de voorwaarde, gesteld in de aanbestedingsstukken, omtrent het verstrekken van een Gedragsverklaring aanbesteden voldoen?

Is de aanbesteding van de aanleg van een verkeersregelinstallatie een werk of levering?

Praktijkvraag | 7 december 2020 | | Aanbesteden

Als gemeente moeten we de levering en aanleg van een verkeersregelinstallatie aanbesteden. We hebben het altijd als een werk beschouwd, maar vragen ons toch af of het niet een levering is? Het betreft zowel de inkoop van het materiaal (kabels, lampen, etc.) als het aanbrengen ervan (kabels ingraven, mantelbuizen persen, etc.).

Welke technische specificaties mogen wij eisen bij de inkoop van ICT-systemen of ICT-diensten?

Praktijkvraag | 2 november 2020 | | Aanbesteden

Onze gemeente heeft een database van een specifiek ICT systeem. Voor de toekomst zien wij twee opties: ofwel een nieuwe module kopen voor het bestaande systeem, ofwel overstappen naar een open source database. Voor beide opties vragen we ons af welke specifieke technische eisen we mogen stellen in een aanbestedingsprocedure.

1) Als wij een aanvullende database module willen aanbesteden, mogen wij dan als technische eis stellen dat de module functioneert met ons bestaande systeem? Uit onderzoek is al gebleken dat veel partijen zo’n aanvullende module kunnen leveren.

2) Om volledig te kunnen overstappen naar een open source database systeem, zouden wij een opdracht voor migreer-, onderhoud- en beheerdiensten moeten aanbesteden. Mogen wij als technische eis benoemen dat de diensten uitgevoerd moeten worden voor een specifiek open source data base systeem?

Kan een gemeente bij de inkoop van jeugdzorgdiensten door middel van een voorbehouden opdracht een sociaal werkbedrijf inzetten?

Praktijkvraag | 5 oktober 2020 | | Aanbesteden

Als gemeente kunnen we onder voorwaarden opdrachten voorbehouden aan sociale werkbedrijven, op basis van de Europese aanbestedingsrichtlijnen. Nu wil de gemeente twee vliegen in één klap slaan door te onderzoeken of sociale werkbedrijven diensten die vallen onder jeugdzorg kunnen uitvoeren. Dit past in het streven naar betere samenwerking in het sociaal domein en in een weloverwogen inzet van inkoop en contractering. Kunnen wij een opdracht ook voorbehouden aan een sociaal werkbedrijf wanneer het gaat om opdrachten voor de inkoop van jeugdzorgdiensten?

Kan een gemeente eisen stellen om lokale partijen te bevoordelen in een Europese aanbesteding?

Praktijkvraag | 21 september 2020 | | Aanbesteden

Onze gemeente wil graag het midden- en kleinbedrijf (MKB) stimuleren om deel te nemen in een Europese aanbestedingsprocedure. Kunnen wij eisen dat een aannemer aan wie een opdracht wordt gegund, een bepaald deel van de opdracht laat uitvoeren door het lokale MKB, bijvoorbeeld door een percentage te stellen? Of biedt het Europese aanbestedingsrecht andere mogelijkheden om de kansen van het MKB te vergroten in een Europese aanbestedingsprocedure?

Is een overheidsbedrijf ook gebonden aan de regels van de Wet Markt & Overheid?

Praktijkvraag | 31 augustus 2020 | | Aanbesteden

Onze gemeente kent verschillende overheidsbedrijven. In de Mededingingswet staat dat de gedragsregels Markt & Overheid gelden voor overheidsorganisaties die zich zelf of via hun overheidsbedrijven op de markt begeven. Betekent dit dat het overheidsbedrijf ook gebonden is aan de vier gedragsregels? Wij denken hierbij in het bijzonder aan de verplichting om de integrale kosten van de activiteit door te berekenen in de tarieven die daarvoor worden gerekend.

Bestaat er een stappenplan voor Europese aanbestedingen van SAS-diensten boven de drempelwaarde?

Praktijkvraag | 22 juni 2020 | | Aanbesteden | Sociaal domein

Veel gemeentelijke aanbestedingen in het sociaal domein lopen via de zogenaamde SAS (sociale en andere specifieke diensten)-procedure uit de Europese aanbestedingsrichtlijn 2014/24. Is er een stappenplan beschikbaar voor dergelijke aanbestedingen?

Kan er gestart worden met een aanbestedingsprocedure terwijl de bouwvergunning nog ontbreekt?

Praktijkvraag | 30 april 2020 | | Aanbesteden

Is het mogelijk een Europese aanbesteding te houden onder de opschortende voorwaarde dat voor het aan te besteden bouwwerk nog een omgevingsvergunning moet worden verstrekt? Welke aanbestedingsrechtelijke aspecten spelen een rol in een dergelijke situatie? Is er door de aanbesteding een rechtsverhouding ontstaan tussen de aanbestedende dienst en betreffende inschrijver op grond waarvan de inschrijver schadevergoeding kan vorderen wanneer de vergunning niet wordt afgegeven?

Hoe staan de aanbestedingsrichtlijnen tegenover een ICT-samenwerking tussen gemeenten?

Praktijkvraag | 6 april 2020 | | Aanbesteden

Zes gemeenten besluiten een gezamenlijke server te kopen en deze bij één van de zes gemeenten te plaatsen. Vervolgens kunnen de andere gemeenten daarvan gebruikmaken middels een nieuw aan te leggen datanetwerk. De gemeenten werken dus samen, maar hebben vooralsnog geen juridisch bindende status voor de samenwerking vastgelegd. De bestellingen van alle gemeenten samen voor de server komen qua waarde boven het drempelbedrag voor Europees aanbesteden uit. Hoe lopen de gemeenten dan tegen de juridische aspecten van het Europees aanbesteden aan?